SÜRAYİ, Gabrail Demirçov

(d. 1882 / ö. 1972)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Gabriel Demirçov 1882 yılında Gürcistan'ın, Trialet bölgesi, Gülbend köyünde doğmuştur. Asuri veya Aysoru etnik kimliğine mensuptur. Okur yazarlığı yoktur. Saz ve söz ustası Âşık Coğabi (Sefil Mağdalanov)'dir. Kato adlı bir kıza aşık olduğu fakat ailesi müsaade etmediği için bu kızla evlenemediğini, başka bir kızla evlendiğini şiirlerinden öğrenmekteyiz.1972 yılında Gülbend'de vefat etmiştir (Hacılar 2007: 43).

Sürayi mahlasını kullanmıştır. Yaşadığı dönemde Trialet bölgesinin saz ve söz meclislerinin süsü, bezeği olan Gabrail Demirçov, usta-çırak ilişkisi içinde Urum etnik kimliğindeki Âşık Coğabi (Sefil Mağdalanov)'dan saz ve söz dersleri almış ve geleneği öğrenmiştir. Âşıklık geleneğine vukufiyeti ve hitap ettiği çevre itibari ile kendisi Urum etnik kimliğine mensup şair olarak bilinse de kendisi Asuri/ Aysoru etnik kimliğine mensuptur. Kendisinin de on iki aşığa ustalık yaptığı bilinmektedir (Hacılar 2007: 43). "Neylerem ele hemdemi salam verip almasın/ Ahtarıp göynüm evini gizlin sırrım bilmesin/ Dili meni inandırıp göynü özge olmasın/ Doğru vefadarım ola hem güle hem güldüre" dizesinde olduğu gibi şiirlerinde zamandan şikayet, sevgiliye övgü ve sevgilinin vefasızlığı, tabiatın güzelliği, dünyanın geçiciliği gibi konuları işlemiştir (Hacılar 2007: 44). Meshet- Cevaheti- Vardziya bölgelerinin aranılan, şöhretli âşıklarındandır. Kuzeydoğu Anadolu ve Kafkasya coğrafyasında kullanılan âşık makam/ havalarını bilmekte ve başarıyla icra etmektedir. Divan, güzelleme, muhammes, geraylı, koşma gibi bölgede kullanılan tür ve şekillerin tamamına ait şiirleri vardır. Bölgesinde yetişen âşık ve şairlere ait şiir ve hikayeler hakkında derinlemesine bilgi sahibidir ve çok geniş bir repertuvara sahiptir. Türkçe'nin yanı sıra Gürcüce şiirler de meydana getirmektedir. Şiirleri Terekeme-Azerbaycan Türkçesi ağız özellikleri taşımaktadır.

Kaynakça

Hacılar, Valeh (2007). Türk Dilli Gürcü, Yunan ve Aysoru Aşıq - Şairleri.  Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SANDRO KAVRELİŞVİLİd. 1880 - ö. 1971Doğum YeriGörüntüle
2NURETTİN KURBANOVd. 1940 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ŞAİR NEBİ/MİSKİN NEBİ/NEBİ, Nebi Miskin Oruçoğlud. 1877 - ö. 1945Doğum YeriGörüntüle
4Halide Edip Adıvard. 1882 - ö. 9 Ocak 1964Doğum YılıGörüntüle
5ÂKİF, Hasan Âkifd. 1882 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Kâzım Karabekird. 23 Temmuz 1882 - ö. 26 Ocak 1948Doğum YılıGörüntüle
7Ahmet Emin YALMANd. 1888 - ö. 19 Aralık 1972Ölüm YılıGörüntüle
8SEYYİD ABDULHÂKİM EL HÜSEYNÎd. 1902 - ö. 1972Ölüm YılıGörüntüle
9ERBİL/ERBİLÎ, Mustafa Erbild. 1907 - ö. 1972Ölüm YılıGörüntüle
10BESTEKÂR, İsmail Deded. 1931 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MUSTAFA SAĞLAMd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12TAĞI VELİYEVd. 1888 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İBRAHİM KUŞÇULUd. 1895 - ö. 1943Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14YUSUF TUGAYd. 02.02.1976 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MUSTAFA GÖKKAYAd. 1910 - ö. 18.03.1983Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞAH SULTANd. ? - ö. 1848Madde AdıGörüntüle
17ZAKİRÎ, Zakir Tekgüld. 01.01.1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18KAYATURAN, Şevki Kayaturand. 15.02.1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle