Halil Rıdvan Çongur

(d. 26 Temmuz 1932 / ö. 14 Mart 2013)
Şair, Yazar, Spiker, Öğretim Görevlisi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bilecik'te doğdu. Polis babasının görevi dolayısıyla ilkokula Şanlıurfa'da başlayıp Ankara'da tamamladı. Ortaokulu da Ankara'da bitiren Çongur, lise eğitimini Eskişehir'de bitirdi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesini kazanan Çongur, buradaki eğitimini 1962'de tamamladı. Üniversite yıllarında İslâm Sanatları Enstitüsünde Prof. Suut Kemal Yetkin'in başkanlığını yaptığı I.Türk Sanatları Kongresi genel sekreterliği hizmetinde çalıştı. Neşriyat Memuru kadrosunda Türk Ocakları tarafından yayınlanan Türk Yurdu Dergisi'ni hazırlayanlar arasında görev aldı.

H. Rıdvan Çongur, 1959'da TRT Radyosunda spiker oldu. TRT'de başlanan çalışma hayatı radyo ve yayın sektörünün çeşitli dallarında devam etti. TRT İl Radyoları ve Transkripsiyon Servisi ve Söz Yayınları şefi, TRT İl Radyoları müdürü, program uzmanı, Diyarbakır Bölge Radyosu müdürü, program müşaviri, Yayın Planlama Dairesi başkanı, Başbakanlık müşaviri, Bakan müşaviri ve DPT yayın temsil müdürü olarak pek çok görevde bulundu. Van ve Diyarbakır radyoları onun sayesinde kuruldu. TRT radyo ve televizyonlarında, kendi ifadesiyle beş binin üzerinde program hazırladı ve sundu.

1982'de TRT'den emekliliğe ayrılan Çongur, çalışma hayatına öğretim görevlisi olarak devam etti. Anadolu, Selçuk ve Gazi üniversitelerinin İletişim Fakültelerinde “Güzel Konuşma”, “Yayımcılığa Giriş” ve “Konuşma Sanatı” derslerini üstlendi. 20 yıldan fazla Türk Dil Kurumu üyesi olan Çongur, 2012'de TDK tarafından Türk diline ve kuruma verdiği emek dolayısıyla 80. Yıl Şeref Belgesi’ne layık görüldü. İlk evliliğini Oya Hanım'la yapan Çongur, ikinci evliliğini Gönül Çongur’la yaptı. İki kızı (Başak, Özge) ve bir oğlu (Özgühan H.) bulunmaktadır. 14 Mart 2013'te Ankara'da vefat etti.

H. Rıdvan Çongur yazarlık hayatına 1950'de Eskişehir’ de İstikbal Gazetesi ile başladı. Çok yönlü sanatçı kişiliği ile dikkatimizi çeken Çongur, yazarlık, şairlik, radyo programcılığı, plak sanatçılığına kadar pek çok alanla uğraşmıştır. İlk fıkra, makale ve araştırma yazıları İstikbal'de yayınlandı. Sonraki yıllarda Sakarya, Kudret, Millet, Aras, Oğuz, Gurbet, Cumhuriyet, Türk Yurdu, Varlık, Varlık Şiir Yıllığı, Bugün, Milliyet, Adalet, Tercüman, Hergün, Ortadoğu, Türkiye, Türk Dili, Hisar, Karınca, Milli Kültür, Töre, Küçük Dergi, Dil, Günce, İktisat ve TRT Dergisi, Orkun, Türk Edebiyatı gibi dergi ve gazetelerde düzyazı ve şiirleri yayınlandı. Aras, Oğuz ve Gurbet dergilerinin kurucuları arasında yer aldı.

Yunus Emre, Necip Fazıl gibi mistik ve milli duygular açısından önde gelen şairler, yazarlar, konular ve çeşitli edebi türler hakkında pek çok radyo programı ile kültür ve edebiyat hayatımıza katkıda bulundu. Türk Milliyetçiler Derneği, Türk Ocakları, Türk Dil Kurumu, Aydınlar Ocağı, Gazeteciler Cemiyeti (Ankara) ve İLESAM gibi kurum ve derneklere üye oldu; çalışmalarına katıldı. 1963'te Ankara Radyosu için hazırladığı, yedi gün boyunca arka arkaya yayınlanan “Yüz Bir Soru” adlı program dolayısıyla Türk Kanser Araştırma Kurumu'nun şeref üyeliğine seçildi. Yunus Emre ve Türk Kültürüne Hizmet Vakfı kurucuları arasında yer aldı.

Edebî ürünler içinde şiire düşkündü. Küçük yaştan itibaren şiirle ilgilendiğini söyleyen Çongur'a göre şiir yazdığı gibi iyi bir şiir okuyucusudur. Yaptığı radyo programları, katıldığı konferanslar ve çalışmaları şiir konusunda birikimini gösterir. Çongur'a göre şiir okumak demek yazanın sorumluluğuna katılmaktır. Bir şairi tanımadan, onun şiirlerini tam olarak okunacağına inanmaz. Şiir okumak kadar şiiri güzel seslendirmeye de önem verir. Ses tonu, etkili hatipliği, güzel şiir okuyuşu ve kelimeleri doğru telaffuzu ile nasıl şiir okunacağına dair pek çok örnek de vermiştir.

Şiirleri 1950 ve 1960’lı yıllarda önemli edebiyat dergilerinde yer aldı. Kırk yıl aradan sonra 1999’da tekrar şiir yazmaya yöneldi. 2001 yılında şiirlerini bir araya getirdi. Şiirlerinde ahenge, sese büyük önem verir. Hikâye, deneme, söyleşi ve anı türlerinde de eser vermesine rağmen onun adını yaşatacak çalışmaları; edebî portre, şair-yazar incelemesi alanlarındadır. Biyografik içerikli metinleri ile edebiyat dünyasına kendine özgü bir katkı sağlamıştır.

Kaynakça

Çiftçigüzeli, Mehmet Cemal (2013). "Rıdvan Çongur'un Çınar Yaprakları". http://www.yakamozyakut.com.tr/ridvan-congurun-cinar-yapraklari-makale,3729.html (Erişim Tarihi: 10.09.2018).

Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yayınları.

"Bir Rıdvan Çongur Vardı". http://blog.milliyet.com.tr/bir-hridvan-congur-vardi/Blog/?BlogNo=412693 (Erişim Tarihi: 10.09.2018).

"H. Rıdvan Çongur". http://kaynakca.hacettepe.edu.tr/kisi/94697/h-ridvan-congur (Erişim Tarihi: 09.09.2018).

"Türkiye Onun Sesini Unutmayacak", http://web.archive.org/web/20130918000515/http://www.trthaber.com:80/haber/gundem/turkiye-onun-sesini-unutmayacak-78627.html (Erişim Tarihi: 10.09.2018).

"Yitirdiklerimiz Şair, Yazar, Gazateci Halil Rıdvan Çongur", Türk Dili Dergisi. http://www.tdk.gov.tr/images/20130425.pdf (Erişim Tarihi: 10.09.2018).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. CENNET ALTUNDAŞ
Yayın Tarihi: 14.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dilimizin Özleşmesinde Aşırı Davranılmış Mıdır?Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara1963Eleştiri
Dil TartışmalarıTürk Dil Kurumu Yayınları / Ankara1966Deneme
Büyük Türk Milliyetçisi Tevfik İleriGaye Matbaacılık / Ankara1987Biyografi
Remzi Oğuz Arık ArmağanıAnkara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları / Ankara1987Biyografi
50. Sanat Yılında Ahmet Tufan ŞentürkEcdad Yayınları / Ankara1997Biyografi
Ölümünün 40. Yıl Dönümünde Yahya Kemal BeyatlıTRT Yayınları / Ankara1998Biyografi
Söz Sanatı Güzel Söz SöylemeTRT Yayınları / Ankara1999Deneme
Profesör Remzi Oğuz ArıkKültür Bakanlığı Yayınları / Ankara2001Biyografi
Doğumunun 100. Yıldönümünde Ahmet Kutsi TecerKültür Bakanlığı Yayınları / Ankara2001Biyografi
Orhan Şaik GökyayKültür Bakanlığı Yayınları / Ankara2002Biyografi
SesBayrak Basım Yayın / İstanbul2001Şiir
Ahmet Muhip DıranasKültür Bakanlığı Yayınları / Ankara2005Deneme
Türk Dil Kurumu AnılarıTürk Dil Kurumu Yayınları / Ankara2009Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ali K. Metind. 8 Nisan 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Bilgesu Erenusd. 13 Ağustos 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Fethi Girayd. 1918 - ö. 24 Şubat 1970Doğum YeriGörüntüle
4ACİZ HAFIZ, İbrahim Çaylakd. 1932 - ö. 06.12.2004Doğum YılıGörüntüle
5MÜTELLİBOV KEYFEDDİN EMRULLAH OĞLU DALĞINd. 1932 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6YILDIZ, İbrahim Turand. 1932 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Leyla Erbild. 12 Ocak 1931 - ö. 19 Temmuz 2013Ölüm YılıGörüntüle
8MURAT OZANOĞLU, Durdağı Özend. 1965 - ö. 2013Ölüm YılıGörüntüle
9EŞELİOĞLU/ÖKSÜZ MEHMET, Mehmet Taşteped. 1922 - ö. 2013Ölüm YılıGörüntüle
10Nilay Yılmazd. 1 Ocak 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Erhan Benerd. 19 Nisan 1929 - ö. 7 Aralık 2007MeslekGörüntüle
12Betül Avunçd. 1961 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Mehmet Ergüvend. 27 Eylül 1947 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hasan Devrimd. 27 Eylül 1944 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Namık Gedikd. 1911 - ö. 29 Mayıs 1960Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HALÎL, Damad Halîl Efendid. 1821 - ö. 1886Madde AdıGörüntüle
17NASÎBÎ, İsmail Efendi-zâde Halil Efendid. ? - ö. 1682-83Madde AdıGörüntüle
18Halil Gülşend. 10 Aralık 1976 - ö. ?Madde AdıGörüntüle