Madde Detay
Abdülaziz Halis Çıkıntaş
Hâlis
(d. 1867 / ö. 6 Şubat 1935)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl Adı Abdülaziz’dir. Şiirlerinde Hâlis mahlasını kullandı. Diyarbakır’da doğdu. Abdülhamid Niyazi Çıkıntaş’ın küçük kardeşidir. Diyarbakır ve İstanbul’daki kesintili öğrenim yıllarının ardından 1890-1909 yılları arasında muhtelif kaza ve sancaklarda nâiplik görevlerinde bulundu. 31 Mart Vak’ası’nı müteakip, Erganimadeni sancağı nâibiyken İttihatçılar tarafından irtica suçlamasıyla önce Rodos’a, ardından Sinop’a sürüldü. 1914’te Birinci Dünya Savaşı nedeniyle çıkarılan genel aftan yararlanarak önce İstanbul’a, sonra Diyarbakır’a gitti. İttihatçıların iktidardan düşmesiyle, abisinin siyasi nüfuzundan yararlanarak sırasıyla Savur, Çermik ve Derik kaymakam vekilliği görevlerine tayin edildi. Malatya Asliye Mahkemesi üyeliği görevinden 1927’de emekli oldu. 6 Şubat 1935'te vefat eden şair, Mardinkapı mezarlığına defnedildi.
HâltercümesindeTürkçe ve Arapçaya hâkim olduğunu, Kürtçeyi ise Türkçeye mealen manzum çeviriler yapacak kadar bildiğini belirten Çıkıntaş, Tuhfetü’l-Kuds adında basılmamış bir eseri bulunduğundan da söz eder. Daha çok hicviyyeleri ile tanınan şairin, şiir ve inşâ alanında takdire şayan bir yeteneğe ve dil becerisine sahip olduğu kaynaklar tarafından aktarılmaktadır (Beysanoğlu 1997: 242). Dîvânçe’si ve Mem u Zîn tercümesi bulunmaktadır. Şevket Beysanoğlu (1997: 242), Çıkıntaş’ın tercümesinin Türkçe’de yapılmış ikinci Mem u Zîn tercümesi olduğunu elindeki kaynaklara dayandırarak belirtir. 131 sahife ve 58 bahisten oluşan tercümenin mukaddimesinde kaynak eserin yazarı, konusu ve tercüme usulü hakkında bilgiler verilmiştir.
Kaynakça
Beysanoğlu, Şevket (2003). Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi. Diyarbakır: Diyarbakır B.B. Yay.
Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. Ankara: San Matbaası.
Işık, İhsan (2013). Diyarbakır Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Elvan Yayınları.
Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, C. 3. Ankara: Elvan Yay.
Şanlı, Bilal (2013). Osmanlı Dönemi Diyarbakırlı Divân Şairleri. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KARADENİZYayın Tarihi: 29.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 29.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Dîvânçe | - / - | - | Şiir |
Mem u Zîn Tercümesi | - / - | 1906 | Çeviri |
Tuhfetü'l-Kuds | - / - | - | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | LÜBBÎ, Seyyid Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1752 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Mehmed Said Aydın | d. 1983 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | DELİ OZAN, Fikret İnanç | d. 1976 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | İsmail Safa | d. 1867 - ö. 24 Mart 1901 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | SEFİL KAMBERÎ | d. 1867 - ö. 1897 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | FAKİR/FAKİRÎ, Cafer Serim | d. 1867 - ö. 1932 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Tevfik Ertür | d. 1913 - ö. 10 Eylül 1935 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | YESARÎ, Ahmet | d. 1867 - ö. 1934/1935 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Yusuf Akçura | d. 2 Aralık 1876 - ö. 11 Mart 1935 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Suavi Süalp | d. 23 Nisan 1926 - ö. 14 Nisan 1981 | Meslek | Görüntüle |
11 | Coşkun Büktel | d. 1950 - ö. 2018 | Meslek | Görüntüle |
12 | Aziz Aktulga | d. 1901 - ö. 27 Haziran 1973 | Meslek | Görüntüle |
13 | Halil İbrahim Akçam | d. 1885 - ö. 5 Eylül 1956 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Besim Atalay | d. 1882 - ö. 07 Kasım 1965 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Can Akengin | d. 1892 - ö. 31 Ağustos 1942 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Ali Nar | d. 15 Mayıs 1941 - ö. 16 Temmuz 2015 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HALİS ALTUNBEY | d. 02.01.1961 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HÂLİS, Şeyh Abdurrahman Hâlis Talebânî | d. 1797 - ö. 1858 | Madde Adı | Görüntüle |