SÜRAYİ, Gabrail Demirçov

(d. 1882 / ö. 1972)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Gabriel Demirçov 1882 yılında Gürcistan'ın, Trialet bölgesi, Gülbend köyünde doğmuştur. Asuri veya Aysoru etnik kimliğine mensuptur. Okur yazarlığı yoktur. Saz ve söz ustası Âşık Coğabi (Sefil Mağdalanov)'dir. Kato adlı bir kıza aşık olduğu fakat ailesi müsaade etmediği için bu kızla evlenemediğini, başka bir kızla evlendiğini şiirlerinden öğrenmekteyiz.1972 yılında Gülbend'de vefat etmiştir (Hacılar 2007: 43).

Sürayi mahlasını kullanmıştır. Yaşadığı dönemde Trialet bölgesinin saz ve söz meclislerinin süsü, bezeği olan Gabrail Demirçov, usta-çırak ilişkisi içinde Urum etnik kimliğindeki Âşık Coğabi (Sefil Mağdalanov)'dan saz ve söz dersleri almış ve geleneği öğrenmiştir. Âşıklık geleneğine vukufiyeti ve hitap ettiği çevre itibari ile kendisi Urum etnik kimliğine mensup şair olarak bilinse de kendisi Asuri/ Aysoru etnik kimliğine mensuptur. Kendisinin de on iki aşığa ustalık yaptığı bilinmektedir (Hacılar 2007: 43). "Neylerem ele hemdemi salam verip almasın/ Ahtarıp göynüm evini gizlin sırrım bilmesin/ Dili meni inandırıp göynü özge olmasın/ Doğru vefadarım ola hem güle hem güldüre" dizesinde olduğu gibi şiirlerinde zamandan şikayet, sevgiliye övgü ve sevgilinin vefasızlığı, tabiatın güzelliği, dünyanın geçiciliği gibi konuları işlemiştir (Hacılar 2007: 44). Meshet- Cevaheti- Vardziya bölgelerinin aranılan, şöhretli âşıklarındandır. Kuzeydoğu Anadolu ve Kafkasya coğrafyasında kullanılan âşık makam/ havalarını bilmekte ve başarıyla icra etmektedir. Divan, güzelleme, muhammes, geraylı, koşma gibi bölgede kullanılan tür ve şekillerin tamamına ait şiirleri vardır. Bölgesinde yetişen âşık ve şairlere ait şiir ve hikayeler hakkında derinlemesine bilgi sahibidir ve çok geniş bir repertuvara sahiptir. Türkçe'nin yanı sıra Gürcüce şiirler de meydana getirmektedir. Şiirleri Terekeme-Azerbaycan Türkçesi ağız özellikleri taşımaktadır.

Kaynakça

Hacılar, Valeh (2007). Türk Dilli Gürcü, Yunan ve Aysoru Aşıq - Şairleri.  Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HÜSEYİN ALYANSOĞLUd. ? - ö. 1963Doğum YeriGörüntüle
2HÜSEYN SARAÇLI/SARAÇLI, Hüseyn Kurbanoğlu Hesenovd. 1916 - ö. 19.04.1987Doğum YeriGörüntüle
3ZİYYEDİN HÜSEYN OĞLU İSMAYILOVd. 1927 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÂKİF, Hasan Âkifd. 1882 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Faik Sabri Durand. 1882 - ö. 7 Mayıs 1943Doğum YılıGörüntüle
6Sabri Cemil Yalkutd. 01 Eylül 1882 - ö. 12 Ağustos 1957Doğum YılıGörüntüle
7ERBİL/ERBİLÎ, Mustafa Erbild. 1907 - ö. 1972Ölüm YılıGörüntüle
8Baki Süha Edipoğlud. 1915 - ö. 15 Eylül 1972Ölüm YılıGörüntüle
9Celâleddin Ezined. 1910 - ö. 6 Ocak 1972Ölüm YılıGörüntüle
10NURİ, Nuri Babad. 1841? - ö. 1904-1906?MeslekGörüntüle
11ÖZTÜRK, Mustafa Öztürkd. 1945 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KINALI, Memet Kınalıd. 1923 - ö. 26.03.2009MeslekGörüntüle
13ALİ KAZAKLId. 1893 - ö. 1957Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ZİYYEDİN HÜSEYN OĞLU İSMAYILOVd. 1927 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SAYAD MEHRALI OĞLU ALİYEVd. 1939 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16YİĞİT, Zilelid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MÜRVETÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18VAHDETÎ, Muharremd. ? - ö. 1907Madde AdıGörüntüle