SADIK SULTANOV

(d. 1896 / ö. 1961)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Âşık Sadık mahlası ile ün kazanan Sadık Sultanov, 1896 yılında eski Oğuz yurdu olan Dereçiçek bölgesinin Karakala şehrinde doğdu. Rençberlik yapan babası Hesen Süleymanov, onu dokuz yaşına geldiğinde okuması için Erivan’a gönderdi. Meşhur Göy Mescid’de bir mollanın yanında medrese eğitimine başladı. İki yıl sonra babası vefat edince tahsiline devam edemedi ve köyüne geri döndü. 1917 yılında Ermenilerin Göyçe ve Dereçiçek’de yaptıkları katliam sebebiyle ailesi ile birlikte Kars’a göç etti. 1920 yılında Kars’tan Gürcistan’a geldi. Burada âşıklar mekânı olarak bilinen Borçalı ilçesinin Araplı köyüne yerleşti. Bir müddet Araplı köyünde kaldıktan sonra Kaçağan köyüne, daha sonra da Görarhı’ya (Algeta), 1922 yılında ise Tiflis’e göç etti. Âşık Sadık 1946-1952 yıllarında Kazak’da, sonra ise Tiflis yakınlarındaki Soğanlık köyünde yaşadı. 1961 yılında Marneul bölgesinin Daştepe köyünde vefat etti (Çobanlı 1994: 52-56; Namazov 2004: 352).

Âşık Ali Elesger’in öğrencisi olan dayısı Dereçiçekli usta Âşık Ali’nin yanında âşıklık sanatını öğrendi. Dayısından aldığı eğitim neticesinde şiirler yazmaya başladı. Yazdığı ilk şiirlerinde gençlik yıllarında yaşadığı zorlukların izini bulmak mümkündür. Eziz Şerif onun ilk şiirini, vezinlerinin uyumsuz, estetik açıdan ise zayıf olması yönünden eleştirmesine rağmen 1927 yılında Dan Ulduzu dergisinde yayımladı.

Âşık Sadık, kardeşi Mehemmed ile birlikte hem Borçalı düğünlerinde hem de Kazak bölgesinin şenliklerinde çalıp söyledi. Borça, Göyçe, Kazak ve genellikle Azerbaycan âşıkları arasında çok saygı duyulan üstatlar arasında yerini aldı. Gürcistan’da ve Azerbaycan’da gerçekleştirilen kültürel etkinliklere ve âşık kurultaylarına katıldı. Bu toplantılarda ödül ve takdirnamelere layık görüldü. Eski âşıkların şiir ve destanlarını, zengin repertuvarlarını çok iyi bilen Âşık Sadık, bu toplantılarda kendi yazdığı geraylı ve koşmaları da söyledi ve birçok âşıkla atıştı. Növres İman ile atışmaları âşıklar arasında çok meşhurdur.

Şiirlerinde, hem hayatı boyunca yaşadığı sıkıntıları hem de yaşadığı toplumun sıkıntılarını dile getirmeye çalıştı. Bu açıdan bakıldığında hem otobiyografik bir niteliğe sahip olması, hem de yaşadığı toplumun sosyolojik ve tarihi gerçeklerini ortaya koyması açısından şiirleri dikkat çekmektedir.

Âşık Sadık’ın şiirleri Tiflis’te çıkan “Yeni känd”, “Sovet Gürcistanı” gazetelerinde, “Dan Ulduzu” dergisinde, ayrıca Sarhan (şimdiki Marneuli)da yayımlanan “Pambıqçı” (Stalin Yolu) gazetesinde düzenli olarak yayımlandı (Çobanlı 1994: 52-56; Namazov 2004: 352). Sadık Sultanov'un şiirleri toplanarak neşredilmediğinden basılı bir eseri bulunmamaktadır.

Kaynakça

Çobanlı, Müşfiq Mәdәdoğlu (1994). Çağdaş Borçalı Әdәbi Mәktәbi. Bakü: Azәrbaycan Nәşriyyatı.

Namazov, Qara (2004). Aşıqlar (Biografik Mәlumat Kitabı). C. I. Bakü: Sәda Nәşriyyatı.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ESRA YAVUZ
Yayın Tarihi: 13.07.2018
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FİDANİd. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2M. Ayaz İshaki İdillid. 23 Şubat 1878 - ö. 22 Temmuz 1954Doğum YeriGörüntüle
3CEYHUN, Kamandar Efendiyevd. 1929 - ö. 2000Doğum YeriGörüntüle
4EFKÂRÎ/MUSTAFA, Mustafa Öztemizd. 1896 - ö. 16.06.1976Doğum YılıGörüntüle
5FEYZİ MİRZAOĞLUd. 1896 - ö. 1964Doğum YılıGörüntüle
6Salih Zeki Aktayd. 1896 - ö. 21 Mart 1971Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Asaf Borsacıd. 20 Ekim 1874 - ö. 1961Ölüm YılıGörüntüle
8NOVRUZ KARATEHLELİd. 1921 - ö. 1961Ölüm YılıGörüntüle
9Hasan Ali Yüceld. 17 Aralık 1897 - ö. 26 Şubat 1961Ölüm YılıGörüntüle
10ZEHRA/ZEHRA SULTAN, Zehra Çakırd. 01.03.1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
11ŞEVKİ HALICId. 1930 - ö. 2015MeslekGörüntüle
12TURABÎ, Kadir Yılmazd. 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
13KERİM MUSAYEVd. 1878 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ABBAS HESENOVd. 1935 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15CİHANÎ, Ferit Cihanîd. 23.03.1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SAYDAM/SELAMİ, Selami Saydamd. 1936 - ö. 2012Madde AdıGörüntüle
17KASIM KAZANCIKLIOĞLUd. 1903 - ö. 26.12.1976Madde AdıGörüntüle
18ÖZERÎ, Ahmet Özerd. 1938 - ö. 13.09.2011Madde AdıGörüntüle