Madde Detay
Fethi Savaşçı
(d. 10 Temmuz 1930 / ö. 30 Ekim 1989)
Şair, Yazar, Muhabir, İşçi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İzmir'in Ödemiş ilçesine bağlı Taşpazarı köyünde dünyaya geldi. İlkokul ve ortaokuldan sonra sanat okuluna gitti. Erken yaşta babasının kaybetti ve bunun üzerine beş kişilik ailesinin geçimini üstlendi. Meslek lisesindeki öğrenimini yarıda bırakıp iş hayatına atıldı. Duvarcılık, demircilik ve muhabirlik gibi çeşitli işlerle uğraştı. 1965 yılında Almanya'ya gitti ve fabrika işçisi olarak hayatını devam ettirdi. Şiir ve hikâye ile ilgilendi. 30 Ekim 1989 tarihinde Almanya'nın Münih kentinde vefat etti. Almanya’da işçi ozan olarak ünlenen Fethi Savaşçı, ardında birçoğu Almancaya çevrilen şiir ve kısa hikâye kitapları bıraktı. Fethi Savaşçı'nın oğlu şair, yazar ve akademisyen Özgür Savaşçı, Almanya’da Münih Üniversitesi Ludwig Maxmillian Türkoloji Bölümü öğretim üyesidir.
Şiire, edebiyata ve sanata çok düşkün olan Fethi Savaşçı'nın duygusal biraz da içe dönük bir kişiliğe sahip olduğu belirtilmiştir. Şiir, hikâye ve roman gibi türlerde eser vermiştir. İlk şiirleri 1948 yılında Ödemiş gazetesinde çıkmıştır. Şiir ve hikâyeleri; Aydınlık, İmbat, Yeditepe, Güney, Varlık ve Yelken gibi dergilerde yer almıştır. Hikâyelerinde ağırlıklı olarak gurbetçilerin meselelerini işlemiştir. Savaşçı, Münih'i ve gurbet kapılarını konu edinen çok sayıda şiir yazmıştır. Irgat Hasan adlı romanı İzmir'de çıkan Sabah Postası gazetesinde tefrika edilmiştir (1963). Eserlerinde Almanya'da yaşayan Türk işçilerinin sorunlarını da ele almıştır. Makinalar Çalışırken adlı hikâye kitabı Almanya'da Türkçe ve Almanca olarak yayımlanmıştır. Gurbeti ve yaşamın zorluğunu ruhunun derinliklerinde hissetmiş, bunları şiirlerine ve hikâyelerine aktarmıştır. Kaya Bengisu ile birlikte Ödemiş Şairleri (1958) adlı bir antoloji hazırlamıştır.
Doğan Hızlan, aralarında Fethi Savaşçı'nın da bulunduğu Almanya'daki Türk yazarları sayar ve şu değerlendirmeyi yapar: "Almanya’ya yönelik göç dalgası istatistik verilerle ele alınıyor, buraya yerleşen Türklerin kültürel uyum süreci üç kuşak boyunca yaratılan edebiyat üzerinden irdeleniyor. Başlangıçta gurbet konusunun işlendiği folklor türü yapıtların ağırlıkta olduğu belirtiliyor. Kuşkusuz bu bir dönem için geçerli yorum. Uturgauri’nin araştırmasında adı geçenleri yazmalıyım: Fakir Baykurt, Dursun Akçam, Yusuf (Ziya) Bahadınlı, Orhon Murat Arıburnu, Yaşar Miraç, Fethi Savaşçı, Aras Ören, Yüksel Pazarkaya, Güney Dal, Zafer Şenocak. Yalnız Almanya’da yaşayanları değil, genel anlamda Türk kimliğini anlamak için oradaki Türk edebiyatçılarını elbet okumak, değerlendirmek gerekli. Bizim için de. Ama özellikle Alman edebiyat tarihinde unutulmaması gereken bir eksiklik. Peki bizim edebiyat tarihimizdeki yerleri ne? Önce onun yanıtını verebilecek miyiz?" (Hızlan 2005).
Kaynakça
Hızlan, Doğan (2005). "Alman edebiyatının ‘kara deliği’". Hürriyet. 4 Ağustos 2005. http://www.hurriyet.com.tr/alman-edebiyatinin-kara-deligi-38755000 [Erişim Tarihi: 25.12.2019]
Yalçın, Murat (Ed.) (2010). "Savaşçı, Fethi". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 897-898.
http://odemisliefeler.org/haber_detay.asp?id=650&menuid=89 [Erişim Tarihi: 25. 12. 2019]
http://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/izmir/odemisli-isci-sair-fethi-savasci-nin-adi-munih-te-bir-caddeye-verilecek-10164710 [Erişim Tarihi: 25. 12. 2019]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: İSA KOYUNCUYayın Tarihi: 28.12.2019Güncelleme Tarihi: 17.02.2021
Yayın Tarihi: 28.12.2019Güncelleme Tarihi: 17.02.2021
Güncelleme Tarihi: 17.02.2021
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Ödemiş Şairleri | Radyo Gazetesi Matbaası / İzmir | 1958 | Antoloji |
Duvarcı Hasan Usta | Yeditepe / İstanbul | 1970 | Şiir |
Bu Sarı Biraları İçince | Yeditepe / İstanbul | 1971 | Şiir |
İş Dönüşü | Yeditepe / İstanbul | 1972 | Hikâye |
Özel Ulak | Yeditepe / İstanbul | 1973 | Hikâye |
Çöpçü Türküsü | Yeditepe / İstanbul | 1975 | Şiir |
Taş Ocağında | İstanbul / Yeditepe | 1975 | Hikâye |
Alamanya Gurbeti (Sabri\'ye Mektuplar) | Yeditepe / İstanbul | 1977 | Mektup |
İş Arkadaşları | Yeditepe / İstanbul | 1980 | Şiir |
Fırın Patlayınca | Yeditepe / İstanbul | 1982 | Hikâye |
Duyuyor Musunuz | Yeditepe / İstanbul | 1983 | Şiir |
Makinalar Çalışırken | - / - | 1983 | Hikâye |
İzmirin İçinde İnce Minare | Sanat-Koop Yayınları / İzmir | 1986 | Şiir |
Bir Ekmek Var Orada | - / - | 1986 | Şiir |
Ayva Kokulu Ev | - / - | 1986 | Hikâye |
Almanlar Bizi Sevmedi | - / - | 1986 | Roman |
Ekmekle Kitap | Kerem / Ankara | 1989 | Roman |
Almanya'nın Güzel Kızları | Kerem / Ankara | 1989 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ali Günvar | d. 8 Temmuz 1953 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Deniz Uzunoğlu | d. 19 Kasım 1981 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | M. Necati Özsu | d. 1922 - ö. 1999 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Fahri Kaya | d. 1930 - ö. 24 Mart 2020 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | DÖNDÜ KÜÇÜK | d. 1930 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Şevket Yücel | d. 1930 - ö. 3 Şubat 2001 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ALHAN, Alhan Kudret Oğlu Esgerli | d. 1933 - ö. 1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Afif Yesari | d. 16 Nisan 1922 - ö. 23 Ağustos 1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | YUNİS HÜSEYN OĞLU HASANOV | d. 1932 - ö. 1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Şevket (Mehmed) | d. 1861 - ö. 1337/1918-19 | Meslek | Görüntüle |
11 | Ayhan İnal | d. 7 Haziran 1933 - ö. 13 Şubat 2021 | Meslek | Görüntüle |
12 | Bedia Ceylan Güzelce | d. 1 Ocak 1982 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Vefa Taşdelen | d. 25 Eylül 1966 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Muvaffak Sami Onat | d. 26 Ağustos 1919 - ö. 15 Şubat 1986 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Muzaffer Egesoy | d. 1917 - ö. 20 Mayıs 1995 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | FETHÎ, Abdulfettâh Efendi | d. 1837 - ö. 1899 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | FETHİ KARAMAHMUTOĞLU | d. 07.10.1942 - ö. 07.10.1999 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Fethi Giray | d. 1918 - ö. 24 Şubat 1970 | Madde Adı | Görüntüle |