HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlu

(d. 1270/1854 - ö. 1323/1907)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Çağatay)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şiirlerinin genelinde Heste mahlasını kullanan şair, bazı şiirlerinde Hânikâî mahlasını da kullandı. 1270-1271/1854 yılında Yarkent’te doğdu. Babası Şerîf Ahun Yarkent’te bulunan Reste Medresesi’nde müderris idi. Heste, ilk eğitimini babasından aldı. 17 yaşına geldiğinde hafız olan şair, dinî ve edebî bilgisiyle şöhret kazanmaya başladı (Osman vd. 2005: 616) 1287-88/1871 yılında Molla Niyâz’ın teklifiyle Yarkent’te Terekbağ’da bulunan bir medresede müderrislik yapmaya başladı. Daha sonra Reste Medresesi’nde müderris olarak çalıştı. 1323/1907 yılında Terekbağ/Yarkent’te vefat etti (Utuk vd. 2006: 224; Ehmidi 1996: 297). Şairin gazel, murabba, müseddes ve muhammeslerden oluşan ve 444’ten fazla şiirin yer aldığı bir yazma bir eseri, Çin’de 1966-1976 yılları arasında devam eden “Kültür Devrimi” sırasında imha edildi.  

Dîvân-ı Heste adlı eserinin el yazması Hoten’in Karakaş ilçesinde bulunmuştur. 1396 beyitten mürekkep eserde 2 müseddes, 10 muhammes, 10 murabba ve 50 gazel yer almaktadır (Utuk vd. 2006: 225; Ehmidi 1996: 297).

Kaynakça

Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 

Utuk, İmincan Ehmidi, M. Mirziehmet, H. Abdusalam, Ş. Elahun ve M. Muhemmet (2006). Uyğur Edebiyatı Tarihi 3. Pekin: Milletler Neşriyatı. 

Ehmidi, İmincan (1996). Uyğur Edebiyati Tarihidiki Namayandeler. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ADEM ÖGER
Yayın Tarihi: 28.11.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Murabba

Edebnin hiletin kiygil edebdin yahşi ziynet yok

Kişi kim bî-edeb bolsa uninda eslâ hislet yok

Uluğlar aldiğa barsan edebdin özge hilet yok

Edebni özge pişe kilmiğanğa eslâ rif’et yok

Hudâ huyluk kilay disen edebni özge pîş eyle

Bilip efzel özündin hâr u hesni sen revîş eyle

Özünni pes tutup nefsinğe her dem serzeniş eyle

Tekebbür eylegenge Hak katida eslâ kurbet yok

Felan oğli felan men dep özünge fehri nâz etme

Behâyim dek külüp oynap dutar temburni sâz etme

Felan oğli deban mehşerde özni şerm-sâz etme

Emel lâzim seyidlik hocilikka eslâ hörmet yok

...

Terekbağ hânikâhida yatip kalğan ğerip Heste

Köterip hânikâhi nam hevâ-yi nefsige beste

Seninki şumluğundin ot tutaşip köydi bu reste

Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok

(Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 616-618.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KIDÎRÎ, Yusufd. ? - ö. 1561Doğum YeriGörüntüle
2ZELİLÎ, Mehemmed Sıdıkd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MEŞHÛRİ, İbrâhimd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
4DESTURÎ, Keskin Küçükahmetoğullarıd. 1854 - ö. 1934Doğum YılıGörüntüle
5ZİYÂ, Yûsuf Ziyâd. 1854 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
6İFFET, Hatice İffet Hanımd. 1854 - ö. 1912Doğum YılıGörüntüle
7RECÂÎ, Muhammedd. 1834 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
8Manastırlı Mehmed Rifatd. 1851 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
9HAKKÎ, İsmaild. 1828 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
10AZÎZ, Mektûbî-zâde Abdülazîz Efendid. 1801-02 - ö. 1862MeslekGörüntüle
11VECDÎ, Derviş-zâde Abdurrahmand. ? - ö. 1599MeslekGörüntüle
12KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendid. ? - ö. 1520/21MeslekGörüntüle
13HÂZIK, Cüneydullâ İslâmşeyh Oğlud. ? - ö. 1843Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NÂDİR/UZLETÎ/MEHCÛR/ŞERÎF, Muhammed Şerîfd. ? - ö. 1848 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15EMÎN, Molla Ali Binni Molla Emînd. 1835 - ö. 1902Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HAYYÂT VEHBÎ, Erzincanlı Terzi Babad. 1776 veya 1781 - ö. 1848Madde AdıGörüntüle
17DERVİŞd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ÂTIF, Hasan Âtıf Karaderelid. 1874-1875 - ö. 04.04.1945Madde AdıGörüntüle