Madde Detay
HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlu
(d. 1270/1854 - ö. 1323/1907)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Çağatay)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Şiirlerinin genelinde Heste mahlasını kullanan şair, bazı şiirlerinde Hânikâî mahlasını da kullandı. 1270-1271/1854 yılında Yarkent’te doğdu. Babası Şerîf Ahun Yarkent’te bulunan Reste Medresesi’nde müderris idi. Heste, ilk eğitimini babasından aldı. 17 yaşına geldiğinde hafız olan şair, dinî ve edebî bilgisiyle şöhret kazanmaya başladı (Osman vd. 2005: 616) 1287-88/1871 yılında Molla Niyâz’ın teklifiyle Yarkent’te Terekbağ’da bulunan bir medresede müderrislik yapmaya başladı. Daha sonra Reste Medresesi’nde müderris olarak çalıştı. 1323/1907 yılında Terekbağ/Yarkent’te vefat etti (Utuk vd. 2006: 224; Ehmidi 1996: 297). Şairin gazel, murabba, müseddes ve muhammeslerden oluşan ve 444’ten fazla şiirin yer aldığı bir yazma bir eseri, Çin’de 1966-1976 yılları arasında devam eden “Kültür Devrimi” sırasında imha edildi.
Dîvân-ı Heste adlı eserinin el yazması Hoten’in Karakaş ilçesinde bulunmuştur. 1396 beyitten mürekkep eserde 2 müseddes, 10 muhammes, 10 murabba ve 50 gazel yer almaktadır (Utuk vd. 2006: 225; Ehmidi 1996: 297).
Kaynakça
Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı.
Utuk, İmincan Ehmidi, M. Mirziehmet, H. Abdusalam, Ş. Elahun ve M. Muhemmet (2006). Uyğur Edebiyatı Tarihi 3. Pekin: Milletler Neşriyatı.
Ehmidi, İmincan (1996). Uyğur Edebiyati Tarihidiki Namayandeler. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. ADEM ÖGERYayın Tarihi: 28.11.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Murabba
Edebnin hiletin kiygil edebdin yahşi ziynet yok
Kişi kim bî-edeb bolsa uninda eslâ hislet yok
Uluğlar aldiğa barsan edebdin özge hilet yok
Edebni özge pişe kilmiğanğa eslâ rif’et yok
Hudâ huyluk kilay disen edebni özge pîş eyle
Bilip efzel özündin hâr u hesni sen revîş eyle
Özünni pes tutup nefsinğe her dem serzeniş eyle
Tekebbür eylegenge Hak katida eslâ kurbet yok
Felan oğli felan men dep özünge fehri nâz etme
Behâyim dek külüp oynap dutar temburni sâz etme
Felan oğli deban mehşerde özni şerm-sâz etme
Emel lâzim seyidlik hocilikka eslâ hörmet yok
...
Terekbağ hânikâhida yatip kalğan ğerip Heste
Köterip hânikâhi nam hevâ-yi nefsige beste
Seninki şumluğundin ot tutaşip köydi bu reste
Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok
(Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 616-618.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 28.11.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Murabba
Edebnin hiletin kiygil edebdin yahşi ziynet yok
Kişi kim bî-edeb bolsa uninda eslâ hislet yok
Uluğlar aldiğa barsan edebdin özge hilet yok
Edebni özge pişe kilmiğanğa eslâ rif’et yok
Hudâ huyluk kilay disen edebni özge pîş eyle
Bilip efzel özündin hâr u hesni sen revîş eyle
Özünni pes tutup nefsinğe her dem serzeniş eyle
Tekebbür eylegenge Hak katida eslâ kurbet yok
Felan oğli felan men dep özünge fehri nâz etme
Behâyim dek külüp oynap dutar temburni sâz etme
Felan oğli deban mehşerde özni şerm-sâz etme
Emel lâzim seyidlik hocilikka eslâ hörmet yok
...
Terekbağ hânikâhida yatip kalğan ğerip Heste
Köterip hânikâhi nam hevâ-yi nefsige beste
Seninki şumluğundin ot tutaşip köydi bu reste
Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok
(Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 616-618.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Murabba
Edebnin hiletin kiygil edebdin yahşi ziynet yok
Kişi kim bî-edeb bolsa uninda eslâ hislet yok
Uluğlar aldiğa barsan edebdin özge hilet yok
Edebni özge pişe kilmiğanğa eslâ rif’et yok
Hudâ huyluk kilay disen edebni özge pîş eyle
Bilip efzel özündin hâr u hesni sen revîş eyle
Özünni pes tutup nefsinğe her dem serzeniş eyle
Tekebbür eylegenge Hak katida eslâ kurbet yok
Felan oğli felan men dep özünge fehri nâz etme
Behâyim dek külüp oynap dutar temburni sâz etme
Felan oğli deban mehşerde özni şerm-sâz etme
Emel lâzim seyidlik hocilikka eslâ hörmet yok
...
Terekbağ hânikâhida yatip kalğan ğerip Heste
Köterip hânikâhi nam hevâ-yi nefsige beste
Seninki şumluğundin ot tutaşip köydi bu reste
Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok
(Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 616-618.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Murabba
Edebnin hiletin kiygil edebdin yahşi ziynet yok
Kişi kim bî-edeb bolsa uninda eslâ hislet yok
Uluğlar aldiğa barsan edebdin özge hilet yok
Edebni özge pişe kilmiğanğa eslâ rif’et yok
Hudâ huyluk kilay disen edebni özge pîş eyle
Bilip efzel özündin hâr u hesni sen revîş eyle
Özünni pes tutup nefsinğe her dem serzeniş eyle
Tekebbür eylegenge Hak katida eslâ kurbet yok
Felan oğli felan men dep özünge fehri nâz etme
Behâyim dek külüp oynap dutar temburni sâz etme
Felan oğli deban mehşerde özni şerm-sâz etme
Emel lâzim seyidlik hocilikka eslâ hörmet yok
...
Terekbağ hânikâhida yatip kalğan ğerip Heste
Köterip hânikâhi nam hevâ-yi nefsige beste
Seninki şumluğundin ot tutaşip köydi bu reste
Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok
(Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 616-618.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KIDÎRÎ, Yusuf | d. ? - ö. 1561 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ZELİLÎ, Mehemmed Sıdık | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MEŞHÛRİ, İbrâhim | d. ? - ö. 19. yy. | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | DESTURÎ, Keskin Küçükahmetoğulları | d. 1854 - ö. 1934 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ZİYÂ, Yûsuf Ziyâ | d. 1854 - ö. 1918 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İFFET, Hatice İffet Hanım | d. 1854 - ö. 1912 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | RECÂÎ, Muhammed | d. 1834 - ö. 1907 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Manastırlı Mehmed Rifat | d. 1851 - ö. 1907 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HAKKÎ, İsmail | d. 1828 - ö. 1907 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | AZÎZ, Mektûbî-zâde Abdülazîz Efendi | d. 1801-02 - ö. 1862 | Meslek | Görüntüle |
11 | VECDÎ, Derviş-zâde Abdurrahman | d. ? - ö. 1599 | Meslek | Görüntüle |
12 | KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendi | d. ? - ö. 1520/21 | Meslek | Görüntüle |
13 | HÂZIK, Cüneydullâ İslâmşeyh Oğlu | d. ? - ö. 1843 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | NÂDİR/UZLETÎ/MEHCÛR/ŞERÎF, Muhammed Şerîf | d. ? - ö. 1848 ds. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | EMÎN, Molla Ali Binni Molla Emîn | d. 1835 - ö. 1902 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HAYYÂT VEHBÎ, Erzincanlı Terzi Baba | d. 1776 veya 1781 - ö. 1848 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | DERVİŞ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ÂTIF, Hasan Âtıf Karadereli | d. 1874-1875 - ö. 04.04.1945 | Madde Adı | Görüntüle |