Can Akengin

A. Melih, Projektör
(d. 1892 / ö. 31 Ağustos 1942)
Şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ömer Avni'dir. Bazı yazılarında "A. Melih" ve "Projektör" imzalarını da kullandı. Can Akengin, 1892 yılında Giresun'un Sultan Selim Mahallesi'nde doğdu. İlkokulu Kapukahve İptidaisinde okudu. Trabzon İdadisi'nde başladığı lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı (1908). Bir yıl Edebiyat Fakültesi'nde okudu (1912), buradaki eğitimini I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine yarıda bıraktı, yedek subay olarak askere alındı (1914). Askerlik dönüşü edebiyat ve tiyatro çevrelerinin içinde yer aldı. Bursa'ya gitti, akrabalarının bulunduğu bu şehirde 1919 yılına kadar yaşadı. 1919 yılında memleketi Giresun'a döndü ve ömrünün geri kalan kısmını bu şehirde sürdürdü. Tedavi için gittiği İstanbul'da öldü, naaşı Giresun'da Yeni Mezarlık'a defnedildi.

Can Akengin, 1910 yılında Giresun ve Karadeniz adlı yerel gazetelerde yazdığı şiir ve düzyazılar ile edebiyat hayatına adım attı. Yerel lehçeyle bezenmiş şiirleriyle bir "Karadeniz şairi" olarak tanındı. Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat dönemlerinin izlerini taşıyan ve sağlam bir edebi tekniğe sahip olan şiir ve yazılarındaki üslup rahatlığıyla dikkat çekti.

Akengin, hemen bütün şiirlerinde hece ölçüsüne ve uyağa sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. Ölümünden birkaç yıl sonra Giresun'a gelip onun şiirleriyle tanışan Behçet Necatigil şair hakkında şu değerlendirmede bulunur: "Can, kafiye ve vezin düşkünlüğünden kurtulsaydı bugünkü şiirimizin tabii deyişine yaklaşacaktı diyebilirim. Can, bir bakıma devrinin tesirine esir kalmış, ruhunun hürriyetine serbest ifadeyi reva görmemiştir. [...] Nesirleri içinde Servetifünuncuların, hele Halit Ziya ve Mehmet Rauf edasıyla yazılmış bir hayli yazı mevcut. Ahmet Rasim'deki münakkahiyet ve enstantaneciliği kendi intibaklarına kuvvetle tatbik etmiş olan Can'ın hususi nesri, kendini asıl böyle yerli yazılarda belli ediyor." (Necatigil, 2016: 71-76).

Kaynakça

Aldan, Mehmet (1986). "Giresunlu Şair Can Akengin", Kemalist Ülkü, C.18 , S. 207, ss. 27-30.

İmzasız (1971)."Bir İçli Şair Can Akengin", Halkevleri Dergisi, C. 5 , S. 56, ss. 10-11.

Musaoğlu, Refik (1945). "Can Akengin 1892-1942", Kaynak, S.150, ss. 460-461.

Necatigil, Behçet (1999), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 18. Baskı, s. 27, İstanbul: Varlık Yay.

Necatigil, Behçet (2016). Düzyazılar 1. 3. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, 3. Baskı, C.1, s. 58, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSAR
Yayın Tarihi: 18.05.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Can Akengin'in ŞiirleriYeşil Gireson Matbaası / Giresun1944Şiir
Can Akengin'in NesirleriYeşil Gireson Matbaası / Giresun1946Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İMAMOĞLU, Hikmet Okuyard. 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Mehmet Yılmaz Karaibrahimoğlud. 15 Mayıs 1949 - ö. 5 Eylül 2020Doğum YeriGörüntüle
3Ahmet Kaçard. 1926 - ö. 12 Mayıs 2018Doğum YeriGörüntüle
4Müfide Ferit Tekd. 29 Nisan 1892 - ö. 24 Mart 1971Doğum YılıGörüntüle
5KUL ABDULLAH, Abdullah Kösed. 1892 - ö. 1997Doğum YılıGörüntüle
6Hikmet Arif Dinod. 1892 - ö. 30 Mart 1957Doğum YılıGörüntüle
7ZEYNEB HANIM KOLANLId. 1860-1862 - ö. 1942Ölüm YılıGörüntüle
8Şerif Kemald. 27 Şubat 1884 - ö. 22 Aralık 1942Ölüm YılıGörüntüle
9KOCA, Koca Kurban Oğlu Kuliyevd. 1896/1900 - ö. 1942/1957Ölüm YılıGörüntüle
10Ertan Mısırlıd. 17 Eylül 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
11İhsan Tavşancıld. 25 Aralık 1940 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Cemal Süreya Seberd. 1931 - ö. 09 Ocak 1990MeslekGörüntüle
13Ali Paşad. 5 Mart 1814 - ö. 7 Eylül 1871Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ali Mümtaz Arolatd. 23 Temmuz 1897 - ö. 4 Eylül 1967Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Vecihid. 1869 - ö. 1904Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Hüseyin Avni Deded. 1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MEMÎ CÂN EFENDİ, Şeyh Muhyiddin Mehmedd. ? - ö. 1599-1600Madde AdıGörüntüle
18Can Girayd. 1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle