Madde Detay
KADRÎ PAŞA
(d. 1249/1832 - ö. 1301/1884)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1249/1832’de Antep’te doğmuştur. Antep’ten çıkan üç sadrazamdan sonuncusudur. Mütercim Âsım‘ın kardeşi Hacı Emîn Efendi‘nin torunu, Kıbrıs Mutasarrıfı Cenânî-zâde İshak Paşa‘nın oğludur. Büyük dedeleri Şeyh Osman Semerkandî‘dir. Babası, Kıbrıs Mutasarrıfı İshak Paşa, Antep nakîbü’l-eşrafı Emîn Efendi’nin oğlu ve Mütercim Âsım'ın biraderidir (Gövsa 1946: 202). Arapça, Farsça ile edebiyat ve İslam ilimlerini Antep’te tahsil etmiş, İstanbul’a gittikten sonra İngilizce ve Fransızcayı da öğrenmiştir. 1266/1849’da 250 kuruş maaşla Antep Kazası nüfus mukayyitliğine, 1269/1852’de 500 kuruş maaşla aynı ilçenin nüfus nazırlığına tayin olmuş ve 1273/1856’da kapıcıbaşılık rütbesini almıştır. 1274/1857 yılında babasının daveti üzerine İstanbul’a gitmiş, aynı yıl Bâb-ı âli tercüme odasına girmiştir (Güzelbey 1962: 108). Meclis-i âlî Tanzimat mütercimliği görevini üslenmiş, Ocak 1861’de saniye rütbesine yükseltilerek Girit Valisi Hekim İsmâil Paşa‘nın kapı kethüdalığına atanmıştır. Bu görevde 3 yıl kalmış, Ocak 1864’te Meclis Ticaret riyasetine getirilmiştir (Akbayar 1996: 857). Şubat 1865’te ulâ rütbesine yükseltilerek Postane-i Âmire nezaretine atanmıştır. Ağustos 1867’de ulâ birinci sınıf rütbesine yükseltilerek Tersane Meclisi İdâre-i Bahriye reisi olmuştur. l874’te İstanbul Şehremaneti, 1876’da Bahriye Nezareti görevlerinde bulunmuştur (Yener 1934: 53). 1877’de rütbesi vezirliğe yükseltilerek 1295/1878’de Sivas valisi olmuş, daha Sivas’a gitmeden, bir hafta sonra 40.000 kuruş maaşla Bağdat vilayeti tevcih edilerek Bağdat’a gönderilmiştir. 1 Recep 1297/1880'de Başvekil olup 7 Şevval 1297/1880'de bu görevden ayrılmıştır. 7 Ocak 1882’de Edirne valiliğine atanmış, 11 Şubat 1884/14 Rebiülahir 1301’de Edirne’de vefat etmiştir. Mezarı Edirne Sezâî Dergâhı civarındadır (Dağlıoğlu 1939: 78).
Cemiyet-i İlmiye-i Osmâniye tarafından çıkarılan Mecmûa-i Fünûn'da birçok yazısı mevcuttur. Kadrî Paşa’dan söz eden kaynaklar onun dürüst, vakur ve bilgili bir devlet adamı olduğunda birleşmektedirler. Şehir içi posta işleri, hukuk mektebi onun zamanında kurulmuştur. Hasırcı-zâde ile de dostluğu bulunan Paşa’nın bir gazelini Ağa tanzir etmiştir. Hasırcızâde, Paşa’nın rütbe alışına, vezirliğine ve vefatına tarihler düşmüştür (Güzelbey 1984: 75).
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî. C.3. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1936). Edirne Mezarları. İstanbul.
Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). Gaziantep Meşâhiri. Gaziantep: CHP Basımevi.
Gövsa, İbrahim Alaettin (1946). Türk Meşhurları. İstanbul: Yedigün Neşriyat.
Güzelbey, Cemil Cahit (1962), 'Kadri Paşa Hakkında Yeni Bilgiler. Gaziantep Kültür Dergisi (5): 107-109.
Güzelbey, Cemil Cahit (1984). Cenânîler. Gaziantep.
Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları.
Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. HALİL İBRAHİM YAKARYayın Tarihi: 25.09.2014Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 25.09.2014Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | REF’ET | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HALİL BABA | d. 1846? - ö. 1921 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HÂMİD, Hoca Hâmid Efendi | d. ? - ö. 1842 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SA'ÎD PAŞA, Divan Efendisi-zâde Mehmed Sa'îd Paşa | d. 1832 - ö. 1891 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | RIZÂ, Ali | d. 1832-33 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ŞEVKÎ, Hasan Şevkî | d. 1832 - ö. 1903 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | PERTEVNİYÂL SULTÂN | d. 1810 - ö. 1884 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | HÜMÂYÎ, Mehmed Emîn Bey | d. 1862 - ö. 1884 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ABDÎ, Şarkîkarahisarlı | d. ? - ö. 1884 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HASAN, Hasan Paşa, Rum Mehmed Paşa-zâde | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | ŞEHSUVÂR PAŞA | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | AHMED PAŞA | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | HASBÎ, Mehmed Hasîb, Çoko | d. ? - ö. 1850 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | SÂMÎ, Sâmî Bey | d. 1876 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | EŞREF, İstanbullu | d. ? - ö. 1848 ds. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ZÂRÎ, Hanyalı Abdülvehhâb | d. ? - ö. 19. yy. | Madde Adı | Görüntüle |
17 | NUZÛLÎ, Nuzûlî-i Mostarî | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KERÎMÎ, Abdülkerîm | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |