Madde Detay
Şükrü Elçin
Terzioğlu, Macit Demir, Arı
(d. 23 Eylül 1912 / ö. 27 Kasım 2008)
Öğretim Üyesi, Halkbilimi Araştırmacısı, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
23 Eylül 1912'de Florina'da doğdu. Babası memurluk ve çiftçilik yapan Murat Bey, annesi ev hanımı Ayşe Hanım'dır. Lozan Anlaşmasıyla gerçekleşen mübadele sonucunda ailesiyle birlikte önce Manisa Kula'ya ardından Turgutlu'ya yerleşmişlerdir. İlk ve ortaöğrenimini Manisa'da tamamlamış, bu yıllarda arkadaşlarıyla birlikte Gençlik adında üç sayı yayımlanabilen bir okul dergisi çıkarmıştır. İzmir Erkek Lisesi'ni bitirmesinin (1935) ardından İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne kaydolmuş; Fuat Köprülü, Ali Nihat Tarlan, Kilisli Rıfat Bilge, Ragıp Hulusi Özden, Hellmut Ritter, Ahmet Caferoğlu gibi akademisyenlerin öğrencisi olmuştur. Üçüncü sınıfta Yüksek Muallim Mektebi'nin sınavlarına girmiş, 1939'da buradan mezun olmuştur. Sivas ve Denizli'de bir süre öğretmenlik yapmasının ardından eğitimini sürdürebilmek için Ankara'ya tayinini istemiş ve 1944'te Ankara Erkek Teknik Okulu'nda çalışmaya başlamıştır. Ankara Üniversitesi'ne bağlı olarak doktora çalışmalarını sürdüren Elçin, 1949'da Kitâbî, Mensur, Realist Halk Hikâyeleri başlıklı doktora tezini savunmuştur. Tez savunmasının ardından iki yıllık süreyle Fransa'ya gönderilmiş ve burada Andre Varanyac'nın derslerini takip etme fırsatı bulmuştur. Yurda dönüşünde öğretmenliğe devam etmiş, 1962'de Anadolu Köy Orta Oyunları başlıklı çalışmasıyla doçent unvanını almıştır.
1964'te Hacettepe Üniversitesi'nde Türkçe-Kompozisyon dersleri vermeye başlamış; iki yıl sonra da Türkoloji'nin farklı alt alanlarında lisans ve lisansüstü seviyelerinde binlerce kişinin yetişeceği Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü kurmuştur. 1969'da Türk Dilinde Atalar Sözü başlıklı çalışmasıyla profesörlüğe yükselen Elçin, 13 Temmuz 1982'ye dek bu bölümde öğretim üyeliği ve bölüm başkanlığı görevlerini yürütmüştür. Emekli olmasının ardından üniversite ile bağını koparmayarak Türk Dili dersleri koordinatörlüğü görevini sürdüren Elçin, ayrıca Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü'nün 30 yıl boyunca başkanlığını yapmıştır.
Sürdürdüğü akademik faaliyetlerden ötürü İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü (1983), Seyyid Battal Gazi Onur Ödülü (1983), Türkiye İş Bankası Halk Bilim Büyük Ödülü'ne (1984) layık görülmüştür. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu tarafından Prof. Dr. Muazzez İlmiye Çığ, Prof. Dr. Halil İnalcık, Prof. Dr. Bozkurt Güvenç, Prof. Dr. İhsan Doğramacı gibi isimlerle birlikte 12 Üstün Bilim İnsanı arasında sayılmıştır.
Şükrü Elçin, 27 Kasım 2008'de Ankara'da vefat etmiştir. Kabri, Ayvalık'tadır.
Edebiyat ve şiirle bağı ilk gençlik yıllarında oluşan Şükrü Elçin'in ilk denemeleri arkadaşlarıyla birlikte ortaokul yıllarında çıkardıkları Gençlik dergisinde kendini göstermiş; "Turgutlu Yollarında" adlı ilk şiiri bu dergide yayımlanmıştır. Derginin kapanmasının ardından arkadaşı Niyazi Hicran ile birlikte Şair Bozuntuları (1938) adını verdikleri bir kitap neşretmişlerdir.
Düzyazı sahasında da ilk ürünlerini gençlik yıllarında veren Elçin'in düşünce yazıları Yeni Asır, Hizmet, MTTB Gençlik, Zafer, Orhun, İnanç gibi süreli yayınlarda yayımlanmış; bu yazılarında Terzioğlu, Macit Demir ve Arı vd. müstearlarını kullanmıştır (Özarslan 1993: 27). İlerleyen yıllarda da şiir ve hikâye ile bağı kopmayan Elçin, şiirlerini Yirmidört (1944), Adalar ve Destanlar (1978) ve Bana Bir Resim Getirdiler (2001) isimli kitaplarda toplamıştır.
Şiirlerinde farklı kaynaklardan beslenen Elçin, millî ve manevi duyarlılıkların işlendiği parçaların yanı sıra lirik tonda bireysel temaların işlendiği manzum parçalar da kaleme almıştır. Genellikle Türk kültürü ve mitolojisinin izlerinin görüldüğü şiirlerinde bütün Türk dünyasını selamlayan Elçin, hem Turan coğrafyası hem de Balkan Türklerinin yaşadıkları topraklardan hareket ederek coğrafya, folklor ve tarih üçgeninde manzumelerini oluşturmuştur.
Akademik çalışmaları, daha çok Halk edebiyatı ve folkloristik üzerine yoğunlaşan Elçin'in çalışmalarında edisyon kritik ve izlek tespitleri büyük bir yer tutmaktadır.
Kaynakça
Aydın, Hasan; Onat, Aslı (13.09.2007). "İşte 12 Değerli Bilim İnsanı". Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/2007/09/13/guncel/axgun02.html [Erişim tarihi: 6 Mart 2016]
Demirci, Abdullah (2000). "Prof. Dr. Şükrü Elçin ile Röportaj". Millî Folklor. 52: 10-16.
Günay, Umay; Güzel, Abdurrahman; Yıldırım, Dursun (1983). "Prof. Dr. Şükrü Elçin'in Hayatı ve Eserleri". Şükrü Elçin Armağanı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Kaplan, Mehmet (1981). "Bahçesaray Çeşmesi". Türk Kültürü. 223-224: 29-101.
Öğüt Eker, Gülin (2000). "Prof. Dr. Şükrü Elçin Hayatı ve Eserleri". Millî Folklor. 52: 6-9.
Özarslan, Metin (1991). Prof. Dr. Şükrü Elçin Hayatı ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Özdemir, Nebi (2000). "Prof. Dr. Şükrü Elçin ve Türk Çocuğu Araştırmaları". Millî Folklor. 52: 17-23.
Yüksel, Hüseyin Avni (2000). "Prof. Dr. Şükrü Elçin'den Ders Arası Notları". Millî Folklor. 52: 24-32.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. KORAY ÜSTÜNYayın Tarihi: 08.04.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 08.04.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Şair Bozuntuları | Hafız Ali Matbaası / İzmir | 1932 | Şiir |
Yirmidört | Kültür Basımevi / İstanbul | 1944 | Şiir |
Hikâyeler | Milli Eğitim Bakanlığı / İstanbul | 1949 | Antoloji |
Kerem ile Aslı Hikâyesi | Milli Eğitim Bakanlığı / Ankara | 1949 | Araştırma |
Deli Dumrul | Ayyıldız Matbaası / Ankara | 1964 | Diğer |
Anadolu Köy Orta Oyunları | Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları / Ankara | 1964 | Araştırma |
Türk Bilmeceleri | Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları / İstanbul | 1970 | Derleme |
Çocuklarımıza Şiirler | Türk Kadınları Kültür Derneği Yayınları / Ankara | 1974 | Derleme |
Ali Ufkî, Hayatı ve Mecmua-ı Saz u Söz | Kültür Bakanlığı Yayınları / İstanbul | 1976 | Araştırma |
Halk Edebiyatı | Hacettepe Vakıfları Kuruluşları Teksis Limited Şti. Basımevi / Ankara | 1977 | Diğer |
Halk Edebiyatı Araştırmaları | Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1977 | Araştırma |
Türkçülük ve Milliyetçilik | Türk Kadınları Kültür Derneği Yayınları / Ankara | 1978 | Araştırma |
Adalara Destanlar | Ayyıldız Matbaası / Ankara | 1978 | Şiir |
Halk Edebiyatına Giriş | Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1981 | Araştırma |
Gevheri Divânı (İnceleme, Metin, Dizin, Bibliyografya) | Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1984 | Diğer |
Şiirle Selâm | Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları / Ankara | 1984 | Antoloji |
Folklor ve Halk Edebiyatının Millî Birliğin Oluşmasındaki Rolü | Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları / Ankara | 1986 | Araştırma |
Gevheri | Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1987 | İnceleme |
Yeni Türk Nesri Antolojisi | Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1987 | Antoloji |
Âşık Ömer | Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1987 | İnceleme |
Akdeniz ve Cezayir’de Türk Halk Şairleri | Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları / Ankara | 1988 | İnceleme |
Halk Şiiri Antolojisi | Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1988 | Antoloji |
Türkiye Türkçesinde Ağıtlar | Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1990 | Araştırma |
Yurt Duyguları | Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları / Ankara | 1990 | Antoloji |
Türkiye Türkçesinde Mâniler | Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları / Ankara | 1990 | İnceleme |
Türk Edebiyatında Tabiat | Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları / Ankara | 1992 | İnceleme |
Bana Bir Resim Getirdiler | Akçağ Yayınları / Ankara | 2001 | Şiir |
Hikâye'den Hâtıra'ya | Akçağ Yayınları / Ankara | ? | Hatıra |
Nesirle Selam | Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları / Ankara | 2008 | Antoloji |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Necati Cumalı | d. 13 Ocak 1921 - ö. 10 Ocak 2001 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Florinalı Nazım | d. 1883 - ö. 6 Haziran 1939 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MANTIKÎ, Florinalı | d. ? - ö. 1828 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Taha Toros | d. 1912 - ö. 26 Ocak 2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÇAVUŞ, Mustafa Sarıkaya | d. 1912 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Kerim Yund | d. 1912 - ö. 01 Mayıs 1997 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | İlkan San | d. 22 Kasım 1941 - ö. 20 Ekim 2008 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Nail Vahdeti Çakırhan | d. 1910 - ö. 14 Ekim 2008 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | GAZİ/KUL GAZİ, Abdulgazi Kurt | d. 1934 - ö. 03.12.2008 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Tayyip Atmaca | d. 10 Haziran 1962 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | NİYAZİ, Niyazi Demirörs | d. 02.01.1927 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Olcay Yazıcı | d. 1 Ocak 1953 - ö. 12 Eylül 2010 | Meslek | Görüntüle |
13 | Celal Özcan | d. 4 Ocak 1941 - ö. 30 Aralık 2015 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Gönül Çatalcalı | d. 14 Ağustos 1957 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ümit Yaşar Oğuzcan | d. 22 Ağustos 1926 - ö. 4 Kasım 1984 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Hilmi Haşal | d. 5 Kasım 1954 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Tekgül Arı | d. 3 Mart 1968 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | NAZİLE, Nazile Demir | d. 1955 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |