ÇÖREKÇİ-ZÂDE LÜTFÎ

(d. 1221/1806 - ö. 1299/1881)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kastamonu’nun İsfendiyar Mahallesinde 1806 yılında dünyaya gelmiştir. "Çörekçizâde" lakabıyla tanınan Lütfî, Medrese eğitimini Kastamonu’da tamamlamış ardından İstanbul’a geçerek tahsil hayatına devam etmiştir. Daha sonra Kastamonu’ya dönüp Nasrullah meydanındaki İlmiye Medresesi’ne bitişik dükkânında sahaflık ve attarlık yaparak geçimini sağlayan Çörekçizâde Lütfî, Şâdi ve Meftûnî gibi Kastamonulu şairlerden etkilenmiş, Mahvî, Hasbî, Sırrî, Hıfzî gibi âşıklarla dostluk kurarak sanatını geliştirmiştir. Medrese tahsilinin de etkisiyle divan edebiyatı tarzında eserler de veren Lûfî’nin, halk edebiyatı tarzında çok sayıda koşması olduğu bilinmektedir (Şenel 2009: XXXIV).

Kastamonu’da bulunan Şeyh Şaban-ı Velî tekkesi zaâkirbaşlığını yapmış olan Lütfî'nin tekke edebiyatı içinde değerlendirilecek çok sayıda manzum eseri de bulunmaktadır. Çörekçizâde'nin bu manzumeleri de dâhil pek çok şiirinin kayıtlı olduğu 600 sayfalık bir nüsha Abdulkerim Abdulkadiroğlu'nun koleksiyonunda mevcuttur. Neslihan Yücel tez çalışmasında, Abdulkadiroğlu'nun bu eserleri Eş'ar-ı Lütfî Efendi adıyla yayımlamayı planladığını aktarsa da (Yücel 1993: 100) günümüzde Çörekçizâde Lütfî'ye ait bütünlüklü bir eser henüz yayımlanmamıştır. Şiirlerinde Lütf'î ve Lütfiyâ mahlasını kullanan şair 1881 yılında Kastamonu’da hayata gözlerini yummuştur. Çörekçizâde Lütfî’nin hayatı ve eserleri ile ilgili daha geniş bilgilere cönkler ve mecmualar üzerine yapılacak çalışmalarla ulaşmak mümkündür.

Kaynakça

Şenel, Süleyman (2009). Kastamonu’da Âşık Fasılları Türler/Çeşitler/Çeşitlemeler. C. 1. İnceleme. Kastamonu Valiliği İl Özel İdaresi Yay. 

Yücel, Neslihan (1993). Kastamonu'da Âşıklık Geleneği ve Kastamonu'da Yetişen Âşıklar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: EBRU KİPAY
Yayın Tarihi: 18.02.2015
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma 

Seyre çıkmış gördüm bir melek-sûret,

Mısr-ı dilde Yusuf Kenan'a benzer.

Bu reviş, bu şîve, nedir bu hâlet,

Gonca-ı ruhsârı gülşâne benzer.

Afitâb-ı hüsnü şöhretin bulmuş,

Gören âşıkların aklı zây olmuş,

Nice üftâdeler hâk-i pay olmuş,

Cihânda emsalsiz hûbâne benzer.

Nigâh-ı hûnrîzi âşıka neşter,

Her nazar kıldıkça ciğerden geçer,

Lütfiyâ âşıkın yolunda dilber,

Şöyle bil kim hâk-i yeksâra benzer.

 Yücel, Neslihan (1993). Kastamonu'da Âşıklık Geleneği ve Kastamonu'da Yetişen Âşıklar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 100-101. 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HALÎMÎ, Mevlânâ Abdülhalîm bin Alî, Halîmî Çelebi, Abdülhalîm Efendid. ? - ö. 1517-18 ?Doğum YeriGörüntüle
2İZZÎ, Abdulazîz-zâde İzzî Nu'mân Efendid. ? - ö. 13 Eylül 1810Doğum YeriGörüntüle
3KESKİN, Ahmetd. 24.07.1910 - ö. 1986Doğum YeriGörüntüle
4VAHDÎ, Mahmûd Vahdîd. 1806 - ö. 1892Doğum YılıGörüntüle
5ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraDoğum YılıGörüntüle
6ŞEMSÎ HAYAL, Leblebici Baba, Süleymand. 1806 - ö. 1877Doğum YılıGörüntüle
7HİLMÎ, Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmîd. 1840 - ö. 1881Ölüm YılıGörüntüle
8PERİŞAN, Vartand. 1820 - ö. 1881Ölüm YılıGörüntüle
9HÂLİS, Hacı Pîr Efendid. 1810-1811 - ö. 1880-1881Ölüm YılıGörüntüle
10BİRRÎ, Derviş Mehmed Çelebid. 1669 - ö. 1716MeslekGörüntüle
11SAVMÎ, Ramazand. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12Arslan Turgut Kaynardağd. 21 Temmuz 1923 - ö. 5 Haziran 2008MeslekGörüntüle
13ZİKRÎ, Tekirdağlıd. 1826 - ö. 1896Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HALİL BABAd. 1846? - ö. 1921Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15AHMED, Konyalıd. ? - ö. 1911Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16AKKAFTAN, Kemal, Kemaleddind. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ZÂHİRÎ, Hacı Abdullah Ağad. ? - ö. 1824-25Madde AdıGörüntüle
18KEŞFÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1524-25Madde AdıGörüntüle