EDHEM, Kadı-zâde Edhem Efendi

(d. 1268/1851 - ö. 1330/1912)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1268/1851 yılında Diyarbakır'da doğdu. O bölgenin önemli şairlerinden olan ve zamanında Nef'î-i zamân olarak tanınan Kadı-zâde Mustafa Tâlib Efendi'nin oğludur. Kadı-zâde sanıyla tanındı. Babasının isteği ve yönlendirmesiyle Mekteb-i Harbiye'ye girdi. Burada zekâsı ve gösterdiği çalışkanlıktan dolayı Erkân-ı Harb sınıfına ayrıldı. Bu okulda son sınıfa kadar geldiyse de babasının vefatı üzerine mazeret bildirerek buradan ayrıldı ve iki bin kuruş maaşla Mahrec-i Aklâm-ı Riyâziyyât muallimliğine tayin olundu. 1294/1877 senesinde muvakkaten teşkil olunan Asâkir-i Milliye binbaşılığı görevine getirildi. Bir süre sonra Bursa vilayeti Turuk ve Ma'âbir birinci sınıf mühendisliğine tayin edildi. Daha sonra da Bâb-ı Vâlâ-yı Seraskerî Umûm-ı Erkân-ı Harbiyye teşkilatında görev verildi. 1296/1879 senesinde iki bin beş yüz kuruş maaşla Eskişehir Lületaşı Madeni Müdürlüğü'ne getirildi. Hakkındaki tek önemli kaynak olan Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid'de (Ali Emîrî 1328: 10-11) hayatının bu kısmına kadar bilgi vardır. Bundan sonra vefatına kadar hangi görevlerde bulunduğu bilinmemektedir. Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları adlı eserde ise vefat yeri bildirilmeden ve kaynak gösterilmeden sadece 1330/1912 tarihinde vefat etti denilmektedir (Beysanoğlu 1997: 54).

Şiirine örnek Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid'dedir.

Kaynakça

Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid. İstanbul.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. C. II. Ankara: San Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 27.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Olur dûd-ı dilimden hep sehâb-ı âsumân peydâ

Habâb-ı eşk-i hûnînimle seyl-âb-ı cihân peydâ

Olunca derd-i vaslın yâresi fevvâr hûn-âsâ

Eder bir bahr-ı tûfân-zâr dilde nâgehân peydâ

Tecellî eyledikçe sûretin levh-i hayâlimde

Eder her lahzada feyzinle bin rûh-ı revân peydâ

Felek dûr oldugu-çün çîn-i ruhsârından ey hurşîd

Edip çâk-ı girîbân eylemiş bir kehkeşân peydâ

Nesîm-i zülfün esdikçe nola sûy-ı mezârımda

Ederse her sütûnum bir hayât-ı câvidân peydâ

Gönül âgâh isen ol mushaf-ı gülzâr-ı vahdetden

Olur her bir varakda nice sırr-ı râygân peydâ

Yine pür-feyz olup aşkınla sen de Âferîn Edem

Bu rütbe eyledin dâğınla ra'nâ gülsitân peydâ

(Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid. İstanbul. 11.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MÂLÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1674Doğum YeriGörüntüle
2RÛŞENÎ, Gülşenî-zâde Hacı Bekir Efendid. 1829 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ferit Öngörend. 30 Haziran 1932 - ö. 8 Haziran 2010Doğum YeriGörüntüle
4GÜLAM HAYDAR (SEFİL HAYDAR)d. 1851 - ö. 1914?Doğum YılıGörüntüle
5KUL SABRİ/GARİP ALİ/SABRİ, Alid. 1851 - ö. 1931Doğum YılıGörüntüle
6Manastırlı Mehmed Rifatd. 1851 - ö. 1907Doğum YılıGörüntüle
7ABDÜLKÂDİR BEY, Ustrumcalıd. ? - ö. 1912 ds.Ölüm YılıGörüntüle
8Mehmet Celald. 1867 - ö. 25 Ocak 1912Ölüm YılıGörüntüle
9RE'FET, Karavâiz-zâde Hasan Efendid. 1837 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
10SAİD, Said Ağad. ? - ö. 1910MeslekGörüntüle
11SEHER HANIMd. ? - ö. 19. yy.MeslekGörüntüle
12KENAN, Kenan Büyükaksoyd. 1869-1870 - ö. 07.07.1950MeslekGörüntüle
13SABRÎ, Mehmedd. ? - ö. 1878Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞEVKET, Şevket Bilâlîd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15REŞÎD, Mustafa Reşîd Paşad. 1800 - ö. 1858Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VEFÂ, Şeyh Vefâ, İbnü’l-vefâ, İbn Vefâ, Vefâ-zâde, Ebu’l-Vefâd. ? - ö. 1491Madde AdıGörüntüle
17BEHİŞTÎ, Mustafa Sâdeddînd. ? - ö. 1764-65Madde AdıGörüntüle
18VÂLİHÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle