Madde Detay
SÂNİYE, Fatma Sâniye Hanım
(d. 1251-52/1836 - ö. 1322-23/1905)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1251-52/1836 yılında Trabzon’da doğdu, Trabzonlu Kâtip-zâde Emîn Efendi’nin ve Trabzonlu Müezzin-zâde ailesinden Mollâ Kadın’ın kızıdır. 24 yaşında Tuzcu-zâde Sırrı Efendi ile evlendi. Rize’ye gitti. Fatma Sâniye Hanım, ilk tahsilini babasının bizzat ilgi ve yardımı ile yaptı. Divan şiirine duyduğu ilgi, pek çok divan şairinin divanlarını okumasını, ezberlemesini sağladı. Divan şiiri zevki bu şekilde temellenen Fatma Sâniye Hanım Trabzonlu bir kısım şairlerle de dostluğunu sürdürdü, onlarla kültür alış verişinde bulundu. Trabzonlu Şair Hâfız Zühtî, Hulûsî ve Bayburtlu Zihnî onun bu şekilde irtibatta bulunduğu şairler arasında yer alırlar. Hatta birbirlerine pek çok nazireler yazmışlardır. Halk şiirine de yakın ilgi duyan Fatma Sâniye Hanım, halk şairlerinin pek çoğunun şiirlerini ezbere bilirdi. Sâniye Hanım’ın gerek halk, gerek divan şiirine olan ilgisi, gerekse hafıza kuvveti hakkında bilgi veren Murat Uraz, bu konuda şunları söylüyor: " ... hafızası o kadar kuvvetli imiş ki, İhsan Hamamîoğlu’nun söylediğine göre büyük oğlu İhsan Efendi ile akrabasından bir zat üç gün devamlı olarak kendisinden yazdıkları halde her vezinde bir çok şiir söylemiş ve bir dediğini bir daha tekrar etmemişti" (Uraz 1941: 82). Sâniye Hanım, divan tertip edecek kadar şiiri bulunmasına rağmen bir divan tertip edemeden 1322-23/1905 senesinde Trabzon’da vefat eder.
Sâniye Hanım divan geleneğine bağlı kalmış, eserlerini divan şiiri geleneği içerisinde vermiş, hem hece ile hem de aruz vezni ile şiirler söylemiştir. Halk şiiri tarzında şiirlerinden divan ve semai tarzında ve elli kadar hece vezni ile manzumeden oluşan defteri, Sürmene’de Rüsûmat memuru olarak bulunan oğlunun evinde çıkan bir yangında yanmıştır.
Kaynakça
Alkan, Serhan İspirli (2007). Kadın Divan Şairleri ve Geleneğin Uzantısı Kadın Divan Şairleri. Erzurum: Salkımsöğüt Yay.
Kızıltan, Mübeccel (1994).“Divan Özelliklerine Uyarak Şiir Yazan Kadın Şairler”. Sombahar. Ocak-Nisan. (21-22): 104-162.
Uraz, Murat (1941). Resimli Kadın Şair ve Muharrirlerimiz. C. 1. İstanbul.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAKYayın Tarihi: 29.12.2014Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Her gören hâl-i perîşânımı ağlar şimdi
Dest-i firkatte felek bağrımı dağlar şimdi
Ben hemân kûşe-i vahdetde enîsim gamdır
Eşk-i dîdemde Değirmendere çağlar şimdi
Bir zaman tûti gibi bülbülü idim dehrin
Gül-şen-i dilde yuva eyledi zağlar şimdi
Bürüdü derd ü elem tutdu girîbânımdan
Çâr etrafımı gam leşgeri bağlar şimdi
Hûrşîd Abâd gibi bir vatanı terk etmiş
Derd-mend Sâniye’nin meskeni dağlar şimdi
(Alkan, Serhan İspirli (2007). Kadın Divan Şairleri ve Geleneğin Uzantısı Kadın Divan Şairleri. Erzurum: Salkımsöğüt Yay. 149.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 29.12.2014Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Her gören hâl-i perîşânımı ağlar şimdi
Dest-i firkatte felek bağrımı dağlar şimdi
Ben hemân kûşe-i vahdetde enîsim gamdır
Eşk-i dîdemde Değirmendere çağlar şimdi
Bir zaman tûti gibi bülbülü idim dehrin
Gül-şen-i dilde yuva eyledi zağlar şimdi
Bürüdü derd ü elem tutdu girîbânımdan
Çâr etrafımı gam leşgeri bağlar şimdi
Hûrşîd Abâd gibi bir vatanı terk etmiş
Derd-mend Sâniye’nin meskeni dağlar şimdi
(Alkan, Serhan İspirli (2007). Kadın Divan Şairleri ve Geleneğin Uzantısı Kadın Divan Şairleri. Erzurum: Salkımsöğüt Yay. 149.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Her gören hâl-i perîşânımı ağlar şimdi
Dest-i firkatte felek bağrımı dağlar şimdi
Ben hemân kûşe-i vahdetde enîsim gamdır
Eşk-i dîdemde Değirmendere çağlar şimdi
Bir zaman tûti gibi bülbülü idim dehrin
Gül-şen-i dilde yuva eyledi zağlar şimdi
Bürüdü derd ü elem tutdu girîbânımdan
Çâr etrafımı gam leşgeri bağlar şimdi
Hûrşîd Abâd gibi bir vatanı terk etmiş
Derd-mend Sâniye’nin meskeni dağlar şimdi
(Alkan, Serhan İspirli (2007). Kadın Divan Şairleri ve Geleneğin Uzantısı Kadın Divan Şairleri. Erzurum: Salkımsöğüt Yay. 149.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Her gören hâl-i perîşânımı ağlar şimdi
Dest-i firkatte felek bağrımı dağlar şimdi
Ben hemân kûşe-i vahdetde enîsim gamdır
Eşk-i dîdemde Değirmendere çağlar şimdi
Bir zaman tûti gibi bülbülü idim dehrin
Gül-şen-i dilde yuva eyledi zağlar şimdi
Bürüdü derd ü elem tutdu girîbânımdan
Çâr etrafımı gam leşgeri bağlar şimdi
Hûrşîd Abâd gibi bir vatanı terk etmiş
Derd-mend Sâniye’nin meskeni dağlar şimdi
(Alkan, Serhan İspirli (2007). Kadın Divan Şairleri ve Geleneğin Uzantısı Kadın Divan Şairleri. Erzurum: Salkımsöğüt Yay. 149.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | İsmail Dervişoğlu | d. 1965 - ö. 25 Şubat 2015 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | M. Halistin Kukul | d. 1 Ocak 1943 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ŞÂKİR, Ahmed Paşa | d. ? - ö. 1819 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | TEVFÎK, Mehmed Tevfîk Bey, Baba | d. 1836 - ö. 1896 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ali Haydar | d. 1836 - ö. 1914 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HİKMETÎ, Diğilli Mehmet Ağa | d. 1820/1836? - ö. 1899/1911? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | EMÎN, Zıllî-zâde Hacı Emîn Efendi | d. 1826 - ö. 1905 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | KERİM (NİHALÎ, NİHAL) | d. 1834 - ö. 1905 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | NÂFİZ, Hacı Hamdî | d. 1849 - ö. 1905 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | RÂSİH, Enderunlu İbrâhîm Râsih | d. ? - ö. 1838 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | MÂHİR | d. ? - ö. 1843 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | VÂSIF, Mehmed Vâsıf Efendi, Bursalı | d. ? - ö. 19. yy. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | CÛDÎ, Dâye-zâde Cûdî Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ŞİFAYÎ, Şeyh Muhammed Şifâyî Efendi | d. 1605/1606 - ö. Ocak-Şubat 1673 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | RÂZÎ, Yûsuf Efendi | d. ? - ö. 25 Eylül 1618 | Madde Adı | Görüntüle |