SÜRAYİ, Gabrail Demirçov

(d. 1882 / ö. 1972)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Gabriel Demirçov 1882 yılında Gürcistan'ın, Trialet bölgesi, Gülbend köyünde doğmuştur. Asuri veya Aysoru etnik kimliğine mensuptur. Okur yazarlığı yoktur. Saz ve söz ustası Âşık Coğabi (Sefil Mağdalanov)'dir. Kato adlı bir kıza aşık olduğu fakat ailesi müsaade etmediği için bu kızla evlenemediğini, başka bir kızla evlendiğini şiirlerinden öğrenmekteyiz.1972 yılında Gülbend'de vefat etmiştir (Hacılar 2007: 43).

Sürayi mahlasını kullanmıştır. Yaşadığı dönemde Trialet bölgesinin saz ve söz meclislerinin süsü, bezeği olan Gabrail Demirçov, usta-çırak ilişkisi içinde Urum etnik kimliğindeki Âşık Coğabi (Sefil Mağdalanov)'dan saz ve söz dersleri almış ve geleneği öğrenmiştir. Âşıklık geleneğine vukufiyeti ve hitap ettiği çevre itibari ile kendisi Urum etnik kimliğine mensup şair olarak bilinse de kendisi Asuri/ Aysoru etnik kimliğine mensuptur. Kendisinin de on iki aşığa ustalık yaptığı bilinmektedir (Hacılar 2007: 43). "Neylerem ele hemdemi salam verip almasın/ Ahtarıp göynüm evini gizlin sırrım bilmesin/ Dili meni inandırıp göynü özge olmasın/ Doğru vefadarım ola hem güle hem güldüre" dizesinde olduğu gibi şiirlerinde zamandan şikayet, sevgiliye övgü ve sevgilinin vefasızlığı, tabiatın güzelliği, dünyanın geçiciliği gibi konuları işlemiştir (Hacılar 2007: 44). Meshet- Cevaheti- Vardziya bölgelerinin aranılan, şöhretli âşıklarındandır. Kuzeydoğu Anadolu ve Kafkasya coğrafyasında kullanılan âşık makam/ havalarını bilmekte ve başarıyla icra etmektedir. Divan, güzelleme, muhammes, geraylı, koşma gibi bölgede kullanılan tür ve şekillerin tamamına ait şiirleri vardır. Bölgesinde yetişen âşık ve şairlere ait şiir ve hikayeler hakkında derinlemesine bilgi sahibidir ve çok geniş bir repertuvara sahiptir. Türkçe'nin yanı sıra Gürcüce şiirler de meydana getirmektedir. Şiirleri Terekeme-Azerbaycan Türkçesi ağız özellikleri taşımaktadır.

Kaynakça

Hacılar, Valeh (2007). Türk Dilli Gürcü, Yunan ve Aysoru Aşıq - Şairleri.  Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SADAHLI/MEHEMMED SADAHLI/MEHEMMED, Mehemmed Tanrıverdioğlu Memmedovd. 1930 - ö. 26.03.2016Doğum YeriGörüntüle
2ETO/DİDARİ, Ekvtime Davlaşeridzed. 1907 - ö. 1987Doğum YeriGörüntüle
3ŞAİR NEBİ/MİSKİN NEBİ/NEBİ, Nebi Miskin Oruçoğlud. 1877 - ö. 1945Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Sıtkıd. 1882 - ö. 19 Mayıs 1932Doğum YılıGörüntüle
5Hüseyin Cavidd. 22 Ekim 1882 - ö. 1944Doğum YılıGörüntüle
6Halide Edip Adıvard. 1882 - ö. 9 Ocak 1964Doğum YılıGörüntüle
7BEHBUD ELİ OĞLU NEBİYEVd. 1897 - ö. 1972Ölüm YılıGörüntüle
8Ahmet Emin YALMANd. 1888 - ö. 19 Aralık 1972Ölüm YılıGörüntüle
9Orhan Seyfi Orhond. 23 Ekim 1890 - ö. 22 Ağustos 1972Ölüm YılıGörüntüle
10ŞAH MAKBULÎ, İbrahim Yüzübenlid. 1933 - ö. ?MeslekGörüntüle
11ZEHRA/ZEHRA SULTAN, Zehra Çakırd. 01.03.1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
12MÜKREMİN, Mükremin Albayrakd. 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İSMAİL SALETd. 1875 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14EHMED SADAHLId. 1931 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15GÜLECİ, Sokrat Andreyeviç Datovd. 1910 - ö. 1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HACI PİRd. 1934 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17RÂMî, Rızad. 1866 - ö. 1921Madde AdıGörüntüle
18TERHAN, Terhan İnand. 1963 - ö. 1993Madde AdıGörüntüle