Abdülaziz Halis Çıkıntaş

Hâlis
(d. 1867 / ö. 6 Şubat 1935)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl Adı Abdülaziz’dir. Şiirlerinde Hâlis mahlasını kullandı. Diyarbakır’da doğdu. Abdülhamid Niyazi Çıkıntaş’ın küçük kardeşidir. Diyarbakır ve İstanbul’daki kesintili öğrenim yıllarının ardından 1890-1909 yılları arasında muhtelif kaza ve sancaklarda nâiplik görevlerinde bulundu. 31 Mart Vak’ası’nı müteakip, Erganimadeni sancağı nâibiyken İttihatçılar tarafından irtica suçlamasıyla önce Rodos’a, ardından Sinop’a sürüldü. 1914’te Birinci Dünya Savaşı nedeniyle çıkarılan genel aftan yararlanarak önce İstanbul’a, sonra Diyarbakır’a gitti. İttihatçıların iktidardan düşmesiyle, abisinin siyasi nüfuzundan yararlanarak sırasıyla Savur, Çermik ve Derik kaymakam vekilliği görevlerine tayin edildi. Malatya Asliye Mahkemesi üyeliği görevinden 1927’de emekli oldu. 6 Şubat 1935'te vefat eden şair, Mardinkapı mezarlığına defnedildi.

HâltercümesindeTürkçe ve Arapçaya hâkim olduğunu, Kürtçeyi ise Türkçeye mealen manzum çeviriler yapacak kadar bildiğini belirten Çıkıntaş, Tuhfetü’l-Kuds adında basılmamış bir eseri bulunduğundan da söz eder. Daha çok hicviyyeleri ile tanınan şairin, şiir ve inşâ alanında takdire şayan bir yeteneğe ve dil becerisine sahip olduğu kaynaklar tarafından aktarılmaktadır (Beysanoğlu 1997: 242). Dîvânçe’si ve Mem u Zîn tercümesi bulunmaktadır. Şevket Beysanoğlu (1997: 242), Çıkıntaş’ın tercümesinin Türkçe’de yapılmış ikinci Mem u Zîn tercümesi olduğunu elindeki kaynaklara dayandırarak belirtir. 131 sahife ve 58 bahisten oluşan tercümenin mukaddimesinde kaynak eserin yazarı, konusu ve tercüme usulü hakkında bilgiler verilmiştir.

Kaynakça

Beysanoğlu, Şevket (2003). Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi. Diyarbakır: Diyarbakır B.B. Yay.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. Ankara: San Matbaası.

Işık, İhsan (2013). Diyarbakır Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Elvan Yayınları.

Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, C. 3. Ankara: Elvan Yay.

Şanlı, Bilal (2013). Osmanlı Dönemi Diyarbakırlı Divân Şairleri. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KARADENİZ
Yayın Tarihi: 29.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dîvânçe- / --Şiir
Mem u Zîn Tercümesi- / -1906Çeviri
Tuhfetü'l-Kuds- / --Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1LÜBBÎ, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1752Doğum YeriGörüntüle
2Mehmed Said Aydınd. 1983 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DELİ OZAN, Fikret İnançd. 1976 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İsmail Safad. 1867 - ö. 24 Mart 1901Doğum YılıGörüntüle
5SEFİL KAMBERÎd. 1867 - ö. 1897Doğum YılıGörüntüle
6FAKİR/FAKİRÎ, Cafer Serimd. 1867 - ö. 1932Doğum YılıGörüntüle
7Tevfik Ertürd. 1913 - ö. 10 Eylül 1935Ölüm YılıGörüntüle
8YESARÎ, Ahmetd. 1867 - ö. 1934/1935Ölüm YılıGörüntüle
9Yusuf Akçurad. 2 Aralık 1876 - ö. 11 Mart 1935Ölüm YılıGörüntüle
10Suavi Süalpd. 23 Nisan 1926 - ö. 14 Nisan 1981MeslekGörüntüle
11Coşkun Bükteld. 1950 - ö. 2018MeslekGörüntüle
12Aziz Aktulgad. 1901 - ö. 27 Haziran 1973MeslekGörüntüle
13Halil İbrahim Akçamd. 1885 - ö. 5 Eylül 1956Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Besim Atalayd. 1882 - ö. 07 Kasım 1965Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Can Akengind. 1892 - ö. 31 Ağustos 1942Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ali Nard. 15 Mayıs 1941 - ö. 16 Temmuz 2015Madde AdıGörüntüle
17HALİS ALTUNBEYd. 02.01.1961 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HÂLİS, Şeyh Abdurrahman Hâlis Talebânîd. 1797 - ö. 1858Madde AdıGörüntüle