HASAN KÂFÎ

(d. 951/1544 - ö. 1025/1616)
bilgin, tarihçi, divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

16.yüzyılda Bosna’nın Akhisar kasabasında doğdu. Asıl adı Hasan Kâfî b. Turhân b. Dâvûd b. Ya’kûb ez-Zîbî Akhisarlı’dır. İlk eğitimini memleketinde tamamladıktan sonra II. Selim döneminde İstanbul’a gelip Kemal Paşa-zâde’nin muidi oldu. Daha sonra fetva emini Hacı Efendi Kara Yılan’a intisap etti. Ardından Acem lakabıyla tanınan Molla Ahmet Ensarî’den tefsir ve usul dersleri gördü. 983/1575 yılında memleketine dönen Hasan Kafî ders vermeye başladı. 991/1583 yılında Akhisar’da kadılığa atandı. 986/1578 yılında Saraybosna mollasının naibi oldu. 1000/1591 yılında Hacca giden Hasan Kâfî, Mekke’de Mir Gazanfer ve Celaluddin Ekber gibi döneminin bir çok alimiyle karşılaşıp ilmi tartışmalar yaptı. 1005/1596 yılında Sultan III. Mehmet Eğri Savaşı’nı kazandığında Akhisar’dan Eğri’ye gelen Hasan Kâfî Usûlü’l-Hikâm fî Nizâm’il-‘Âlâm adlı eserini Sultana sundu. Bu olaydan sonra Sultan, hatt-ı şerifiyle Hasan Kâfî’ye kayd-ı hayat şartıyla Akhisar kadılığını verdi. 1014/1605 yılında Estergon Savaşı sırasında Sokullu Mehmet Paşa’nın yanında danışmanı olarak bulundu. 1025/1616 yılında Akhisar’da vefat etti ve çok sevdiği kasabasına defn edildi.

Hasan Kâfî, yazdığı Arapça, Farsça ve Türkçe şiirlerinden çok bilimsel eserleri ile ün kazandı. Filoloji, fıkıh, tarih, siyaset ve ilahiyat olmak üzere beş farklı alanda 17 eser kaleme aldı. Eserleri: Risâle fî Tahkîki Lafz-ı ÇelebîTahmîsü’l-Tahlîs fî İlm’il-BelâgaŞerh-i Tahmîsi’l-TahlîsHadîkatu’s-Salât fî Şerhi Muhtasari’s-SalâtRisâle fî hâşiyâti Kitâbi’d-Da’vâ li Sadri’ş-ŞeriyeSayfu’l-kudât fî’t-Ta’zîrRisâle fî ba’d Mesâ’ili’l-Fıkh, Şerh-i Muhtasari’l-Kudûrî, Samtu’l-Vusûl ilâ ‘İlmi’l-Usûl, Şerh-i Samti’l-Vusûl ilâ ‘İlmi’l-Usûl, Ravzâtu’l-Cennât fî Usûli’l-İ’tikâdât, Ezhâru’r-Ravzât  fî Şerhi Ravzâti’l-Cennât, Nûru’l-Yakîn fî Usûli’d-Dîn, Muhtasaru’l-Kâfî mine’l-Mantık, Şerh-i Muhtasari’l-Kâfî mine’l-Mantık, Nizâmu’l-Ulemâ ilâ Hâtemi’l-Enbiyâ, Usulü’l-Hikâm fî Nizâm’il-‘Âlâm.

Kaynakça

Ljubović, A. Nametak, F. (1999). Hasan Kafija Pruščak. Sarajevo: Sarajevo Publishing.

Šabanović (Şabanoviç), Hazim (1973). Književnost Muslimana BiH na orijentalnim jezicima. Sarajevo: Izdavačko preduzeće “Svjetlost”.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. ALENA ĆATOVİć
Yayın Tarihi: 29.12.2014
Güncelleme Tarihi: 02.11.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SEMA YAMACId. 26.05.1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2FERRÛHÎ, Ferrûh Çelebid. ? - ö. 1537Doğum YeriGörüntüle
3ŞEMSEDDÎN MARMARAVÎ, Ahmed, Yiğitbaşı Velîd. 1435-1436 - ö. 1505Doğum YeriGörüntüle
4RAHMETÎ, Tebrîzîd. ? - ö. 1616/17Ölüm YılıGörüntüle
5ŞU’ÂÎd. ? - ö. 1616Ölüm YılıGörüntüle
6DÜRRÎ, Abdülbâki Efendid. 1582 - ö. 1616Ölüm YılıGörüntüle
7REFÎ', Mehmed Emîn Refî'd. ? - ö. 1859MeslekGörüntüle
8ÂKİF, Lütfullâh Âkif Efendid. ? - ö. Temmuz-Ağustos 1787MeslekGörüntüle
9AHMED HAMDULLAH EFENDİ, İstanbullud. ? - ö. 1899MeslekGörüntüle
10KUDSÎ, Kudsî Çelebid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ZÂYİ’Î, Zâyi’î Çelebid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12RAHMÂNÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HARÎKÎ, Harîkî-i Bağdâdîd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14SÂKIB, Şeyh Sâkıb Mustafa Deded. 1651-52 - ö. 1735-36Madde AdıGörüntüle
15Feyzî, Abdulhâdî-zâde Feyzullâhd. ? - ö. 1716Madde AdıGörüntüle