Can Akengin

A. Melih, Projektör
(d. 1892 / ö. 31 Ağustos 1942)
Şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ömer Avni'dir. Bazı yazılarında "A. Melih" ve "Projektör" imzalarını da kullandı. Can Akengin, 1892 yılında Giresun'un Sultan Selim Mahallesi'nde doğdu. İlkokulu Kapukahve İptidaisinde okudu. Trabzon İdadisi'nde başladığı lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı (1908). Bir yıl Edebiyat Fakültesi'nde okudu (1912), buradaki eğitimini I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine yarıda bıraktı, yedek subay olarak askere alındı (1914). Askerlik dönüşü edebiyat ve tiyatro çevrelerinin içinde yer aldı. Bursa'ya gitti, akrabalarının bulunduğu bu şehirde 1919 yılına kadar yaşadı. 1919 yılında memleketi Giresun'a döndü ve ömrünün geri kalan kısmını bu şehirde sürdürdü. Tedavi için gittiği İstanbul'da öldü, naaşı Giresun'da Yeni Mezarlık'a defnedildi.

Can Akengin, 1910 yılında Giresun ve Karadeniz adlı yerel gazetelerde yazdığı şiir ve düzyazılar ile edebiyat hayatına adım attı. Yerel lehçeyle bezenmiş şiirleriyle bir "Karadeniz şairi" olarak tanındı. Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat dönemlerinin izlerini taşıyan ve sağlam bir edebi tekniğe sahip olan şiir ve yazılarındaki üslup rahatlığıyla dikkat çekti.

Akengin, hemen bütün şiirlerinde hece ölçüsüne ve uyağa sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. Ölümünden birkaç yıl sonra Giresun'a gelip onun şiirleriyle tanışan Behçet Necatigil şair hakkında şu değerlendirmede bulunur: "Can, kafiye ve vezin düşkünlüğünden kurtulsaydı bugünkü şiirimizin tabii deyişine yaklaşacaktı diyebilirim. Can, bir bakıma devrinin tesirine esir kalmış, ruhunun hürriyetine serbest ifadeyi reva görmemiştir. [...] Nesirleri içinde Servetifünuncuların, hele Halit Ziya ve Mehmet Rauf edasıyla yazılmış bir hayli yazı mevcut. Ahmet Rasim'deki münakkahiyet ve enstantaneciliği kendi intibaklarına kuvvetle tatbik etmiş olan Can'ın hususi nesri, kendini asıl böyle yerli yazılarda belli ediyor." (Necatigil, 2016: 71-76).

Kaynakça

Aldan, Mehmet (1986). "Giresunlu Şair Can Akengin", Kemalist Ülkü, C.18 , S. 207, ss. 27-30.

İmzasız (1971)."Bir İçli Şair Can Akengin", Halkevleri Dergisi, C. 5 , S. 56, ss. 10-11.

Musaoğlu, Refik (1945). "Can Akengin 1892-1942", Kaynak, S.150, ss. 460-461.

Necatigil, Behçet (1999), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 18. Baskı, s. 27, İstanbul: Varlık Yay.

Necatigil, Behçet (2016). Düzyazılar 1. 3. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, 3. Baskı, C.1, s. 58, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSAR
Yayın Tarihi: 18.05.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Can Akengin'in ŞiirleriYeşil Gireson Matbaası / Giresun1944Şiir
Can Akengin'in NesirleriYeşil Gireson Matbaası / Giresun1946Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Armağan Ethemoğlud. ? - ö. 08 Ağustos 2018Doğum YeriGörüntüle
2AHMET TİRALİOĞLUd. 1912 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KATİP ŞADİd. 1936/1938 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4MELULİ/LATİFE, Karaca Erbild. 1892 - ö. 14.11.1989Doğum YılıGörüntüle
5İskender Fahrettin Sertellid. 1892 - ö. 29 Mayıs 1943Doğum YılıGörüntüle
6Zeynel Besim Sund. 1892 - ö. 18 Ocak 1959Doğum YılıGörüntüle
7Rüştü Onurd. 3 Ağustos 1920 - ö. 2 Aralık 1942Ölüm YılıGörüntüle
8Hüseyin Suat Yalçınd. 1284 (1867) - ö. 21 Mart 1942Ölüm YılıGörüntüle
9Galiesgar Gafurov-Çığtayd. 16 Eylül 1867 - ö. 20 Ağustos 1942Ölüm YılıGörüntüle
10Nurşen Şirind. 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Abdülhak Şinasi Hisard. 14 Mart 1887 - ö. 3 Mayıs 1963MeslekGörüntüle
12Emre Miyasoğlud. 26 Ekim 1981 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Şakir (Ayaşlı)d. 1871 - ö. 18 Haziran 1917Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Şerif Çavdaroğlud. 11 Aralık 1873 - ö. 3 Eylül 1958Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Efzayiş Suat Yalçınd. 1894 - ö. 27 Ocak 1954Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İzzet Melih Devrimd. 6 Haziran 1887 - ö. 15 Haziran 1966Madde AdıGörüntüle
17Melih Erçind. 12 Ağustos 1919 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SEREN, Salih Cand. 02.03.1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle