MEHMED NÂZIM [PAŞA]

(d. 1849 / ö. 17 Aralık 1926)
şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Üsküdar’da doğdu. İptidaî ve rüşdî mektepte öğrenim gördü. Arapça ve Farsçadan özel dersler aldı. Fransızca öğrendi. Da’âvi Nezareti Evrak Odasına mülâzemetle girdi. Adliye İcra Cemiyeti Zabıt Kitabetinde başmümeyyiz muavini oldu. Bu dönemde “Cerîde-i Mehâkim” dergisinin ilk yazı işleri müdürlüğünü yaptı. Ahmet Mithat Efendi’nin çıkardığı İttihad gazetesinde yazılar yazdı. Ziya Paşa, Adana valisi iken kendisini Adana mektupçuluğuna atadı. Konya, Bitlis, Halep mektupçuluğunu icra etti. Kastamonu mektupçuluğuna tayin edilse de bu görevi kabul etmedi. Bir süre Umum Muhacirin Komisyonu mektupçuluğu yaptı. Mersin ve Kayseri mutasarrıflığına atandı. 1881’de Rütbe-i Râbi’a tevcih, 1901’de Rumeli Beylerbeyliği pâyesine terfî oldu. Birinci Rütbe Osmânî ve Mecîdi, Fransa’nın Birinci Rütbe Legion d’honeur ve Papa’nın ikinci rütbe nişanlarını kazandı. Diyarbakır, Halep, Konya, Sivas ve Selanik valisi olarak görevde bulundu. Selanik valisi iken Yunanların şehri ele geçirmesi üzerine yurda döndü ve emekli oldu.

Mevlevi bir şair olan Mehmed Nâzım Paşa, Şair Nâzım Hikmet’in dedesidir. Basılı yedi eseri dışında Fevziye Abdullah Tansel tarafından bulunan yazma şiir mecmuası ve Cumhuriyet gazetesinde Bir Devrin Tarihi (no. 2770, 21 Kanunisani 1932 vd.) adıyla neşredilen anıları da mevcuttur. Oğlu Hikmet Bey’in Kadıköy’deki evinde vefat etmiş, Karacaahmet Kabristanı’na defnedilmiştir. 

Kaynakça

Güllüce, Fatih (2008). Mehmed Nâzım Paşa’nın “İbn Fâriz Tercümesi ve Şerhi” Metin ve İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

İnal, Mahmut Kemal (1969). “Nâzım”. Son Asır Türk Şairleri. C. II. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 1137-1141.

Sarıbal, İsmet (2018). “Ahd-i Şehriyârî’den Devr-i Hamid-i Sânî’ye Valiliğe Giden Yolda Bir II. Abdülhamid Dönemi Memurunun Serencamı”. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2): 175-212.

Tansel, Fevziye Abdullah (1966). "Bir Mevlevî Nâsir ve Şâiri Mehmed Nâzım Paşa Basılı Eserleri ve Yazma Şiir Mecmuası". Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14 (1): 155-174.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Ali ERBAY
Yayın Tarihi:
Güncelleme Tarihi: 25.12.2023

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
MuhâtabaMihran Matbaası / İstanbulH. 1304/M. 1886-1887Diğer
Ahd-i ŞehriyârîMatbaa-i Ebüzziya / İstanbulH. 1304/M. 1886-1887İnceleme
Nizâmü’l-Hâss fî Ehli’l-İhtisâsŞems Matbaası / İstanbulH. 1326-1328/M. 1908-1910Tercüme
KerbelâŞems Matbaası / İstanbulH. 1327-1329/M. 1909-1911Diğer
İbn-i Fâriz TercemesiŞems Matbaası / İstanbulR. 1328-1330/M. 1912-1914Tercüme
Esrâr-ı Tevhid ve TercemesiŞems Matbaası / İstanbulR. 1331/M. 1915-1916Tercüme
Yek-ÂvâzŞems Matbaası / İstanbulR. 1333/M. 1917Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SAFDERÎ, Salihd. 1849 - ö. 1914Doğum YılıGörüntüle
2FİKRÎ, Helvacı-zâded. 1849 - ö. 1886 dsDoğum YılıGörüntüle
3HACI HOCAd. 1849? - ö. 1939Doğum YılıGörüntüle
4KÜLAHÇIZÂDE MEHMET EFENDİd. ? - ö. 1926Ölüm YılıGörüntüle
5Fatih Emirhand. 13 Ocak 1886 - ö. 9 Mart 1926Ölüm YılıGörüntüle
6TAHİRÎ, Tahird. 1861 - ö. 1926Ölüm YılıGörüntüle
7Salih Keramet Nigard. 20 Haziran 1885 - ö. 7 Mart 1987MeslekGörüntüle
8A. Hicri İzgörend. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Orhan Veli Kanıkd. 13 Nisan 1914 - ö. 14 Kasım 1950MeslekGörüntüle
10Ziya Şakir Sokud. 1884 - ö. 22 Aralık 1959Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Melek Hiçd. 1893? - ö. 6 Ocak 1964Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Edip Ayeld. 23 Ağustos 1894 - ö. 17 Ocak 1957Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HÂŞİMÎ, Kudsî-zâde Emir, Seyyid Mehmed Hâşim Efendid. ? - ö. 23 Kasım 1677Madde AdıGörüntüle
14FÂNÎ, Kadı Mehmed Çelebi-zâded. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15HİLMÎ, Mehmed Emînd. 1831 - ö. 1884Madde AdıGörüntüle