RİF’AT, Hasan Rif’at Efendi

(d. 1263/1847 - ö. 1332/1917)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1263/1847 yılında Sivas’ta doğdu. Asıl adı Hasan Rif’at Efendi’dir. Rif’at mahlasını kullandı. Zembilciler diye tanınan, bilgiye ve sanata karşı büyük kabiliyeti olan bir aileye mensuptu. Bu yüzden Zembilci-zâde sanıyla tanındı. Hattat ve âlim İbrâhim Besîm Efendi’nin oğludur. Büyük dedesi Hasan Efendi ile dedesi Hacı Mehmed Ağa da ulemadandır. Aydın bir aile içinde yetişen Hasan Rif’at Efendi, küçük yaşlarda ilme karşı büyük bir ilgi duydu, bilhassa tıbbi eserleri çok okudu. Bir ara Merzifon’da bulundu. Oranın son büyük şairlerinden Hilmî Dede ile tanıştı. Hayatının büyük bir bölümünü memuriyette geçirdi. Hükümet konağı komisyon azalığına getirildi. Belediye, Maarif, Kura Meclis azalıklarına seçildi. Emvâl ve Eytâm müdürlüğünde bulundu. Merkez ve kazalarda hazineye zarar verenlerin hesaplarına bakılmak üzere kurulan komisyon riyasetinde, Bağdad Caddesi’nin inşası için kurulan komisyon reisliğinde, Sivas’a gelmekte olan Kars muhacirleri komisyon azalığında, Nafia, Evkâf azalıklarında görev yaptı. Bunlardan başka Mahkeme-i Bidâyet, İstinâf Mahkemesi azalıklarında bulundu. R. 1332/1917 yılında 70 yaşında iken Sivas’ta vefat etti. Şairin ölümü Sivas’ın aydın kesiminde derin bir acı uyandırdı. Bu münasebetle Kayserili Hilmî Hoca “Çıkdı beş kerre müezzin cevherîn târîh idi/Dâne-i rûh itdi hâk şu bülbüle cenneti” (1332) beyitini ölümüne tarih düşürdü.
Vehbi Cem Aşkun, Hasan Rif’at’ın birçok eseri olsa da bunların elde bulunmadığını söyler ve bazı şiirlerini örnek olarak verir (1948: 225). Belli başlı eserleri şunlardır:

1. Şefâ’at-nâme: 73 sayfalık basılmamış bir eserdir. Zamanında çok meşhur olmuştur.

2. Ma’rifetullah: 2000 beyitlik bir eserdir.

Kaynakça

Aşkun, Vehbi Cem (1948). Sivas Şairleri. Sivas: Kamil Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MEHTAP ERDOĞAN
Yayın Tarihi: 09.12.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel
Özenme hîç bu dünyânın sonu vîrân olur birgün
Kanı ol sürdüğün demler kamu yalan olur birgün


Donanup al yeşil atlas giyinip olma mağrûr
Yapışup gövdene senin kara katran olur birgün

Alup gideceğin şunda kefendir bir iki arşun
Çürüyüp endâmına bulaşır kan olur birgün


Yürü ey Rif’at durma dâ’im hâlıkı zikret
Cime korktuğun yerde sana dermân olur birgün
(Aşkun, Vehbi Cem (1948). Sivas Şairleri. Sivas: Kamil Matbaası. 226.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GARİB, Garip Özkand. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HULUSİ, Abidin Pekd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MEHMET SUNARd. 1929 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Recaizade Mahmut Ekremd. 1 Mart 1847 - ö. 31 Ocak 1914Doğum YılıGörüntüle
5SEFİL ALİd. 1847 - ö. 1907Doğum YılıGörüntüle
6FÎRÛZ, Muhammed Rahîm Sânîd. 1847 - ö. 1910Doğum YılıGörüntüle
7Ayanzade Namık Ekremd. 1878 - ö. 1917Ölüm YılıGörüntüle
8NİGÂRÎ, Ahmedd. 1858 - ö. 1917?-1919?Ölüm YılıGörüntüle
9Süleyman Nesipd. 1866 - ö. 28 Eylül 1917Ölüm YılıGörüntüle
10CELÂL, Yanyalı-zâde Mahmûd Celâleddînd. 1876 - ö. 1895Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11FÂNÎ EFENDİ, Ebûbekir-zâde Mehmed Abdülbâkî Fânî Efendid. 1850 - ö. 1909 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12FEHMÎ, Malkoç-zâde Hacı Mehmed Fehmîd. 1823 - ö. 1874Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13MEBNİ’Îd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14FÂ’İZÎ, Ali Fâ’izî Efendid. ? - ö. 1726-27Madde AdıGörüntüle
15AZÎZ, Abdülazîz Efendid. ? - ö. 1761-1762Madde AdıGörüntüle