Madde Detay
EDHEM, Kadı-zâde Edhem Efendi
(d. 1268/1851 - ö. 1330/1912)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1268/1851 yılında Diyarbakır'da doğdu. O bölgenin önemli şairlerinden olan ve zamanında Nef'î-i zamân olarak tanınan Kadı-zâde Mustafa Tâlib Efendi'nin oğludur. Kadı-zâde sanıyla tanındı. Babasının isteği ve yönlendirmesiyle Mekteb-i Harbiye'ye girdi. Burada zekâsı ve gösterdiği çalışkanlıktan dolayı Erkân-ı Harb sınıfına ayrıldı. Bu okulda son sınıfa kadar geldiyse de babasının vefatı üzerine mazeret bildirerek buradan ayrıldı ve iki bin kuruş maaşla Mahrec-i Aklâm-ı Riyâziyyât muallimliğine tayin olundu. 1294/1877 senesinde muvakkaten teşkil olunan Asâkir-i Milliye binbaşılığı görevine getirildi. Bir süre sonra Bursa vilayeti Turuk ve Ma'âbir birinci sınıf mühendisliğine tayin edildi. Daha sonra da Bâb-ı Vâlâ-yı Seraskerî Umûm-ı Erkân-ı Harbiyye teşkilatında görev verildi. 1296/1879 senesinde iki bin beş yüz kuruş maaşla Eskişehir Lületaşı Madeni Müdürlüğü'ne getirildi. Hakkındaki tek önemli kaynak olan Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid'de (Ali Emîrî 1328: 10-11) hayatının bu kısmına kadar bilgi vardır. Bundan sonra vefatına kadar hangi görevlerde bulunduğu bilinmemektedir. Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları adlı eserde ise vefat yeri bildirilmeden ve kaynak gösterilmeden sadece 1330/1912 tarihinde vefat etti denilmektedir (Beysanoğlu 1997: 54).
Şiirine örnek Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid'dedir.
Kaynakça
Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid. İstanbul.
Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. C. II. Ankara: San Matbaası.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 27.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Olur dûd-ı dilimden hep sehâb-ı âsumân peydâ
Habâb-ı eşk-i hûnînimle seyl-âb-ı cihân peydâ
Olunca derd-i vaslın yâresi fevvâr hûn-âsâ
Eder bir bahr-ı tûfân-zâr dilde nâgehân peydâ
Tecellî eyledikçe sûretin levh-i hayâlimde
Eder her lahzada feyzinle bin rûh-ı revân peydâ
Felek dûr oldugu-çün çîn-i ruhsârından ey hurşîd
Edip çâk-ı girîbân eylemiş bir kehkeşân peydâ
Nesîm-i zülfün esdikçe nola sûy-ı mezârımda
Ederse her sütûnum bir hayât-ı câvidân peydâ
Gönül âgâh isen ol mushaf-ı gülzâr-ı vahdetden
Olur her bir varakda nice sırr-ı râygân peydâ
Yine pür-feyz olup aşkınla sen de Âferîn Edem
Bu rütbe eyledin dâğınla ra'nâ gülsitân peydâ
(Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid. İstanbul. 11.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RÂGIB, Hacı Mehmed Râgıb | d. 1786 - ö. 1848 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HANDÂN, Şâh Handân-ı Jülîde-mûy | d. ? - ö. 1426-27 ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HALÎFE, Halîfe Çelebi | d. ? - ö. 1572 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | GÜLAM HAYDAR (SEFİL HAYDAR) | d. 1851 - ö. 1914? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Faik Reşad | d. 26 Eylül 1851 - ö. 26 Haziran 1914 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MEHMED ES'AD BEY, Pîrî-zâde | d. 1851 - ö. 1919 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ABDÜLKÂDİR BEY, Ustrumcalı | d. ? - ö. 1912 ds. | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | EDÎB, Halîl Edîb Bey | d. 1863 - ö. 1912 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | NASÛHÎ, Abdülhâlik | d. 1836 - ö. 1912 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | AVNÎ, Diyarbakırlı | d. 1827 - ö. 1872 | Meslek | Görüntüle |
11 | Hayrettin Uysal | d. 1928 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | NÂFİZ, Hacı Hamdî | d. 1849 - ö. 1905 | Meslek | Görüntüle |
13 | ZİYÂ, Mehmed Ziyâeddîn | d. 1840 - ö. 7 Mayıs 1854 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | SİRÂCÎ, Osmân Sirâceddîn | d. ? - ö. 1888\'den sonra | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | SÜREYYÂ PAŞA, İstanbullu | d. 1845 - ö. 1894 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | RÂŞİD/NÂŞİD, Kahvecibaşı-zâde Kilârî Râşid Bey | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HAYROĞLI, İbni Hayr | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HAMDÎ, Sarıhatip-zâde Ahmed | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |