Madde Detay
FAZÎL, Cemâl-zâde Fazîl Çelebi b. Zenbilli Ali Efendi
(d. 920/1514 - ö. 991/1583)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’da doğdu. Kanûnî Sultan Süleyman devrinin meşhur şeyhülislamı Zenbilli Ali Cemâlî Efendi’nin oğludur. Tahsilini İstanbul’da tamamladıktan sonra ilk olarak 944/1538’de Bursa Yıldırım Medresesi’ne, 948/1542 yılında Edirne Halebiye Medresesi’ne müderris olarak atandı. Daha sonra Sahn-ı Seman ve Ayasofya medreselerinde müderrislik yaptı. 960/1553 yılında Bağdat kadılığına, bir yıl sonra da Halep kadılığına atandı. Bu görevinden azledilip 962/1555 yılında Şehzade Medresesi’ne müderris olarak atandı. 968/1561’de atandığı Mekke kadılığından 970/1563 yılında emekli oldu. 982/1574 yılında III. Murad’ın kendisine teklif ettiği kazaskerlik görevini reddeden Fazîl Çelebi, sonrasında Hamid Efendi’nin vefatı üzerine boşalan şeyhülislamlık görevini de kabul etmedi. Emekliliği döneminde kendisini eğitim ve öğretim faaliyetlerine adadı. Aralarında şeyhülislam Sun’ullah Efendi’nin de bulunduğu birçok âlim yetiştirdi. Ölmeden önce kitaplarının tümünü Fatih Kütüphanesi’ne bağışladı. Muharrem 991/1583 senesinde vefat eden Fazîl Çelebi’nin mezarı Zeyrek’te babasının kabrinin yanındadır. Fazîl Çelebi’nin defni esnasında anlatılan bir rivayete göre; vefatından 59 yıl geçmesine rağmen babasının ayaklarının hala bozulmamış olarak görünmesi oradakileri hayrete düşürmüştür (Özcan 1989: 243). Fazîl Çelebi, âlim, dindar, iyi huylu bir kişi ve yetkin bir şair idi. Daha çok dinî konularda yazdığı eserleri şunlardır: Tenviü’l-usûl fî İlmi’l-usûl, Avnü’r-râiz fî İlmi’l-Ferâiz, Şerh-i Şerîfe, Hâşiye-i Vâfiye, Muhtasar Kâfiye, Sahih-i Buhârî Ta’likâtı, Câmiü’l-Füsûleyn, Mesâil-i Evsiyâ ve dört ciltlik Zamânât (Özcan 1989: 246; Koca 1996: 207).
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî. C.2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 540.
Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmanlı Müellifleri. C.2. İstanbul.
Koca, Ferhat (1996). "Fudayl Çelebi, Zenbillizâde". İslâm Ansiklopedisi. C. 13. İstanbul: TDV Yay. 207.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Nev'izade Atayi, Şakaik-i Nu'maniye ve Zeyilleri. C. 5. İstanbul: Çağrı Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. KADRİ HÜSNÜ YILMAZYayın Tarihi: 02.04.2014Güncelleme Tarihi: 05.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 02.04.2014Güncelleme Tarihi: 05.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HASÎB-İ ÜSKÜDÂRÎ | d. ? - ö. 1786 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MÂ’İL, Beyazî-zâde Seyyid Ahmed Mâ’il Efendi | d. ? - ö. Mart 1729 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | RÛHÎ, Zenbilli Ali Efendi-zâde Fâzıl Rûhî Çelebi | d. 1505-06 - ö. 1521-22 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MEHMED, Mehmed Paşa b. Eğri Abdî | d. 1514 - ö. 1566 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÂDİL, Şâh Tahmâsb, Şâh Tahmâs | d. 22 Şubat 1514 - ö. 14 Mayıs 1576 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MEYLÎ, Bayram-zâde Zekeriyya Efendi | d. 1514 - ö. 1592 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | FERÎDÛN, Ahmed Feridûn Bey, Ferîdûn Ağa | d. ? - ö. 1583 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | VEFÂYÎ, Şeyh Ebû Bekir Vefâyî Dede | d. 1471-72 - ö. 1583-84 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HİDAYET ÇELEBİ | d. ? - ö. 1583/84 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | AHMED REŞÎD, Yayaköylü | d. ? - ö. 1841? | Meslek | Görüntüle |
11 | MEDÎHÎ, Mehmed Medîhî Efendi | d. ? - ö. 1672 | Meslek | Görüntüle |
12 | VUSLATÎ, Vuslatî Çelebi | d. ? - ö. 1588-89 | Meslek | Görüntüle |
13 | SÂ’İLÎ/SÂLİKÎ, Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1553 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | NİŞÂNÎ, Koca Nişancı/Celâl-zâde/ Nişancı Mustafa Bey b. Tosyalı Kadı Celâl Efendi/Mustafa Çelebi | d. 1490/1491? - ö. 1567 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | ŞEHDÎ | d. ? - ö. 1520\'den sonra | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | TAYYİB, Attâr-zâde Mustafa | d. ? - ö. 1714 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | SUN’Î, İbrâhîm Sun‘î | d. 1822 - ö. – ö.? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MİM ALİ, Mehmet Ali Taştan | d. 1939 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |