Cemal Yeşil

(d. 1900 / ö. 27 Kasım 1977)
Müfettiş, müsteşar, Cumhurbaşkanlığı genel sekreteri, büyükelçi, şair
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tam adı Cemal Edhem Yeşil'dir. Birinci Dünya Savaşı'nda şehit düşen Dr. İbrahim Edhem Hakkı Bey'in oğludur. 1900 yılında babasının görev yaptığı Bağdat'ta doğdu. Annesini, babasının şehit olmasından bir yıl sonra kaybetti. Ağabeyi de Irak cephesinde şehit oldu. İstanbul Lisesi 11. sınıfta okurken askere alındı. Yedek subaylığı sırasında açılan sınavı kazanarak Mülkiye Mektebi'ne girdi ve bu okuldan 1921 yılında mezun oldu. Arkadaşlarıyla birlikte Millî Mücadele'ye destek olmak amacıyla Ankara'ya gitti. 26 Temmuz 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti Maliye Vekaleti Muhasebat Umum Müdürlüğü'nde çalışmaya başladı. Müfettiş muavini olarak atandı (1923). Fransa Maliye Bakanlığı'nda staj yapmak üzere bir yıl süreyle Paris'e gönderildi.

Paris'ten dönüşünde müfettişlik görevlerinden sonra Bütçe ve Mali Kontrol umum müdürlüğü (1936) ve bakanlık müsteşarlığı (1938) görevlerine getirildi. 1942-47 arasında Başbakanlık müsteşarlığı; 1945-50 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliği görevlerinde bulundu. 1950'den sonra Dışişleri Bakanlığı'nda görev aldı ve Kabil büyükelçiliği, Budapeşte büyükelçiliği, Dışişleri Bakanlığı baş hukuk müşavirliği, Varşova büyükelçiliği görevlerinde bulundu (1950-65). 1956 yılında evlendi. Bir erkek bir kız çocuğu dünyaya geldi. Yaş haddinden emekli oldu (Temmuz 1965). Bir dönem amatör fotoğrafçılık ve sinema ile uğraşan şair, 27 Kasım 1977 tarihinde öldü.

Cemal Yeşil, 1919 yılında yazdığı "Mülkiye Marşı" ve Varlık dergisinde yayımladığı rubaileriyle tanındı. Rubailerinde günümüz Türkçesini ustalıkla kullandı; bu türe hem öz, hem iç uyum yönlerinden katkıda bulundu. Necatigil'in tespiti ile bir rubaisinde "hem cilveli, hem ufak tefek bir taze" biçiminde nitelediği bu türe "gündelik özel yaşantılarından gelme içten bir sevimlilik ekledi." (1980: 413).

Cemal Yeşil ismi edebiyat tarihimizde daha çok rubai türü ile birlikte anılır. "Nurullah Ataç'ın belirttiği gibi rubailerinde sesini yükseltirken haykırıya kaçmayan, en acıklı konulara değinirken bile gülümsemeyi bırakmayan duygan bir hava getirdi." (Kurdakul, 1973: 412). Şairin "Ver Saki" adlı şiiri, Refik Fersan tarafından bestelendi. Gazete ve dergilerde kalan şiirlerinden başka rubailerini Rübailer (1950) adı altında topladı. Ölümünden sonra kalan rubailerinin bir bölümü Rübailer II adı altında kitaplaştırıldı.

Kaynakça

Kurdakul, Şükran (1973). Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. 2. Baskı. Ankara: Bilgi Yay. 412.

Necatigil, Behçet (1980 ). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 11. Baskı. İstanbul: Varlık Yay. 412-413.

Süreya, Cemal (1966). Mülkiyeli Şairler. İstanbul: Ekin Basımevi.

Yalçın, Murat (Ed.) (2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. 2. 3. Bas. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 1126.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 26.03.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Rübailer? / Ankara1950Şiir
Rübailer IITürk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara1979Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MEHMED ŞÜKRÜd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
2LÜZÛMÎ, Ahmed Efendid. ? - ö. 1878 ds.Doğum YeriGörüntüle
3SIRRÎ HANIM, Sırrî Râhiled. 1814 - ö. 1877Doğum YeriGörüntüle
4Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972Doğum YılıGörüntüle
5CEMAL AĞAd. 1900\'lerin başı - ö. 2001Doğum YılıGörüntüle
6EMÎRÎ/DİKMEN, Ferit Dikmend. 1900 - ö. 23.02.1973Doğum YılıGörüntüle
7MAHMUT TÜRKTENd. 1909 - ö. 1977Ölüm YılıGörüntüle
8Fazlı Ertekind. 1911 - ö. 17 Şubat 1977Ölüm YılıGörüntüle
9Ahmed Rıfat Moralıd. 8 Temmuz 1900 - ö. 6 Mayıs 1977Ölüm YılıGörüntüle
10Selâhattin Batud. 25 Aralık 1905 - ö. 24 Mayıs 1973MeslekGörüntüle
11Necati Aykand. 1955 - ö. 21 Şubat 2003MeslekGörüntüle
12Nilüfer Gürd. 26 Aralık 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Mehmet Memduh Paşad. 1839 - ö. 1925Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Burhan Cahit Morkayad. 1892 - ö. 20 Ocak 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ahmet Mikdat Poyrazd. 1871 - ö. 26 Aralık 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Cemal Şakard. 02 Şubat 1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17CEMAL AĞAd. 1900\'lerin başı - ö. 2001Madde AdıGörüntüle
18ŞÎBÂNÎ, Şîbân, Şeybânî Han, Şîbânî Han, Şeybek Han, Şâh-baht Han, Şâhî Beg Han, Muhammed, Yeşil Başlıd. 1451 - ö. 1510Madde AdıGörüntüle