HAKKÎ, İsmail

(d. 1243/1828 - ö. 1324/1907)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı İsmail Hakkî olan âşık, "Ardahan Destanı" adlı şiirinden anlaşılacağı üzere İsmail mahlasını kullanmıştır. Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Çoraklı köyünde 1828 yılında domuştur. Yaşamı hakkında kaynaklarda çok fazla bilgi yer almayan âşığın, 1877/78 Osmanlı-Rus savaşında milis kuvvetlerinde yüzbaşı olarak yer aldığı bilinmektedir. Bu savaşta Ardahan'ın Emiroğlu tepesini savunan Kaptan Mehmet Bey hakkında bir destan yazmıştır. Âşıklığının yanı sıra savaştan sonra hocalık da yapmış ve 1907 yılında vefat etmiştir.

İsmail Hakkî'den söz eden kaynaklarda müstakil bir eserinin olduğuna dair bir bilgiye ulaşılmamıştır. Tespit edilen şiirleri Mehmet Gökalp'in Artvin Saz Şairleri ve Adil Özder'in Artvin ve Çevresi adlı eserlerinde geçmektedir.

Şiirlerinde konu olarak hem dinî hem din dışı temaları işlemiştir. Şiirlerinde saf ve akıcı bir dil kullanmıştır. Sözlü tarih açısından önem arz eden "Ardahan Destanı"nda, âşık coşkulu bir dil kullanmıştır. Ayrıca şaire ait şu dörtlükte "Soğuk, sıcak bilmez amansız tutar/ Eceldir etraftan zincirler atar/ İçerden haykırır boğazı yırtar/ Düşürür bîhaber zâlim delice" âşığın muamma söylemede de mahir olduğu anlaşılmaktadır.

Kaynakça

Gökalp, Mehmet (1988). Artvin Saz Şairleri. İstanbul: Yörük Matbaası.

Karadeniz, Bekir (2002). Artvinli Halk Şairleri. Ankara: AKYD Yay.

Özder, M. Adil (1973). Artvin ve Çevresi. Ankara: Artvin Tanıtma ve Turizm Derneği Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM GÜMÜŞ
Yayın Tarihi: 31.10.2013
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Ardahan Destanı

Hücum edip kafir tabur bağladı
Top sesinden yürekleri dâğladı
Bunu gören ehl-i İslâm ağladı.
Gonca iken soldu gülün Ardahan

Müzeyyen çarşılar virane kaldı
Dil bilmez kimseler eline aldı
Kalmadı şenliğin tarümar oldu
Yağma oldu cümle malın Ardahan

Sultan Hamid bizzat gafletten uyan
Satıldı vilâyet ayan be ayan
Ortalıkta kaldı hep sab u sübyan
Her yana dağıldı halin Ardahan

Biz de ol Huda'ya çok ettik kusur
Selâtin camiler hep kaldı esir
Haber olsun sana İstanbul, Mısır
Her yandan kesildi yolun Ardahan

....

Emiroğlu tabyası odlara yandı
Kahraman Kaptan Bey pervane döndü
Seksen bin düşmanla yalınız kaldı
Duman sardı sağ ve solun Ardahan

Ağlayıp İsmail sen kalma zârı
Ezel takdir etmiş Cenabı Bâri
Düşmanın canına cehennem nârı
Soldu al yeşilli gülün Ardahan

Özder, M. Adil. (1973). Artvin ve Çevresi. Ankara: Artvin Tanıtma ve Turizm Derneği Yay. 55-56.

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HİCRANÎd. 1855-1860? - ö. 1918?Doğum YeriGörüntüle
2İsmail Aşıkoğlud. 10 Haziran 1940 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ÜNSAL, Avni Ünsald. 1923 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RİF'AT, Mehmed Rif'at Bey, Bursalıd. 1828 - ö. 1876Doğum YılıGörüntüle
5ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâld. 1828 - ö. 1886Doğum YılıGörüntüle
6HİLMÎ, Dede-zâde Mehmed Hilmî Efendid. 1828 - ö. 1913Doğum YılıGörüntüle
7ÇERKEŞÎ, Mehmet Hilmid. 1843 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
8REMZİ, Arapgirli Remzi, Mehmed Mevlütd. 1848 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
9HASAN BEY ZERDÂBÎd. 1837 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
10PERVANÎ, İsmail Çelikd. 05.03.1931 - ö. ?MeslekGörüntüle
11SIRRI, Salih Sırrı Aktand. 1878 - ö. ?MeslekGörüntüle
12AHMEDÎ, Ahmet Dağdevirend. 1935 - ö. ?MeslekGörüntüle
13DELİ YÜZBAŞI, Mehmedd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MESTAN BABAd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İHLASÎ, Mehmedd. ? - ö. 1899Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NİGÎNÎ, Mehmed (Mühürdâr) Çelebid. ? - ö. 18 Aralık 1721Madde AdıGörüntüle
17HULÛSÎ, Derûnî-zâde Şeyh Mehmed Hulûsî Efendid. ? - ö. 1753Madde AdıGörüntüle
18SULTÂN ALÎ MÎRZÂd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle