BAHÂEDDÎN MEHMED, İstanbullu

(d. 1261/1845 - ö. 1335/1917)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed Bahâeddîn Tevfîk'tir. Şiirlerinde Bahâ mahlasını kullandı. 1845 yılında İstanbul'da doğdu. Mabeyn başkâtibi ve A'yândan Tevfîk Bey (ö.1880)'in oğlu, Sâmi Paşa-zâde Subhi Paşa'nın damadıdır. Babası Tevfîk Bey şıkk-ı sânî defterdarı Mehmed Rüşdî Efendi'nin oğlu ve Alemdar Vak'ası'nda katlolunan defterdar Tahsîn Efendi'nin amcasının oğludur. Mehmed Bahâeddîn, öğrenimini Sıbyan mektebiyle Bayezid Rüşdiyesi'nde yaptı. Şehzâde Camii'nde Arapça ve Farsça okudu. 1858'de on dört yaşında iken Meclis-i Vâlâ Mazbata Odasında sonra sırasıyla Tahrîr-i Emlak Kalemi, Adalar Emlak Komisyonu Başkanlığı ve İstanbul Şehremaneti Emlak Dairesinde görevlendirildi. Ticaret ve Nafia Nezareti İstatistik Kalemi müdürü, Mahkeme-i Cinayet başmümeyyizi, Aydın ve Bursa illeri İstinaf Mahkemeleri Ceza Dairesi başkanı, İstanbul İstinaf Mahkemesi üyesi oldu. 1896 yılında 5000 kuruş maaşla Temyiz Mahkemesi üyeliğine, 1900'de Temyiz Mahkemesi Ceza Dairesi Başkanlığına atandı ve maaşı 8000 kuruşa yükseltildi. 1862'de salise ile başlayan rütbesi 1881'de ûlâ saniliğine, 1887'de ûlâ evvelliğine, 1901'de bâlâlığa terfi edilmiştir. 1900'de üçüncü, 1901'de ikinci rütbeden Mecîdî nişanı verilmiştir. 1908 tarihinde emekliye sevk edildi. 1917 yılında İstanbul'da vefat etti. Beşiktaş'ta Yahya Efendi Türbesi haziresine defnedildi.

Bilinen tek eseri Ufak Mecmu'a-i Şi’r'dir: 36 küçük sayfadan ibaret olan bu eser 1329'da İstanbul'da basılmıştır. Oğlu Salahaddîn tarafından neşredilmiştir. Gençlik yıllarında yazdığı şiirlerinin bir kısmıdır. Kitabın kapağında "Yazıcızâde Bahâeddin Tevfîk Bey'in eski tarzda ve çoğu gençlik vaktinde söylenmiş eş'ârından bir parçasını muhtevî ufak mecmû'a-i eş'âr" şeklinde bir açıklama vardır.

Yakın arkadaşı ve kendisini çok iyi tanıyanlardan Üsküdarlı Tal'at Bey İbnü'l-Emin'e gönderdiği bir varakada Bahaeddîn ve şiirleri hakkında şunları söylemiştir: "Nüktedân, zarif, mülâtefeyi sever bir zât idi. Kitâbet-i resmiyye ve husûsiyyesi vecîz idi. Münakkah şiir söyler, tannân kasideler yazardı" (İnal 1988: 176).

Kaynakça

Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. II. İstanbul.

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul. Dergah Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ'ilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Selçuk, Hava (hzl.) (2008). Mehmed Zeki Pakalın - Sicill-i Osmânî Zeyli. C. IV. Ankara: TTK Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). "Bahaeddin". C. I. İstanbul: Dergah Yay. 287.

Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2002). "Bahâeddin". C. II. Ankara: AKM Yay. 139-140.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 03.04.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Nâ-merde ihtiyâcım ahbâba külfetim yok

Sad-hamd kim bu yüzden ukdem kasâvetim yok

Bir âfete kapıldım çıkdı o da vefâsız

Varsa budur günâhım başka kabâhatim yok

Binlerce bildiğim var sûretde rind-i ülfet

Hayfâ ki meşrebimce hem-râz-ı sohbetim yok

Çok ârzûlarımdan encâm fâriğ oldum

Lâkin gamıyla dehrin meyden ferâgatim yok

Nabzın tutup Bahâ'nın derd-i dilin sorarsan

Afv et beni tabîbim teşrîhe kudretim yok

(İnal, İbnülemin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul. Dergah Yay. 176.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1LİSÂNÎ/NAHÎF, İsâ-zâde Mustafad. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ozan Özteped. 16 Temmuz 1976 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3VÂHİDÎ, Kara Davud Efendi-zâde Şeyh Abdülvâhid Çelebid. ? - ö. 1567-68Doğum YeriGörüntüle
4SÜREYYÂ BEY, Mehmed Süreyyâd. 1845 - ö. 1909Doğum YılıGörüntüle
5BEDRÎ, Niksarlıd. 1845 - ö. 1897Doğum YılıGörüntüle
6SÜREYYÂ PAŞA, İstanbullud. 1845 - ö. 1894Doğum YılıGörüntüle
7HAFIZ BABA, Mehmed Salih Babad. 1847 - ö. 1917Ölüm YılıGörüntüle
8MURTAZAd. 1865 - ö. 1917Ölüm YılıGörüntüle
9MİDHAT, Nâmî Mahmûd Efendid. 1848 - ö. 1917Ölüm YılıGörüntüle
10Ali Paşad. 5 Mart 1814 - ö. 7 Eylül 1871MeslekGörüntüle
11Namık Gedikd. 1911 - ö. 29 Mayıs 1960MeslekGörüntüle
12Ali Suavid. 8 Aralık 1839 - ö. 20 Mayıs 1878MeslekGörüntüle
13RÂZÎ, Hâfız Mustafa Râzî Efendid. ? - ö. 1857Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14FERDÎ, Ahmed Ferîd Efendid. 1866-67 - ö. 1910Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAMDÎ, El-hâc Abdulhamîd Hamdî Efendi, Harputlud. 1829 - ö. 1902Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞERÎFÎ, Şerif Çelebid. ? - ö. 1523-24Madde AdıGörüntüle
17RÂŞİD, Mehmed Râşid Efendid. 1669-70 (?) - ö. 10 Temmuz 1735Madde AdıGörüntüle
18HALÎLÎ-İ ACEMd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle