TAHSİN, Tahsin Efendi

(d. 1878 / ö. 1957)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tahsin Efendi, 1878 yılında Ermenek’te (Karaman) dünyaya gelmiştir. Mahlâsı Âşık/Âşık Tahsin'dir. Müftîzâdeler lakabıyla meşhur olan bir aileye mensuptur. Babası Müderris Saîd Efendi'dir. Tahsin Efendi önce Ermenek Rüştiyesi'nde okumuş, daha sonra medrese tahsili yapmıştır. Konya Meclis-i Umumî ve Encümen-i Vilayet Üyeliklerinde bulunmuş, Konya’ya yerleşmiştir. Heceyle şiirleri vardır. 1957 yılında Konya'da vefat etmiştir (Kayaokay 2019: 23-47).

Ermenekli Hasan Tahsin Efendi (Görgülü), Ermenekli Kel Şair adıyla anılan Hasan Rüştü ile hem anne, hem de baba tarafından akrabadır. Yazı ve şiirlerini yayımlatmadan önce Hasan Rüştü Bey’e okur, yayınlanması için onun tavsiye ve eleştirilerini alırdı. Sık sık saz ve söz meclislerine katılan Hasan Tahsin’in, 16 dörtlükten oluşan Divlek Destanı meşhurdur (Ergun ve Uğur 1926: 13-14; Yeniterzi 2001: 147-149; Ayva 2005: 275-276). Günlük ve hoşuna giden olaylar için destan yazmakla meşhur olmuştur. Özellikle; 1935, 1936 ve 1937 yıllarında Cumhuriyet’in yıldönümleri için yazmış olduğu destanlar meşhurdur. Yine, Berber Hasan Usta’yı övdüğü 38 dörtlükten oluşan Berber Destanı oldukça ünlüdür (Ergun ve Uğur 1926: 13-14; Yakıcı 1994: 199-200; Yeniterzi 2001: 147-149; Odabaşı 1999: 65-71; Ayva 2005: 275-276). Hasan Tahsin’in Manzûme-i Harb adlı 39 bendden oluşan, I. Dünya savaşı yıllarında, 1915-1916 tarihleri arasında kaleme alınmış, savaş ve kahramanlık konulu bir şiiri vardır. Türkü formundaki bu şiir de hecenin 11'li kalıbı ile yazılmıştır. Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı sırasındaki durumunu sade ve akıcı bir dille dile getirmektedir. İlyas Kayaokay bu şiiri ilk defa gün ışığına çıkarmış ve tahlil etmiştir (Kayaokay 2019: 23-47).

Kaynakça

Ayva, Aziz (2005). Konya Âşıklık Geleneği ve Âşık Ataroğlu Hayatı, Sanatı, Şiirleri ve Şiirlerinin Tahlili. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 

Ergun, Sadeddin Nüzhet, Mehmet Ferid Uğur (1926). Konya Vilâyeti Halkiyat ve Harsiyatı. Konya: Konya Vilâyet Matbaası.

Kayaokay, İlyas (2019). "Ermenekli Âşık hasan Tahsin'in Bilinmeyen Bir Eseri: manzume-i Harb". Oğuz Türkçesi Araştırmaları Dergisi. 1: 23-47.

Odabaşı, A. Sefa (1999). “Ermenekli Hasan Tahsin Görgülü ve Berber Destanı”. Konya, Folklor ve Halk Edebiyatı Kongresi / 23-25 Ekim 1998 Konya. 65-71.

Yakıcı, Ali (1994). “Başlangıcından 20. Yüzyıla Kadar Konya’da Âşıklık Geleneği”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi / Yeni Dönem, 2, Bahar. 177-201.

Yeniterzi, Emine (2001). “Tanzimat’tan Cumhuriyet’in İlk Yıllarına Kadar Konyalı Şair ve Yazarlar”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 10, Konya. 77-159.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
Yayın Tarihi: 22.04.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İSA OĞUZd. 1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ELİTAŞ/HİKMETÎ, Hikmet Elitaşd. 10.02.1966 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3VELED, Sultân Veled, Bahâeddîn Muhammed Veledd. 25 Nisan 1226 - ö. 11 Kasım 1312Doğum YeriGörüntüle
4HASAN FEHMÎ, Zaîm-zâde Hasan Fehmî Beyd. 1878 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
5MEHMEDd. 1877-1878 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6M. Ayaz İshaki İdillid. 23 Şubat 1878 - ö. 22 Temmuz 1954Doğum YılıGörüntüle
7Hikmet Arif Dinod. 1892 - ö. 30 Mart 1957Ölüm YılıGörüntüle
8Nurullah Ataçd. 9 Ağustos 1898 - ö. 17 Mayıs 1957Ölüm YılıGörüntüle
9İbnülemin Mahmut Kemal İnald. 17 Kasım 1871 - ö. 14 Mayıs 1957Ölüm YılıGörüntüle
10YUNUS KARAKOÇd. 1963 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MEHMET İLBARSd. 1926 - ö. ?MeslekGörüntüle
12VELİ AYKARd. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İRŞADÎ/SEFİL İRŞADÎ, Mustafad. 1860 - ö. 1938Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İSMETÎ/İSMET/İSMET NAMLI, Abdülkadir Namlıd. 18.10.1934 - ö. 04.03.2018Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÇIRAKMAN, Hüseyin Çırakmand. 1930 - ö. 2013Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ALİ, Ali Açıkd. 1914 - ö. 1984Madde AdıGörüntüle
17MEHMED, Mîrza Beyzâde Mehmed Emîn Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ÇOBANOĞLU, Mustafa Çobanoğlud. 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle