Hasan Remzi

Hayret
(d. 1871 / ö. 1919)
Şair, Yazar, Kalem Kâtibi
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1871'de Yunanistan'ın Vodina kazasında doğdu. Babası Hüseyin Zühdü Efendi, Vodina müftülüğü de yapmış olan bir müderristir. Remzi'nin soyu, Çorum'un Kepçeliler ailesinden müderris Hüseyin Nushi Efendi’ye dayanmaktadır. Remzi, çocukluğunu ve ilk gençliğini Vodina’da geçirdi. Yirmi yaşında İstanbul’a geldi. Akrabalarından Hatice Hanım'e göre “muhitin en yüksek mektebini” (Hikmet 1931: 8) bitirdi. Daha sonra Mesnevi şârihi Abidin Paşa’nın himayesine girdi. Divan-ı Harp Daimi Kaleminde katiplik yaptı. 1899'da ilk şiir kitabı Sanihatım'ı yayımladı.

Yunanlıların Akdeniz adalarına gizice silah soktuğunu Mabeyn'e şikayeti üzerine sürgüne gönderildi. Bu sebeple İzmir, Kıbrıs ve Londra'da bulundu. II. Meşrutiyet'ten önce İstanbul'a döndü. Burada tek romanı Sevda-yı Medfun'u (1909) yayımladı ve Eşref gazetesinin yazar kadrosuna girdi. 1913 yılında İstanbul’dan Konya’ya (Gazali 1930: 8), ardından Karaman’a sürüldü (İnal 1969: 1405; Gazali 1930: 8) ve 1919'da, Karaman'da hayatını kaybetti.

Hasan Remzi'nin şairlik yönü daha baskındır. Gazel şeklindeki ilk şiiri, 1891'de Nilüfer dergisinde yayımlanmıştır. Otobiyografik eseri Sevda-yı Medfun yahut Safahat-ı İstibdat (1909) tek romanıdır. Sefahat (1893) hikayesi kitapçık olarak basılmıştır. Gençlik Hatıraları'nda (1893) devrin edebiyatçılarından etklendiği görülür. Hatıra-i Sevda, Sefalet ve Londra Hatıratı isimli basılmamış eserleri bulunmaktadır.

Remzi'nin ilk edebi çalışması, on yedi yaşındayken Nigar Hanım'a yazdığı bir naziredir (H. Remzi 1311: 19). Şiir anlayışıyla Ara Nesil sanatçılarına yaklaşır. Etkilendiği isimler arasında Nigar Hanım, İsmail Safa, Abdülhak Hamit, Muallim Naci, Müstecabizade İsmet, Recaizade Mahmut Ekrem, Cenab Şehabeddin sayılabilir. Çoğunlukla aşk, sefahat, özlem, yalnızlık, zamanın geçiciliği, tabiat, vatan, millet gibi bireysel ve sosyal temaları işlemiştir.

Küçük hikayelerinde ağırlıklı olarak aşk, özlem ve safahat konularını ele alan Remzi, evlilik ve aile, ölüm, hastalık, ahlak gibi sosyal konulara da değinmiştir. Otobiyografik romanı Sevda-yı Medfun'da ise vatanını çok seven İsmet Rebii'nin evliliği ve sürgündeki yaşamı anlatılmaktadır.

Remzi'nin hikaye ve şiirleri Tercüman-ı Hakikat, Terakki, Musavver Terakki, İrtika, Hizmet, Maarif, Hazine-i Fünun, Asır, Tarik, Zaman, Nilüfer, Şark adlı gazete ve dergilerde yayımlanmıştır.

Kaynakça

Gazali Bey (1930). “Unutulmuş Şairlerimiz I-II-III”, Gençler Yolu. S.31,32, 33.

Hatıre Hikmet (1931). “Açık Bir Mektup Daha”, Gençler Yolu, S.51.

İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1969). Son Asır Türk Şairleri C.3. İstanbul: MEB Yayınları.

Vodinalı Hasan Remzi (1311). Gençlik Hatıraları. İstanbul: Ahter Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SERCAN CEYLAN
Yayın Tarihi: 02.12.2019
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Gençlik HatıralarıAhter Matbaası / İstanbul1893Hatıra
SefahatMekteb-i Sanayi Matbaası / İstanbul1893Hikâye
SanihatımAhter Matbaası / İstanbul1899Şiir
Sevdayı Medfun Yahud Safahat-ı İstibdadUhuvvet Matbaası / İstanbul1909Roman
Hatıra-i Sevda- / --Diğer
Sefalet- / --Diğer
Londra Hatıratı- / --Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mehmet Sıtkı Akozand. 1890 - ö. 4 Ocak 1948Doğum YeriGörüntüle
2DERVİŞ KEMAL, Kemal Özcand. 1930 - ö. 25.04.2015Doğum YeriGörüntüle
3Necati Cumalıd. 13 Ocak 1921 - ö. 10 Ocak 2001Doğum YeriGörüntüle
4Safvet Nezihid. 1871 - ö. 1939Doğum YılıGörüntüle
5İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944Doğum YılıGörüntüle
6Cenap Şahabettind. 2 Nisan 1871 - ö. 13 Şubat 1934Doğum YılıGörüntüle
7ÂYETULLÂH BEYd. ? - ö. 1919Ölüm YılıGörüntüle
8AVAZ, Avaz Otard. 1884 - ö. 1919Ölüm YılıGörüntüle
9MECBÛR / VEFDÎd. 1856 - ö. 1919Ölüm YılıGörüntüle
10Vedat Türkalid. 13 Mayıs 1919 - ö. 29 Ağustos 2016MeslekGörüntüle
11Hakan Tokerd. 01 Ağustos 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Hasan Vasfi Uçkand. 15 Ağustos 1929 - ö. 14 Mart 2014MeslekGörüntüle
13Ömer Seyfettind. 1884 - ö. 6 Mart1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Eşrefd. 1847 - ö. 22 Mayıs 1912Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ahmet Tayyar Çulhad. 1887 - ö. 04 Nisan 1971Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HAYRET, Mehmed Bahâeddîn Hayret Efendi, Adanalı Hoca Hayret Efendid. 1847-48 - ö. 1913Madde AdıGörüntüle
17RİF’AT, Hasan Rif’at Efendid. 1847 - ö. 1917Madde AdıGörüntüle
18Naci Girginsoyd. 1924 - ö. 26 Haziran 1982Madde AdıGörüntüle