Madde Detay
REŞÎD, Şerîf Ahmed Reşîd Paşa
(d. 1274/1858 - ö. 1337/1918)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1274/1858 yılında İstanbul'da doğmuştur. Tam adı Şerîf Ahmed Reşîd Paşa'dır. Şiirlerinde Reşîd mahlasını kullanmıştır. Vilâyât defterdarlarından Nu'mân Fikrî Efendi'nin oğludur. Üvey babasıyla beraber Edirne'de bulunduğu sırada Rüşdî mektebine devam etti ve buradan mezun oldu. Zamanın değerli bilginlerinden Hoca Mecîd Efendi'den Arapça, Farsça öğrendi ve bazı önemli eserleri okudu. Hukuk Mektebi'ne girerek üçüncü sene mezunlarının birincisi olarak diplomasını aldı. 1872 senesinde Şurâ-yı Devlet'e kâtip olarak girdi. Önce fihrist, sonra mazbata kalemlerinde görev yaptı. Burada derece derece ilerleyerek mülazım ve muavin oldu. Tanzimat dairesi baş muavinliğine getirildi. 1895 yılında ise Tanzimat Dairesi üyeliği görevi verildi. Aynı sene Rumeli Beylerbeyliği payesi ile Haleb vilayeti vali muavinliğine tayin edildi. Daha sonra Adana vali muavinliğine nakledildi. Bir müddet Mersin mutasarrıflığı vekaletinde bulundu. Burada muavinliğe Hristiyan birinin tayini gerektiğinden bu görevinden ayrıldı. Sonra Bosna muhacirlerinin Ankara havalisinde iskanı için teşkil olunan komisyonun azalığına tayin edildi. Bu görevini yürüttüğü sıralarda Musul valiliğine atandı, bir müddet sonra azledildi ve uzun süre kendisine görev verilmedi. 1911 yılında Hicaz valiliğine tayin olundu. Burada ikinci defa hac görevini yerine getirdi. İttihad ve Terakkî Fırkası'nın tekrar iktidara gelmesi üzerine bazı valilerle beraber bu görevinden ayrıldı. 1337/1918 yılında İstanbul'da gripten vefat etti. Yetişkin oğlu Fikrî Bey de kendisinden birkaç saat sonra vefat ettiğinden baba ve oğulun cenazeleri birlikte kaldırıldı. Süleymaniye Camisi haziresine defnolundular.
Eserleri şunlardır:
1. Dîn-i Mübîn-i İslâm: Toplamı 5 cilttir. 824 sayfa hâlinde 1328-1329 yıllarında İstanbul'da basılmıştır.
2. Dîvânçe: Bazı şiirlerini ihtiva etmektedir. Yazma hâlindedir. Yazması MK Yz. A 3286 numarada bulunmaktadır.
3. Feth-i Mübîn-i Kudüs: Yazma hâlindedir.
4. Usûlü'l-Hikem fî Nizâmi'l-Âlem Tercümesi: Hasan Kâfî'nin eserinin tercümesidir. İstanbul'da basılmıştır.
5. Hukûk-ı Ticâret: İlk cildin ilk baskısı Avramaki Papadopulos ile, ikinci baskı yalnız Ahmed Reşîd Paşa imzasıyladır. Toplamı 8 cilttir. Bu ciltler 1303, 1311, 1312, 1316 yıllarında İstanbul'da basılmıştır.
6. Hüsn-i Dil Tercümesi: Yazma hâlindedir.
7. İmâm-ı A'zam'ın Siyâsî Tercüme-i Hâli: İstanbul'da basılmıştır.
8. Mecmû'a-i Eş'âr: Yazma hâlindedir.
9. Riyâz-ı Adâlet: Yazma hâlindedir.
10. Rûhu'l-Mecelle: 1326-1328 yılları arasında 8 cilt olarak basılmıştır. Toplamı 2100 sayfa kadardır.
11. Târîh-i Âl-i Berâmike Tercümesi: Yazma hâlindedir.
12. Târîh-i Umûmî-i İslâm: 18 cilttir. Yazma hâlindedir.
Kaynakça
İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLANYayın Tarihi: 13.06.2014Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kasîde - Hazret-i Ömerü'l-Fârûk
Âfâkı tutdı şa'şa'a-i şân u satveti
Baş egdirüp adûlara seyf-i celâdeti
Dünyâya verdi adl ile zîb ü zîneti
Ukbâda bile söylenecekdir adâleti
Fârûk denildi nâm-ı ma'âlî-şi'ârına
Fark eyledi hakîkati re'yi kiyâseti
Mihr-i münîr eyledi dünyâyı gark-ı nûr
Gark etdi nûra gökleri şems-i adâleti
İslâm olanlar etmede zâtıyla iftihâr
Dîn-i Hudâ'yı eyledi i'lâ şecâ'ati
Meyl etmedi nümâyiş-i bezm-i cihâna hiç
Âlî göründü dehr-i denîden tabî'atı
İcmâ'-ı ümmet ile geçince hilâfete
Evc-i kemâle erdi makâm-ı emâreti
Mûsâ'ya döndü Kuds-i Şerîf'e sefer edip
Arz-ı mukaddes oldı mutî-i hükûmeti
Rûhu'l-kudüs oldı semâvâtda şâdmân
Ervâh-ı enbiyâya verirdi beşâreti
İklîm-i Mısr'a Yûsuf-ı sânî gibi müdâm
Cârî olurdı Nîl-i füyûz-ı inâyeti
Kayser çekildi dâ'ire-i tengnâsına
Kisrâ'yı kıldı ser-bezmine şehâmeti
Fermân-revâ-yı hıtta-i Şâm u Irâk olup
Tasdîk edildi şevket ü şânı hilâfeti
Muhtâc degildi zâbıtaya kişver-i Arab
Kâfî göründü ehl-i fesâda mehâbeti
Âcizlere mu'în ü zahîr ü şefîk idi
Zâlimleri helâk ederdi siyâseti
İslâma verdi ol derece intizâm kim
Oldı emîn halk-ı cihân buldı râhatı
Hiçbir emîre misli nasîb olmamış iken
Gördü kemâli debdebe-i dîn ü devleti
Tâ ki dokundu hançer-i cevr-i kazâ dirîg
Kan aglamışdı her işiden bu cinâyeti
Bu hâk-dâna sıgmadı ol şehsüvâr hayf
Lâhûtiyâna hem-dem olup kıldı rıhleti
Hakk'ın bu işde hikmeti var şübhesiz Reşîd
Cennetde oldı rif'ate bâ'is şehâdeti
Bâkî hemîşe adl ile nâm-ı mukaddesi
Fânî degildi himmeti ikdâmı gayreti
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergah Yay. 1437, 1438.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 13.06.2014Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kasîde - Hazret-i Ömerü'l-Fârûk
Âfâkı tutdı şa'şa'a-i şân u satveti
Baş egdirüp adûlara seyf-i celâdeti
Dünyâya verdi adl ile zîb ü zîneti
Ukbâda bile söylenecekdir adâleti
Fârûk denildi nâm-ı ma'âlî-şi'ârına
Fark eyledi hakîkati re'yi kiyâseti
Mihr-i münîr eyledi dünyâyı gark-ı nûr
Gark etdi nûra gökleri şems-i adâleti
İslâm olanlar etmede zâtıyla iftihâr
Dîn-i Hudâ'yı eyledi i'lâ şecâ'ati
Meyl etmedi nümâyiş-i bezm-i cihâna hiç
Âlî göründü dehr-i denîden tabî'atı
İcmâ'-ı ümmet ile geçince hilâfete
Evc-i kemâle erdi makâm-ı emâreti
Mûsâ'ya döndü Kuds-i Şerîf'e sefer edip
Arz-ı mukaddes oldı mutî-i hükûmeti
Rûhu'l-kudüs oldı semâvâtda şâdmân
Ervâh-ı enbiyâya verirdi beşâreti
İklîm-i Mısr'a Yûsuf-ı sânî gibi müdâm
Cârî olurdı Nîl-i füyûz-ı inâyeti
Kayser çekildi dâ'ire-i tengnâsına
Kisrâ'yı kıldı ser-bezmine şehâmeti
Fermân-revâ-yı hıtta-i Şâm u Irâk olup
Tasdîk edildi şevket ü şânı hilâfeti
Muhtâc degildi zâbıtaya kişver-i Arab
Kâfî göründü ehl-i fesâda mehâbeti
Âcizlere mu'în ü zahîr ü şefîk idi
Zâlimleri helâk ederdi siyâseti
İslâma verdi ol derece intizâm kim
Oldı emîn halk-ı cihân buldı râhatı
Hiçbir emîre misli nasîb olmamış iken
Gördü kemâli debdebe-i dîn ü devleti
Tâ ki dokundu hançer-i cevr-i kazâ dirîg
Kan aglamışdı her işiden bu cinâyeti
Bu hâk-dâna sıgmadı ol şehsüvâr hayf
Lâhûtiyâna hem-dem olup kıldı rıhleti
Hakk'ın bu işde hikmeti var şübhesiz Reşîd
Cennetde oldı rif'ate bâ'is şehâdeti
Bâkî hemîşe adl ile nâm-ı mukaddesi
Fânî degildi himmeti ikdâmı gayreti
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergah Yay. 1437, 1438.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kasîde - Hazret-i Ömerü'l-Fârûk
Âfâkı tutdı şa'şa'a-i şân u satveti
Baş egdirüp adûlara seyf-i celâdeti
Dünyâya verdi adl ile zîb ü zîneti
Ukbâda bile söylenecekdir adâleti
Fârûk denildi nâm-ı ma'âlî-şi'ârına
Fark eyledi hakîkati re'yi kiyâseti
Mihr-i münîr eyledi dünyâyı gark-ı nûr
Gark etdi nûra gökleri şems-i adâleti
İslâm olanlar etmede zâtıyla iftihâr
Dîn-i Hudâ'yı eyledi i'lâ şecâ'ati
Meyl etmedi nümâyiş-i bezm-i cihâna hiç
Âlî göründü dehr-i denîden tabî'atı
İcmâ'-ı ümmet ile geçince hilâfete
Evc-i kemâle erdi makâm-ı emâreti
Mûsâ'ya döndü Kuds-i Şerîf'e sefer edip
Arz-ı mukaddes oldı mutî-i hükûmeti
Rûhu'l-kudüs oldı semâvâtda şâdmân
Ervâh-ı enbiyâya verirdi beşâreti
İklîm-i Mısr'a Yûsuf-ı sânî gibi müdâm
Cârî olurdı Nîl-i füyûz-ı inâyeti
Kayser çekildi dâ'ire-i tengnâsına
Kisrâ'yı kıldı ser-bezmine şehâmeti
Fermân-revâ-yı hıtta-i Şâm u Irâk olup
Tasdîk edildi şevket ü şânı hilâfeti
Muhtâc degildi zâbıtaya kişver-i Arab
Kâfî göründü ehl-i fesâda mehâbeti
Âcizlere mu'în ü zahîr ü şefîk idi
Zâlimleri helâk ederdi siyâseti
İslâma verdi ol derece intizâm kim
Oldı emîn halk-ı cihân buldı râhatı
Hiçbir emîre misli nasîb olmamış iken
Gördü kemâli debdebe-i dîn ü devleti
Tâ ki dokundu hançer-i cevr-i kazâ dirîg
Kan aglamışdı her işiden bu cinâyeti
Bu hâk-dâna sıgmadı ol şehsüvâr hayf
Lâhûtiyâna hem-dem olup kıldı rıhleti
Hakk'ın bu işde hikmeti var şübhesiz Reşîd
Cennetde oldı rif'ate bâ'is şehâdeti
Bâkî hemîşe adl ile nâm-ı mukaddesi
Fânî degildi himmeti ikdâmı gayreti
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergah Yay. 1437, 1438.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Kasîde - Hazret-i Ömerü'l-Fârûk
Âfâkı tutdı şa'şa'a-i şân u satveti
Baş egdirüp adûlara seyf-i celâdeti
Dünyâya verdi adl ile zîb ü zîneti
Ukbâda bile söylenecekdir adâleti
Fârûk denildi nâm-ı ma'âlî-şi'ârına
Fark eyledi hakîkati re'yi kiyâseti
Mihr-i münîr eyledi dünyâyı gark-ı nûr
Gark etdi nûra gökleri şems-i adâleti
İslâm olanlar etmede zâtıyla iftihâr
Dîn-i Hudâ'yı eyledi i'lâ şecâ'ati
Meyl etmedi nümâyiş-i bezm-i cihâna hiç
Âlî göründü dehr-i denîden tabî'atı
İcmâ'-ı ümmet ile geçince hilâfete
Evc-i kemâle erdi makâm-ı emâreti
Mûsâ'ya döndü Kuds-i Şerîf'e sefer edip
Arz-ı mukaddes oldı mutî-i hükûmeti
Rûhu'l-kudüs oldı semâvâtda şâdmân
Ervâh-ı enbiyâya verirdi beşâreti
İklîm-i Mısr'a Yûsuf-ı sânî gibi müdâm
Cârî olurdı Nîl-i füyûz-ı inâyeti
Kayser çekildi dâ'ire-i tengnâsına
Kisrâ'yı kıldı ser-bezmine şehâmeti
Fermân-revâ-yı hıtta-i Şâm u Irâk olup
Tasdîk edildi şevket ü şânı hilâfeti
Muhtâc degildi zâbıtaya kişver-i Arab
Kâfî göründü ehl-i fesâda mehâbeti
Âcizlere mu'în ü zahîr ü şefîk idi
Zâlimleri helâk ederdi siyâseti
İslâma verdi ol derece intizâm kim
Oldı emîn halk-ı cihân buldı râhatı
Hiçbir emîre misli nasîb olmamış iken
Gördü kemâli debdebe-i dîn ü devleti
Tâ ki dokundu hançer-i cevr-i kazâ dirîg
Kan aglamışdı her işiden bu cinâyeti
Bu hâk-dâna sıgmadı ol şehsüvâr hayf
Lâhûtiyâna hem-dem olup kıldı rıhleti
Hakk'ın bu işde hikmeti var şübhesiz Reşîd
Cennetde oldı rif'ate bâ'is şehâdeti
Bâkî hemîşe adl ile nâm-ı mukaddesi
Fânî degildi himmeti ikdâmı gayreti
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergah Yay. 1437, 1438.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | NÂSIH, Mahmûd Nâsıh Efendi, İstanbullu | d. ? - ö. 1902 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | FASÎHÎ, Uşşâkî-zâde Mehmed | d. ? - ö. 1655 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Cem Selcen | d. 1962 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ATE SULTAN/SONA | d. 1858 - ö. 1968 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Şakarim Kudayberdiulı | d. 1858 - ö. 3 Ekim 1931 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Ahmet Rıza | d. 1858 - ö. 26 Şubat 1930 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Şevket (Mehmed) | d. 1861 - ö. 1337/1918-19 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | RE'FET BEY, Bereketoğlu | d. 1870 - ö. 1918 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ALİ | d. 1854 - ö. 1918 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | SAFVET, Mehmed Es‘ad Safvet Paşa | d. 1815 - ö. 1883 | Meslek | Görüntüle |
11 | Pirimkul Kadirov | d. 25 Ekim 1928 - ö. 21 Aralık 2010 | Meslek | Görüntüle |
12 | TIFLÎ | d. 1849 - ö. 1905 | Meslek | Görüntüle |
13 | FEYZÎ, Mustafa Feyzî Efendi | d. 1826-27 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | İSMÂİL HAKKI, Baban-zâde, Bağdatlı | d. 1876 - ö. 1913 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | FEHÎM, Hoca Süleymân | d. 1789 - ö. 1846 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | SADREDDÎN | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | KALENDER, Kalender Eren | d. 1942 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HÂKİM ATA, Süleyman Bakırgan | d. ? - ö. 1186 | Madde Adı | Görüntüle |