HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlu

(d. 1270/1854 - ö. 1323/1907)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Çağatay)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şiirlerinin genelinde Heste mahlasını kullanan şair, bazı şiirlerinde Hânikâî mahlasını da kullandı. 1270-1271/1854 yılında Yarkent’te doğdu. Babası Şerîf Ahun Yarkent’te bulunan Reste Medresesi’nde müderris idi. Heste, ilk eğitimini babasından aldı. 17 yaşına geldiğinde hafız olan şair, dinî ve edebî bilgisiyle şöhret kazanmaya başladı (Osman vd. 2005: 616) 1287-88/1871 yılında Molla Niyâz’ın teklifiyle Yarkent’te Terekbağ’da bulunan bir medresede müderrislik yapmaya başladı. Daha sonra Reste Medresesi’nde müderris olarak çalıştı. 1323/1907 yılında Terekbağ/Yarkent’te vefat etti (Utuk vd. 2006: 224; Ehmidi 1996: 297). Şairin gazel, murabba, müseddes ve muhammeslerden oluşan ve 444’ten fazla şiirin yer aldığı bir yazma bir eseri, Çin’de 1966-1976 yılları arasında devam eden “Kültür Devrimi” sırasında imha edildi.  

Dîvân-ı Heste adlı eserinin el yazması Hoten’in Karakaş ilçesinde bulunmuştur. 1396 beyitten mürekkep eserde 2 müseddes, 10 muhammes, 10 murabba ve 50 gazel yer almaktadır (Utuk vd. 2006: 225; Ehmidi 1996: 297).

Kaynakça

Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 

Utuk, İmincan Ehmidi, M. Mirziehmet, H. Abdusalam, Ş. Elahun ve M. Muhemmet (2006). Uyğur Edebiyatı Tarihi 3. Pekin: Milletler Neşriyatı. 

Ehmidi, İmincan (1996). Uyğur Edebiyati Tarihidiki Namayandeler. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ADEM ÖGER
Yayın Tarihi: 28.11.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Murabba

Edebnin hiletin kiygil edebdin yahşi ziynet yok

Kişi kim bî-edeb bolsa uninda eslâ hislet yok

Uluğlar aldiğa barsan edebdin özge hilet yok

Edebni özge pişe kilmiğanğa eslâ rif’et yok

Hudâ huyluk kilay disen edebni özge pîş eyle

Bilip efzel özündin hâr u hesni sen revîş eyle

Özünni pes tutup nefsinğe her dem serzeniş eyle

Tekebbür eylegenge Hak katida eslâ kurbet yok

Felan oğli felan men dep özünge fehri nâz etme

Behâyim dek külüp oynap dutar temburni sâz etme

Felan oğli deban mehşerde özni şerm-sâz etme

Emel lâzim seyidlik hocilikka eslâ hörmet yok

...

Terekbağ hânikâhida yatip kalğan ğerip Heste

Köterip hânikâhi nam hevâ-yi nefsige beste

Seninki şumluğundin ot tutaşip köydi bu reste

Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok

(Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 616-618.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KIDÎRÎ, Yusufd. ? - ö. 1561Doğum YeriGörüntüle
2NEFÎSÎd. 1523 - ö. 1557Doğum YeriGörüntüle
3ZELİLÎ, Mehemmed Sıdıkd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ZEVÂLÎd. 1854-1855 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5FEYZÎ, Alî Feyzîd. 1854 - ö. 1894Doğum YılıGörüntüle
6VELİ EHMED OĞLUd. 1854 - ö. 1929Doğum YılıGörüntüle
7ÇEŞM-İ ÂFETd. ? - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
8ENÎSÎ, Mustafa Enîsî Efendi, Edremitlid. ? - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
9SALİH BABAd. 1846 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
10HÂZIK, Seyyid Mehmed Efendid. 1690-91 - ö. 1763MeslekGörüntüle
11FEVZÎ, Kırımî Damadı Ahmed Fevzî Efendid. ? - ö. 1745-46MeslekGörüntüle
12KELÎM, Seyyid Kelîm Efendid. ? - ö. 1738-39/1740MeslekGörüntüle
13AVAZ, Avaz Otard. 1884 - ö. 1919Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MOLLANEPESd. 1810 - ö. 1862Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÂGEHÎ, Muhammed Rızad. 1809 - ö. 1874Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CEVRÎ, Hasan Cevrî Efendi, Ahıskalıd. 1805 - ö. 1875Madde AdıGörüntüle
17NAZMÎ, Bursalıd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
18ŞEMSÎ, Şemseddîn Sivasîd. 1520 - ö. 1597Madde AdıGörüntüle