EDHEM, Kadı-zâde Edhem Efendi

(d. 1268/1851 - ö. 1330/1912)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1268/1851 yılında Diyarbakır'da doğdu. O bölgenin önemli şairlerinden olan ve zamanında Nef'î-i zamân olarak tanınan Kadı-zâde Mustafa Tâlib Efendi'nin oğludur. Kadı-zâde sanıyla tanındı. Babasının isteği ve yönlendirmesiyle Mekteb-i Harbiye'ye girdi. Burada zekâsı ve gösterdiği çalışkanlıktan dolayı Erkân-ı Harb sınıfına ayrıldı. Bu okulda son sınıfa kadar geldiyse de babasının vefatı üzerine mazeret bildirerek buradan ayrıldı ve iki bin kuruş maaşla Mahrec-i Aklâm-ı Riyâziyyât muallimliğine tayin olundu. 1294/1877 senesinde muvakkaten teşkil olunan Asâkir-i Milliye binbaşılığı görevine getirildi. Bir süre sonra Bursa vilayeti Turuk ve Ma'âbir birinci sınıf mühendisliğine tayin edildi. Daha sonra da Bâb-ı Vâlâ-yı Seraskerî Umûm-ı Erkân-ı Harbiyye teşkilatında görev verildi. 1296/1879 senesinde iki bin beş yüz kuruş maaşla Eskişehir Lületaşı Madeni Müdürlüğü'ne getirildi. Hakkındaki tek önemli kaynak olan Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid'de (Ali Emîrî 1328: 10-11) hayatının bu kısmına kadar bilgi vardır. Bundan sonra vefatına kadar hangi görevlerde bulunduğu bilinmemektedir. Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları adlı eserde ise vefat yeri bildirilmeden ve kaynak gösterilmeden sadece 1330/1912 tarihinde vefat etti denilmektedir (Beysanoğlu 1997: 54).

Şiirine örnek Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid'dedir.

Kaynakça

Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid. İstanbul.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. C. II. Ankara: San Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 27.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Olur dûd-ı dilimden hep sehâb-ı âsumân peydâ

Habâb-ı eşk-i hûnînimle seyl-âb-ı cihân peydâ

Olunca derd-i vaslın yâresi fevvâr hûn-âsâ

Eder bir bahr-ı tûfân-zâr dilde nâgehân peydâ

Tecellî eyledikçe sûretin levh-i hayâlimde

Eder her lahzada feyzinle bin rûh-ı revân peydâ

Felek dûr oldugu-çün çîn-i ruhsârından ey hurşîd

Edip çâk-ı girîbân eylemiş bir kehkeşân peydâ

Nesîm-i zülfün esdikçe nola sûy-ı mezârımda

Ederse her sütûnum bir hayât-ı câvidân peydâ

Gönül âgâh isen ol mushaf-ı gülzâr-ı vahdetden

Olur her bir varakda nice sırr-ı râygân peydâ

Yine pür-feyz olup aşkınla sen de Âferîn Edem

Bu rütbe eyledin dâğınla ra'nâ gülsitân peydâ

(Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid. İstanbul. 11.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂMİDÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2CÂZİB, Surreemîni-zâde Halîl Câzibd. 1834 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3RÂSİM, Sarac-zâde Muhammed Kâsımd. 1781 - ö. 1845Doğum YeriGörüntüle
4İsmail Gaspıralıd. 21 Mart 1851 - ö. 24 Eylül 1914Doğum YılıGörüntüle
5HAMDÎ, Ahmed Hamdî Bey, İstanbullud. 1851 - ö. 1917Doğum YılıGörüntüle
6KÂMİL, Halild. 1851 - ö. 1936Doğum YılıGörüntüle
7CEYHUNÎ, Çördük Oğlu Ömerd. 1847 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
8NASÛHÎ, Abdülhâlikd. 1836 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
9HAKKI, Mehmed Hakkı Bey, Adanalıd. 1853 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
10Yılmaz Dokuzoğuzd. 1887 - ö. 04 Ekim 1977MeslekGörüntüle
11ADEM ULUTAŞd. 06.04.1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Mehmet Gökkayad. 1922 - ö. 3 Kasım 1981MeslekGörüntüle
13CELÂLÎ, Celâleddîn Çelebid. ? - ö. 1870Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞEREF, Mehmed Şerefd. 1815 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NEVRES, Osmân Nevresd. 1820-1821 - ö. 1876Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÎSÂ MAHVÎ, Sukûkî-zâde, Şeyh Îsâ Mahvî Efendid. 1637/38 - ö. 21 Eylül 1715Madde AdıGörüntüle
17EYYÛBd. 1660 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18GAYÛRÎ, Hayreddin Çelebid. ? - ö. 1620-21Madde AdıGörüntüle