Can Akengin

A. Melih, Projektör
(d. 1892 / ö. 31 Ağustos 1942)
Şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ömer Avni'dir. Bazı yazılarında "A. Melih" ve "Projektör" imzalarını da kullandı. Can Akengin, 1892 yılında Giresun'un Sultan Selim Mahallesi'nde doğdu. İlkokulu Kapukahve İptidaisinde okudu. Trabzon İdadisi'nde başladığı lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı (1908). Bir yıl Edebiyat Fakültesi'nde okudu (1912), buradaki eğitimini I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine yarıda bıraktı, yedek subay olarak askere alındı (1914). Askerlik dönüşü edebiyat ve tiyatro çevrelerinin içinde yer aldı. Bursa'ya gitti, akrabalarının bulunduğu bu şehirde 1919 yılına kadar yaşadı. 1919 yılında memleketi Giresun'a döndü ve ömrünün geri kalan kısmını bu şehirde sürdürdü. Tedavi için gittiği İstanbul'da öldü, naaşı Giresun'da Yeni Mezarlık'a defnedildi.

Can Akengin, 1910 yılında Giresun ve Karadeniz adlı yerel gazetelerde yazdığı şiir ve düzyazılar ile edebiyat hayatına adım attı. Yerel lehçeyle bezenmiş şiirleriyle bir "Karadeniz şairi" olarak tanındı. Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat dönemlerinin izlerini taşıyan ve sağlam bir edebi tekniğe sahip olan şiir ve yazılarındaki üslup rahatlığıyla dikkat çekti.

Akengin, hemen bütün şiirlerinde hece ölçüsüne ve uyağa sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. Ölümünden birkaç yıl sonra Giresun'a gelip onun şiirleriyle tanışan Behçet Necatigil şair hakkında şu değerlendirmede bulunur: "Can, kafiye ve vezin düşkünlüğünden kurtulsaydı bugünkü şiirimizin tabii deyişine yaklaşacaktı diyebilirim. Can, bir bakıma devrinin tesirine esir kalmış, ruhunun hürriyetine serbest ifadeyi reva görmemiştir. [...] Nesirleri içinde Servetifünuncuların, hele Halit Ziya ve Mehmet Rauf edasıyla yazılmış bir hayli yazı mevcut. Ahmet Rasim'deki münakkahiyet ve enstantaneciliği kendi intibaklarına kuvvetle tatbik etmiş olan Can'ın hususi nesri, kendini asıl böyle yerli yazılarda belli ediyor." (Necatigil, 2016: 71-76).

Kaynakça

Aldan, Mehmet (1986). "Giresunlu Şair Can Akengin", Kemalist Ülkü, C.18 , S. 207, ss. 27-30.

İmzasız (1971)."Bir İçli Şair Can Akengin", Halkevleri Dergisi, C. 5 , S. 56, ss. 10-11.

Musaoğlu, Refik (1945). "Can Akengin 1892-1942", Kaynak, S.150, ss. 460-461.

Necatigil, Behçet (1999), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 18. Baskı, s. 27, İstanbul: Varlık Yay.

Necatigil, Behçet (2016). Düzyazılar 1. 3. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, 3. Baskı, C.1, s. 58, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSAR
Yayın Tarihi: 18.05.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Can Akengin'in ŞiirleriYeşil Gireson Matbaası / Giresun1944Şiir
Can Akengin'in NesirleriYeşil Gireson Matbaası / Giresun1946Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Orhan Tepebaşd. 29 Mart 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2OZAN ARİF, Arif Şirin    d. 10.06.1949 - ö. 13.02.2019Doğum YeriGörüntüle
3Gülbeyaz Hava Coşkund. 18 Mart 1977 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İsmail Habip Sevükd. 1892 - ö. 17 Ocak 1954Doğum YılıGörüntüle
5Cenap Muhittin Kozanoğlud. 1892 - ö. 4 Aralık 1972Doğum YılıGörüntüle
6Muhsin Ertuğruld. 07 Mart 1892 - ö. 29 Nisan 1979Doğum YılıGörüntüle
7Salahaddin Enis Atabeyoğlud. 1892 - ö. 11 Haziran 1942Ölüm YılıGörüntüle
8HÜSEYİN, Hüseyin Gürsoyd. 1902 - ö. 22.07.1942Ölüm YılıGörüntüle
9Galiesgar Gafurov-Çığtayd. 16 Eylül 1867 - ö. 20 Ağustos 1942Ölüm YılıGörüntüle
10Kamuran Şipald. 24 Eylül 1926 - ö. 19 Eylül 2019MeslekGörüntüle
11MEHMET BEHÇET KUTLUd. 1864 - ö. 26.10.1948MeslekGörüntüle
12Zebercet Coşkund. 11 Aralık 1933 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Mehmet Sıtkıd. 1882 - ö. 19 Mayıs 1932Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ahmet Şuayipd. 1876 - ö. 1910Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Münir Çapanoğlud. 1894 - ö. 1 Temmuz 1973Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEHMET CANd. 1927 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17İhsan Denizd. 8 Nisan 1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Haydar Ergülend. 14 Ekim 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle