ÇÖREKÇİ-ZÂDE LÜTFÎ

(d. 1221/1806 - ö. 1299/1881)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kastamonu’nun İsfendiyar Mahallesinde 1806 yılında dünyaya gelmiştir. "Çörekçizâde" lakabıyla tanınan Lütfî, Medrese eğitimini Kastamonu’da tamamlamış ardından İstanbul’a geçerek tahsil hayatına devam etmiştir. Daha sonra Kastamonu’ya dönüp Nasrullah meydanındaki İlmiye Medresesi’ne bitişik dükkânında sahaflık ve attarlık yaparak geçimini sağlayan Çörekçizâde Lütfî, Şâdi ve Meftûnî gibi Kastamonulu şairlerden etkilenmiş, Mahvî, Hasbî, Sırrî, Hıfzî gibi âşıklarla dostluk kurarak sanatını geliştirmiştir. Medrese tahsilinin de etkisiyle divan edebiyatı tarzında eserler de veren Lûfî’nin, halk edebiyatı tarzında çok sayıda koşması olduğu bilinmektedir (Şenel 2009: XXXIV).

Kastamonu’da bulunan Şeyh Şaban-ı Velî tekkesi zaâkirbaşlığını yapmış olan Lütfî'nin tekke edebiyatı içinde değerlendirilecek çok sayıda manzum eseri de bulunmaktadır. Çörekçizâde'nin bu manzumeleri de dâhil pek çok şiirinin kayıtlı olduğu 600 sayfalık bir nüsha Abdulkerim Abdulkadiroğlu'nun koleksiyonunda mevcuttur. Neslihan Yücel tez çalışmasında, Abdulkadiroğlu'nun bu eserleri Eş'ar-ı Lütfî Efendi adıyla yayımlamayı planladığını aktarsa da (Yücel 1993: 100) günümüzde Çörekçizâde Lütfî'ye ait bütünlüklü bir eser henüz yayımlanmamıştır. Şiirlerinde Lütf'î ve Lütfiyâ mahlasını kullanan şair 1881 yılında Kastamonu’da hayata gözlerini yummuştur. Çörekçizâde Lütfî’nin hayatı ve eserleri ile ilgili daha geniş bilgilere cönkler ve mecmualar üzerine yapılacak çalışmalarla ulaşmak mümkündür.

Kaynakça

Şenel, Süleyman (2009). Kastamonu’da Âşık Fasılları Türler/Çeşitler/Çeşitlemeler. C. 1. İnceleme. Kastamonu Valiliği İl Özel İdaresi Yay. 

Yücel, Neslihan (1993). Kastamonu'da Âşıklık Geleneği ve Kastamonu'da Yetişen Âşıklar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: EBRU KİPAY
Yayın Tarihi: 18.02.2015
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma 

Seyre çıkmış gördüm bir melek-sûret,

Mısr-ı dilde Yusuf Kenan'a benzer.

Bu reviş, bu şîve, nedir bu hâlet,

Gonca-ı ruhsârı gülşâne benzer.

Afitâb-ı hüsnü şöhretin bulmuş,

Gören âşıkların aklı zây olmuş,

Nice üftâdeler hâk-i pay olmuş,

Cihânda emsalsiz hûbâne benzer.

Nigâh-ı hûnrîzi âşıka neşter,

Her nazar kıldıkça ciğerden geçer,

Lütfiyâ âşıkın yolunda dilber,

Şöyle bil kim hâk-i yeksâra benzer.

 Yücel, Neslihan (1993). Kastamonu'da Âşıklık Geleneği ve Kastamonu'da Yetişen Âşıklar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 100-101. 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞEMSÎ, Candaracı-zâde Muhyiddîn Şemsî, Mehmed Çelebi, Şemsî-i Defterdârd. ? - ö. 1491-92Doğum YeriGörüntüle
2Sadık Vicdani Kayıkçıoğlud. 9 Kasım 1866 - ö. 22 Ekim 1939Doğum YeriGörüntüle
3HALÎMÎ, Mevlânâ Abdülhalîm bin Alî, Halîmî Çelebi, Abdülhalîm Efendid. ? - ö. 1517-18 ?Doğum YeriGörüntüle
4ŞEMSÎ HAYAL, Leblebici Baba, Süleymand. 1806 - ö. 1877Doğum YılıGörüntüle
5ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraDoğum YılıGörüntüle
6ÂRİFd. 1806 - ö. 1863Doğum YılıGörüntüle
7ŞEM’Î, Mehmed Efendid. 1808 - ö. 1881-82Ölüm YılıGörüntüle
8HÜSEYİN HÜSNÎ EFENDİd. ? - ö. 1881Ölüm YılıGörüntüle
9ÂLİM, Müderris-zâde Mehmed Âlim Efendid. 1802 - ö. 1881Ölüm YılıGörüntüle
10FÂNÎ, Fânî Çelebid. 1543 ? - ö. 1601\\\'den sonraMeslekGörüntüle
11RÜŞDÎ, Sahaf Ebu'r-Reşid Ahmed Rüşdî Efendid. 1637-38 - ö. 3 Mayıs 1700MeslekGörüntüle
12SAFDERÎ, Salihd. 1849 - ö. 1914MeslekGörüntüle
13YUSUF DEDEd. 1834 - ö. 1904-1905Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HABÎBEd. 10.07.1846 - ö. 1890Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SERVET BEYBABA, Ahmed Tevfikd. 1845 - ö. 1895Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16LOKMÂNÎ, Lokmânî Deded. ? - ö. 1519Madde AdıGörüntüle
17ŞEYHÎ, Mehmedd. ? - ö. 1729Madde AdıGörüntüle
18FETHÎ, Fethî Müdütd. 1895 - ö. 1978Madde AdıGörüntüle