Madde Detay
Elvan Pektaş Deniz
(d. 1962 / ö. -)
Yazar
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul'da doğdu. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirdi. Bir süre turizm alanında çalıştıktan sonra tümüyle yazma işiyle uğraştı. İlk kitabı Guguklu Saat isimli çocuk kitabıyla 1988'de Yaşar Nabi Nayır Çocuk Edebiyatı Ödülü'nü aldı. Aynı Yıl Yağmur Ormanı adlı masal kitabı yayımlandı.Televizyon için çocuk programı senaryoları ağırlıklı olarak da kukla ve animasyon senaryoları yazdı. Susam Sokağı animasyon senaryoları bunlar arasındadır. 1991 yılında yayımlanan Kuşlara Masallar adlı öykü kitabından sonra uzun bir süre yazma hayatına ara verdi. Bugay Yapım'ın yazar kadrosuna katılarak Bizimkiler dizisi başta olmak üzere bu yapım şirketinin hazırladığı çeşitli televizyon dizileri ve televizyon filmlerinin yazımında yer aldı. 2006 yılından itibaren birkaç yıllığına televizyon senaryoları ile çocuk yazınına geri döndü. Uzun bir aradan sonra 2018 yılında son kitabı Gönderen: Mustafa Kemal adlı mektup türündeki kitabı kaleme aldı. Pektaş Deniz evli ve iki çocuk annesidir.
İnsana ait pek çok duyguya çocuk kitaplarında yer veren Pektaş Deniz, kurgularında özellikle yalnızlık, arkadaşlık, dostluk, yılgınlığa düşmeme, azim ve çalışma gibi temalara yer vermektedir. Kitaplarında kişi-kişi çatışması üzerinden şekillenen iletiler bazen de kişi toplum çatışması üzerinden verilmektedir. Eserlerdeki çatışmalar ise genel olarak problemle yüzleşen karakterler tarafından çözülmektedir. Bu durum, kitap karakterleriyle özdeşim kuracak çocuk okurların günlük hayatta karşılaştıkları problemleri kendileri çözebilmesi açısından olumlu bir detaydır.
İncelenen eserlerde hayvan karakterlerin önemli bir yeri vardır. Genellikle dost canlısı özellikleriyle verilen karakterler insanlara dostluğun, vefanın, fedakârlığın ne demek olduğunu pek çok kez hatırlatır. Kitaplarında olumlu karakterlerin diğer temsilcileri ise çocuklardır. Daima hisleriyle ve değerbilirlikleri ile sivrilen çocuklar, eserlerin genelinde olumsuz bir görüntü vermezler ancak çocukluktan yetişkinliğe adım attıkları zaman yaşama sevinçlerini ve çocukken duydukları heyecanı kaybederler. Modern dünyanın sarmalına düşerek hatıralara ve geçmişe saygı göstermezler. Daima değişim ve eskiyenin yerine yenisi koyma düşüncesiyle hareket ederler.
İletileri açısından da dikkat çeken eserlerde alt planda sürekli hayatın getirdiği zorluklarla mücadele ve mevcut duruma uyum sağlama fikri hâkimdir. Bu açıdan eserlerde azim ve mücadele ile ilgili iletiler ön plandadır. Çocuk karakterlere satır aralarında yılgınlığa düşmemeyi ve zorlukları üstesinden gelmeyi öğütleyen bu iletiler, modern zamana ait olan insanın yeterliklerini vurgulaması bakımından önemlidir.
Pektaş çocuğun ilgi ve ihtiyaçlarını bilmesi ve buna yönelik yaratımlarda bulunması yönüyle de öne çıkan bir yazardır. Eserlerinde insana ait özellikleri hayvanlara aktararak yaşça küçük çocuk okurların duygularını eğitir. Özellikle sosyalleşmenin başladığı ilk dönemlerde arkadaşlık, dostluk ve vefa duygusunun nasıl olması gerektiği ile ilgili önemli kesitler sunar.
Genellikle kurgusal nitelikli kitaplar kaleme alan yazar diğer yazdıklarından farklı olarak mektup türünde de bir eser kaleme alır. Çocuk edebiyatı kapsamında mektup türüne çok fazla yer verilmemesi ve kitabın bu türün imkânlarından faydalanılarak yazılması kitabı özgün kılar. Atatürk’ü anlatması yönüyle de ilgi çekici olan bu eser, Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkmasından İzmir’in kurtuluşuna kadarki serüvenini samimi bir anlatımla dile getirir. Kitapta Atatürk’ün siyasi ve askerî kişiliğine dair özelliklere yer verilir. Ancak kitabın asıl orijinal ve farklı tarafı Atatürk’ün insani yönüne dair pek çok ipucu vermesi, Atatürk’ü bir devlet adamı ve komutan olmanın dışında insan olarak okurun karşısına çıkarmasıdır. Öyle ki eserde Atatürk annesini özler, onun için meraklanır, hastalanır, iç buruklukları yaşar. Bütün bu olumlu özelliklere karşın kitapta padişah ve Osmanlı Devleti yöneticilerinin sunulma biçimi ise bir eksiklik olarak değerlendirilebilir.
Eserlerinde dil açısından son derece duru bir anlatım benimseyen Pektaş Deniz, hedef kitlesinin özelliklerini göz önünde bulundurarak çok uzun cümleler kurmaktan kaçınır. Dili güzel kullanmak adına Türkçenin pek çok imkânından faydalanır. Eğitici olmak için edebiyattan taviz vermez.
Kaynakça
16 Mart 2019 tarihinde yazar ile yapılan görüşme.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN YILMAZYayın Tarihi: 22.07.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 22.07.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Yağmur Ormanı | Kırmızı Fare / İstanbul | 1988 | Masal |
Kuşlara Masallar | Yapı Kredi Yayınları / İstanbul | 1993 | Masal |
Guguklu Saat | Form Kitap / İstanbul | 2017 | Hikâye |
Gönderen: Mustafa Kemal | Form Kitap / İstanbul | 2018 | Mektup |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Gülçin Sahilli | d. 10 Ekim 1980 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | LİSÂNÎ, Derviş Lisânî Dede | d. ? - ö. 1716-17 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Orhan Duru | d. 18 Aralık 1933 - ö. 25 Ocak 2009 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | EROZAN, Abdullah Erol | d. 1962 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Mehmet Anıl | d. 1962 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | REİS AYAR | d. 09.08.1962 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Şemsettin Sami | d. 1 Haziran 1850 - ö. 18 Haziran 1904 | Meslek | Görüntüle |
8 | Ercümend Behzad Lav | d. 15 Kasım 1903 - ö. 18 Mayıs 1984 | Meslek | Görüntüle |
9 | Turgut Erbek | d. 20 Ağustos 1959 - ö. 24 Ocak 2011 | Meslek | Görüntüle |
10 | Şengül Gülbahçe | d. 1971 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Aslı Der | d. 22 Temmuz 1975 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Kadri Öztopçu | d. 1954 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Deniz Şahin | d. 15 Mart 1978 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ELVAN, Ramazan Özgültekin | d. 01.03.1951 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Arif Ay | d. 9 Aralık 1953 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |