Madde Detay
SADÎK, Yahyâ Efendi
(d. 1102/1691 - ö. 1165/1752)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Yahya olan ve Sadîk mahlasıyla tanınan şair, 1102/1691 yılında İstanbul’da, Daye Hatun Mahallesi'nde doğdu. Babası, Ayasofya Camii vaizlerinden Fâzıl Süleyman Efendi’dir. İlk öğrenimine babasının yanında başlayan şair, Seyyid Feyzullah Efendi, Şeyhülislam Paşmakçızade Ali Efendi gibi devrin meşhur alimlerinden dersler aldı. Medrese tahsilini müteakip müderrisliğe başladı. 1129/1717 yılında Halil Paşa Medresesine, 1133/1721'de de İbrahim Paşa Medresesine atandı (İnce 2005: 460). Yaklaşık yirmi yıl süre müderrislik yapan şair, 1150/1737 yılında Edirne kadılığına, ardından da 1165/1752 yılında Mekke kadılığına getirildi. Aynı yıl 61 yaşındayken Mekke’de vefat etti ve öldüğü yere defnedildi. (Erdem 1994: 189)
Bilinen tek eseri Dîvân’ıdır. Kütüphanelerde üç yazma nüshası bilinen Dîvân’da kaside, gazel, kıta, nazım, rubai, matla/müfret, mısra nazım biçimleriyle kaleme alınmış 236 şiir vardır.
Sadîk hakkında bilgi veren kaynakların tümü onun âlim ve sanatkar şahsiyetinden övgüyle söz ederler. Şiirde olduğu gibi nesirde de takdire şayan bir sanatkârdır. Şiirleri genellikle beşerî aşk çerçevesindedir. Kaynaklarda üzerinde durulan diğer bir yönü de tarih düşürmedeki ustalığıdır (Eroğlu 1998: 9-11).
Kaynakça
Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ, Nuhbetü’l-Âsâr li-Zeyl-i Zübdeti’l-Eş’ar. Ankara: AKM Yay.
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1505.
Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay.
Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz, Âdâb-ı Zurafâ. Ankara: AKM Yay.
Eroğlu, Süleyman (1998). Sadîk, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divan'ının Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN EROĞLUYayın Tarihi: 10.05.2013Güncelleme Tarihi: 16.11.2020Eserlerinden Örnekler
Dîvân
Gazel
Meşâm-ı câna hatundan gelince bûy-ı bahâr
Derûna düşdi hemân ârzû-yı rûy-ı bahâr
Garaz o gül-ruh ile bir dem itmedür el-hakk
Ne hâhiş-i gül-i ra'nâ ne ârzû-yı bahâr
Alurdı şîşe gibi kabza-i tasarrufına
Gireydi destine mey-hârenün sebû-yı bahâr
Zemîn-i sîneyi eyler gubâr-ı gamdan pâk
Bu gûnedür ezelî kâr-ı şüst ü şû-yı bahâr
Gam-ı hazân unuduldı Sadîk hicrân-veş
Miyân-ı bâga düşelden bu güft-gû-yı bahâr
(Eroğlu, Süleyman (1998). Sadîk, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divan'ının Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi. 174.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 10.05.2013Güncelleme Tarihi: 16.11.2020Eserlerinden Örnekler
Dîvân
Gazel
Meşâm-ı câna hatundan gelince bûy-ı bahâr
Derûna düşdi hemân ârzû-yı rûy-ı bahâr
Garaz o gül-ruh ile bir dem itmedür el-hakk
Ne hâhiş-i gül-i ra'nâ ne ârzû-yı bahâr
Alurdı şîşe gibi kabza-i tasarrufına
Gireydi destine mey-hârenün sebû-yı bahâr
Zemîn-i sîneyi eyler gubâr-ı gamdan pâk
Bu gûnedür ezelî kâr-ı şüst ü şû-yı bahâr
Gam-ı hazân unuduldı Sadîk hicrân-veş
Miyân-ı bâga düşelden bu güft-gû-yı bahâr
(Eroğlu, Süleyman (1998). Sadîk, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divan'ının Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi. 174.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 16.11.2020Eserlerinden Örnekler
Dîvân
Gazel
Meşâm-ı câna hatundan gelince bûy-ı bahâr
Derûna düşdi hemân ârzû-yı rûy-ı bahâr
Garaz o gül-ruh ile bir dem itmedür el-hakk
Ne hâhiş-i gül-i ra'nâ ne ârzû-yı bahâr
Alurdı şîşe gibi kabza-i tasarrufına
Gireydi destine mey-hârenün sebû-yı bahâr
Zemîn-i sîneyi eyler gubâr-ı gamdan pâk
Bu gûnedür ezelî kâr-ı şüst ü şû-yı bahâr
Gam-ı hazân unuduldı Sadîk hicrân-veş
Miyân-ı bâga düşelden bu güft-gû-yı bahâr
(Eroğlu, Süleyman (1998). Sadîk, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divan'ının Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi. 174.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Dîvân
Gazel
Meşâm-ı câna hatundan gelince bûy-ı bahâr
Derûna düşdi hemân ârzû-yı rûy-ı bahâr
Garaz o gül-ruh ile bir dem itmedür el-hakk
Ne hâhiş-i gül-i ra'nâ ne ârzû-yı bahâr
Alurdı şîşe gibi kabza-i tasarrufına
Gireydi destine mey-hârenün sebû-yı bahâr
Zemîn-i sîneyi eyler gubâr-ı gamdan pâk
Bu gûnedür ezelî kâr-ı şüst ü şû-yı bahâr
Gam-ı hazân unuduldı Sadîk hicrân-veş
Miyân-ı bâga düşelden bu güft-gû-yı bahâr
(Eroğlu, Süleyman (1998). Sadîk, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divan'ının Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi. 174.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Barbaros Altuğ | d. 1972 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SA’DÎ, Îsâ-zâde Seyyid Mehmed Sa’deddîn | d. 1803 - ö. 4 Ekim 1866 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HÂKİM, Seyyid Mehmed Efendi | d. ? - ö. 5 Recep 1184 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | REFî', Nefes-zâde Seyyid Mehmed Refî' Efendi | d. 1691-92 - ö. 1718-19 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | UYÛNÎ, Rahîkî-zâde Şeyh Seyyid Mehmed (Südlüce Şeyhi) | d. ? - ö. 1752-1753 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
6 | ŞERÎF, Halîl Şerîf Yûsuf Paşa | d. ? - ö. Ocak-Şubat 1752 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
7 | NA'ÎM, Yazıcı-zâde Mehmed | d. ? - ö. 1752 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | REMZÎ, Mustafa Remzî Efendi | d. ? - ö. 4 Ekim 1689 | Meslek | Görüntüle |
9 | KÂDİRÎ, Gîsûdâr Şeyh Ahmed Kâdirî Efendi | d. ? - ö. 1675 | Meslek | Görüntüle |
10 | MEHMED, Mehmed Emîn Efendi | d. ? - ö. 1572 | Meslek | Görüntüle |
11 | AYVANSARÂYÎ, Hâfız Hüseyin | d. ? - ö. 1 Temmuz 1787 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | MÜ’MİN, Şeyh Mü’min Efendi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | HACI MUSTAFA EFENDİ | d. ? - ö. Kasım-Aralık 1723 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ZEKÂ'Î, Şeyh Abdullâh Zekâ'î Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Yahya Kanbolat | d. 1926 - ö. 1 Ağustos 2000 | Madde Adı | Görüntüle |
16 | RAGÎB, Mehmed Ragîb Çelebi | d. ? - ö. 1684-85 | Madde Adı | Görüntüle |