Madde Detay
Can Akengin
A. Melih, Projektör
(d. 1892 / ö. 31 Ağustos 1942)
Şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Ömer Avni'dir. Bazı yazılarında "A. Melih" ve "Projektör" imzalarını da kullandı. Can Akengin, 1892 yılında Giresun'un Sultan Selim Mahallesi'nde doğdu. İlkokulu Kapukahve İptidaisinde okudu. Trabzon İdadisi'nde başladığı lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı (1908). Bir yıl Edebiyat Fakültesi'nde okudu (1912), buradaki eğitimini I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine yarıda bıraktı, yedek subay olarak askere alındı (1914). Askerlik dönüşü edebiyat ve tiyatro çevrelerinin içinde yer aldı. Bursa'ya gitti, akrabalarının bulunduğu bu şehirde 1919 yılına kadar yaşadı. 1919 yılında memleketi Giresun'a döndü ve ömrünün geri kalan kısmını bu şehirde sürdürdü. Tedavi için gittiği İstanbul'da öldü, naaşı Giresun'da Yeni Mezarlık'a defnedildi.
Can Akengin, 1910 yılında Giresun ve Karadeniz adlı yerel gazetelerde yazdığı şiir ve düzyazılar ile edebiyat hayatına adım attı. Yerel lehçeyle bezenmiş şiirleriyle bir "Karadeniz şairi" olarak tanındı. Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat dönemlerinin izlerini taşıyan ve sağlam bir edebi tekniğe sahip olan şiir ve yazılarındaki üslup rahatlığıyla dikkat çekti.
Akengin, hemen bütün şiirlerinde hece ölçüsüne ve uyağa sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. Ölümünden birkaç yıl sonra Giresun'a gelip onun şiirleriyle tanışan Behçet Necatigil şair hakkında şu değerlendirmede bulunur: "Can, kafiye ve vezin düşkünlüğünden kurtulsaydı bugünkü şiirimizin tabii deyişine yaklaşacaktı diyebilirim. Can, bir bakıma devrinin tesirine esir kalmış, ruhunun hürriyetine serbest ifadeyi reva görmemiştir. [...] Nesirleri içinde Servetifünuncuların, hele Halit Ziya ve Mehmet Rauf edasıyla yazılmış bir hayli yazı mevcut. Ahmet Rasim'deki münakkahiyet ve enstantaneciliği kendi intibaklarına kuvvetle tatbik etmiş olan Can'ın hususi nesri, kendini asıl böyle yerli yazılarda belli ediyor." (Necatigil, 2016: 71-76).
Kaynakça
Aldan, Mehmet (1986). "Giresunlu Şair Can Akengin", Kemalist Ülkü, C.18 , S. 207, ss. 27-30.
İmzasız (1971)."Bir İçli Şair Can Akengin", Halkevleri Dergisi, C. 5 , S. 56, ss. 10-11.
Musaoğlu, Refik (1945). "Can Akengin 1892-1942", Kaynak, S.150, ss. 460-461.
Necatigil, Behçet (1999), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 18. Baskı, s. 27, İstanbul: Varlık Yay.
Necatigil, Behçet (2016). Düzyazılar 1. 3. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, 3. Baskı, C.1, s. 58, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSARYayın Tarihi: 18.05.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 18.05.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Can Akengin'in Şiirleri | Yeşil Gireson Matbaası / Giresun | 1944 | Şiir |
Can Akengin'in Nesirleri | Yeşil Gireson Matbaası / Giresun | 1946 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Şahabettin Uzunkaya | d. 10 Temmuz 1919 - ö. 5 Eylül 2000 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ayhan Can | d. 09 Mart 1937 - ö. 21 Mart 2012 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İMAMOĞLU, Hikmet Okuyar | d. 1950 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Zeynel Besim Sun | d. 1892 - ö. 18 Ocak 1959 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Burhan Cahit Morkaya | d. 1892 - ö. 20 Ocak 1949 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MELULİ/LATİFE, Karaca Erbil | d. 1892 - ö. 14.11.1989 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Fazlullah Moral | d. 14 Mart 1876 - ö. 23 Nisan 1942 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Salahaddin Enis Atabeyoğlu | d. 1892 - ö. 11 Haziran 1942 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | REMZİ | d. 1877 - ö. 1942 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Timuçin Özyürekli | d. 19 Ağustos 1950 - ö. 27 Temmuz 2020 | Meslek | Görüntüle |
11 | Suat Batur | d. 10 Eylül 1957 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | SEYYİD SEYFÎ / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi | d. ? - ö. 1601 | Meslek | Görüntüle |
13 | Mahmut Sadık | d. 1864 - ö. 28 Temmuz 1936 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ahmet Talat Onay | d. 1885 - ö. 22 Eylül 1956 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ali Süha Delilbaşı | d. 24 Nisan 1887 - ö. 12 Şubat 1960 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Reha Çamuroğlu | d. 20 Ağustos 1958 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | TANER CAN | d. 1962 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ZİYÂ'Î, Yusuf Can/ Ziyâ'î Yusuf | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |