UMMANÎ, Kurşun Saraç

(d. 1933 / ö. 1984)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Kurşun Saraç olan âşık, Kars'ın Posof ilçesinin Sarıçiçek (Hertuz) köyünde 1933'te doğmuştur. Babası Selimoğullarından Molla Osman’ın oğlu Ağali Ağa, annesi Âşık Kamber’in kızı Urubiye Hanım'dır. İlkokulu Şulgavur köyünde dördüncü sınıfa kadar okur. Fatma Hanım'la evlenen âşığın Sümmani, Sevgi, Nuran, Enver, Ayten, Serkan ve Nurten adlarında üç erkek, dört kızı olmuştur. Köyünden ayrılan Ummanî, uzun yıllar Bursa'nın Gürsu ilçesine bağlı Burhaniye köyünde yaşar. Artvin, Kars, Konya ve İzmir'deki yarışmalara katılan âşık, birçok ödül ve belge almıştır.1984'te Adapazarı’nda Deryamî Baba ile atışma yaparken yere yığılır ve kalp krizi sonucu Adapazarı Devlet Hastanesinde vefat eder. Kabri Bursa'nın Burhaniye köyündedir (1; Halıcı 1992: 380-383)

Kurşun Saraç şiirlerinde Ummani mahlasını kullanır. Ummanî mahlasını rüyasında pirler vermiştir. Rüyayı 23 Şubat 1948 tarihinde köyüne dönerken Kılıçkaya bölgesinde bir taşın yanında görür. Anlattığı olaya göre yakalandığı tipide kendinden geçen âşık, rüyasında bir odanın içinde sakallı dervişler görür. Bu dervişlerle namaz kılar. Namazdan sonra dervişler âşığa okunmuş bir bardak şerbet içirirler. Şerbeti içince sevgilisi Melahat hanımı gösterirler ve o anda Saraç'ın gönlüne aşk ateşi düşer. Daha sonra dervişler bir elma verirler, Ummanî elmayı soyar ve dörde böler. Üç dilimi kendisi tek dilimi de Melahat Hanım yedikten sonra dervişlerin getirdiği tekbirlerle ter içinde uyanır. Uyandıktan sonra köyüne döner ve yedi gün kendinden habersiz yatar. İyileştikten sonra âşık, gördüğü rüya ve içtiği badeyle artık türküler söylemeye başlar. İrticalen türküler söyleyen Ummanî'nin İlk ustası Posof’lu âşık Müdami Baba'dır. Askerlik döneminde ise ustası Zülali Baba'dır. Zülali Baba'dan güzelleme, mani, tecnis türküleri, 14 heceli varsağı ve taşlama üzerine bilgiler öğrenir. Tabiata büyük sevgi besleyen Ummani, ağaçlara verilen zararı, sevgilinin güzelliğini, dünyanın faniliğini sade bir dille şiirlerinde yazar. Ayrıca "Konya Destanı" adlı şiirinde Âşıklar Bayramı münasebetiyle bu şehre vefasını dile getirir. Birçok yarışma ve şenliklere katılan âşık, atışma, doğaçlama şiir ve türkü dalında adını duyurur. Şiirleri dönemin gazete ve dergilerinde yayımlatır. Ummanî Saraç; İlhami Demir, Murat Çobanoğlu, Rüstem Alyansoğlu, Dursun Cevlani, Âşık Reyhani, İsmail Azeri, Aşık Paşa Yangunî gibi âşıklarla çalışmış ve atışmalarda bulunmuştur (www.turkuler.com; Halıcı 1992: 380-383).

Kaynakça

Halıcı, Feyzi (1992). Âşıklık Geleneği ve Günümüz Halk Şairleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.

http://www.turkuler.com/ozan/asik_kursun_sarac.asp [erişim tarihi: 25.05.2019].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: GÜLAY YILDIZDAĞ
Yayın Tarihi: 09.06.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NEVRUZ ALİ, Ali Nevruz Çiçekd. 07.07.1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SUSANOĞLU, Paşa Susanoğlud. 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ŞAHBAZOĞLU, Veysel Denizd. 1924 - ö. 07.12.1995Doğum YeriGörüntüle
4Ahmet Durald. 1933 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Orhan Durud. 18 Aralık 1933 - ö. 25 Ocak 2009Doğum YılıGörüntüle
6Turhan R. Oğuzbaşd. 14 Mart 1933 - ö. 15 Mayıs 1997Doğum YılıGörüntüle
7Ercümend Behzad Lavd. 15 Kasım 1903 - ö. 18 Mayıs 1984Ölüm YılıGörüntüle
8Halide Nusret Zorlutunad. 1901 - ö. 10 Haziran 1984Ölüm YılıGörüntüle
9ALİ, Ali Açıkd. 1914 - ö. 1984Ölüm YılıGörüntüle
10HÜSEYİN, Hasan Hüseyin Şahind. 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MUHLİSÎ, Alid. 1880\\\'ler - ö. 1950\\\'lerMeslekGörüntüle
12MUSTAFA, Mustafa Şenerd. 1926 - ö. 1988MeslekGörüntüle
13ÖMER, Ömer Albayrakd. 01.04.1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MEHMET, Mehmet Şengüld. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KAĞIZMANLI, Mahmut Demircid. 1957 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MÜDAMÎ, Sabit Yalçın Atamand. 1918 - ö. 08.11.1968Madde AdıGörüntüle
17MUHAMMEDÎ ÇERAĞÎd. 1973 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18GÜLABI MEMMED HINDI MEMMED OĞLUd. 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle