HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlu

(d. 1270/1854 - ö. 1323/1907)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Çağatay)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şiirlerinin genelinde Heste mahlasını kullanan şair, bazı şiirlerinde Hânikâî mahlasını da kullandı. 1270-1271/1854 yılında Yarkent’te doğdu. Babası Şerîf Ahun Yarkent’te bulunan Reste Medresesi’nde müderris idi. Heste, ilk eğitimini babasından aldı. 17 yaşına geldiğinde hafız olan şair, dinî ve edebî bilgisiyle şöhret kazanmaya başladı (Osman vd. 2005: 616) 1287-88/1871 yılında Molla Niyâz’ın teklifiyle Yarkent’te Terekbağ’da bulunan bir medresede müderrislik yapmaya başladı. Daha sonra Reste Medresesi’nde müderris olarak çalıştı. 1323/1907 yılında Terekbağ/Yarkent’te vefat etti (Utuk vd. 2006: 224; Ehmidi 1996: 297). Şairin gazel, murabba, müseddes ve muhammeslerden oluşan ve 444’ten fazla şiirin yer aldığı bir yazma bir eseri, Çin’de 1966-1976 yılları arasında devam eden “Kültür Devrimi” sırasında imha edildi.  

Dîvân-ı Heste adlı eserinin el yazması Hoten’in Karakaş ilçesinde bulunmuştur. 1396 beyitten mürekkep eserde 2 müseddes, 10 muhammes, 10 murabba ve 50 gazel yer almaktadır (Utuk vd. 2006: 225; Ehmidi 1996: 297).

Kaynakça

Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 

Utuk, İmincan Ehmidi, M. Mirziehmet, H. Abdusalam, Ş. Elahun ve M. Muhemmet (2006). Uyğur Edebiyatı Tarihi 3. Pekin: Milletler Neşriyatı. 

Ehmidi, İmincan (1996). Uyğur Edebiyati Tarihidiki Namayandeler. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ADEM ÖGER
Yayın Tarihi: 28.11.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Murabba

Edebnin hiletin kiygil edebdin yahşi ziynet yok

Kişi kim bî-edeb bolsa uninda eslâ hislet yok

Uluğlar aldiğa barsan edebdin özge hilet yok

Edebni özge pişe kilmiğanğa eslâ rif’et yok

Hudâ huyluk kilay disen edebni özge pîş eyle

Bilip efzel özündin hâr u hesni sen revîş eyle

Özünni pes tutup nefsinğe her dem serzeniş eyle

Tekebbür eylegenge Hak katida eslâ kurbet yok

Felan oğli felan men dep özünge fehri nâz etme

Behâyim dek külüp oynap dutar temburni sâz etme

Felan oğli deban mehşerde özni şerm-sâz etme

Emel lâzim seyidlik hocilikka eslâ hörmet yok

...

Terekbağ hânikâhida yatip kalğan ğerip Heste

Köterip hânikâhi nam hevâ-yi nefsige beste

Seninki şumluğundin ot tutaşip köydi bu reste

Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok

(Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 616-618.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZELİLÎ, Mehemmed Sıdıkd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MEŞHÛRİ, İbrâhimd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
3FUTÛHÎ, Hoca Sıdıkd. 1717-18 - ö. 1755-56Doğum YeriGörüntüle
4ZİYÂ, Yûsuf Ziyâd. 1854 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
5ŞEVKÎ, Muhemmed Resûld. 1853-1854 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6MOLLA CUMAd. 1854 - ö. 1920Doğum YılıGörüntüle
7VAHDETÎ, Muharremd. ? - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
8AHMED LÜTFÎ EFENDİd. 1817 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
9SEFİL ALİd. 1847 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
10BAHÂYÎ, Şeyhülislam Bahâyî, Azîz-zâde, Mehmed Efendid. 1601 - ö. 1654MeslekGörüntüle
11HAMDÎ, Mehmed (İstanbullu)d. ? - ö. 1694MeslekGörüntüle
12TAYYİB, Attâr-zâde Mustafad. ? - ö. 1714MeslekGörüntüle
13GARÎBÎ, Huşald. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NÂDİRE, Mahlar Ayimd. 1792 - ö. 1842Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15YÛSUF, Yûsuf Seryâmî, Abduşüküroğlud. 1840 - ö. 1912Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CENÂBÎ, Ebû Mehmed Mustafa Cenâbî Efendid. ? - ö. 1590-91Madde AdıGörüntüle
17BABA İBRAHİMd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ZECRÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle