HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlu

(d. 1270/1854 - ö. 1323/1907)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Çağatay)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şiirlerinin genelinde Heste mahlasını kullanan şair, bazı şiirlerinde Hânikâî mahlasını da kullandı. 1270-1271/1854 yılında Yarkent’te doğdu. Babası Şerîf Ahun Yarkent’te bulunan Reste Medresesi’nde müderris idi. Heste, ilk eğitimini babasından aldı. 17 yaşına geldiğinde hafız olan şair, dinî ve edebî bilgisiyle şöhret kazanmaya başladı (Osman vd. 2005: 616) 1287-88/1871 yılında Molla Niyâz’ın teklifiyle Yarkent’te Terekbağ’da bulunan bir medresede müderrislik yapmaya başladı. Daha sonra Reste Medresesi’nde müderris olarak çalıştı. 1323/1907 yılında Terekbağ/Yarkent’te vefat etti (Utuk vd. 2006: 224; Ehmidi 1996: 297). Şairin gazel, murabba, müseddes ve muhammeslerden oluşan ve 444’ten fazla şiirin yer aldığı bir yazma bir eseri, Çin’de 1966-1976 yılları arasında devam eden “Kültür Devrimi” sırasında imha edildi.  

Dîvân-ı Heste adlı eserinin el yazması Hoten’in Karakaş ilçesinde bulunmuştur. 1396 beyitten mürekkep eserde 2 müseddes, 10 muhammes, 10 murabba ve 50 gazel yer almaktadır (Utuk vd. 2006: 225; Ehmidi 1996: 297).

Kaynakça

Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 

Utuk, İmincan Ehmidi, M. Mirziehmet, H. Abdusalam, Ş. Elahun ve M. Muhemmet (2006). Uyğur Edebiyatı Tarihi 3. Pekin: Milletler Neşriyatı. 

Ehmidi, İmincan (1996). Uyğur Edebiyati Tarihidiki Namayandeler. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ADEM ÖGER
Yayın Tarihi: 28.11.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Murabba

Edebnin hiletin kiygil edebdin yahşi ziynet yok

Kişi kim bî-edeb bolsa uninda eslâ hislet yok

Uluğlar aldiğa barsan edebdin özge hilet yok

Edebni özge pişe kilmiğanğa eslâ rif’et yok

Hudâ huyluk kilay disen edebni özge pîş eyle

Bilip efzel özündin hâr u hesni sen revîş eyle

Özünni pes tutup nefsinğe her dem serzeniş eyle

Tekebbür eylegenge Hak katida eslâ kurbet yok

Felan oğli felan men dep özünge fehri nâz etme

Behâyim dek külüp oynap dutar temburni sâz etme

Felan oğli deban mehşerde özni şerm-sâz etme

Emel lâzim seyidlik hocilikka eslâ hörmet yok

...

Terekbağ hânikâhida yatip kalğan ğerip Heste

Köterip hânikâhi nam hevâ-yi nefsige beste

Seninki şumluğundin ot tutaşip köydi bu reste

Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok

(Osman, Ğayretcan, O. İsmail ve T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı. 616-618.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KIDÎRÎ, Yusufd. ? - ö. 1561Doğum YeriGörüntüle
2ZELİLÎ, Mehemmed Sıdıkd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MEŞHÛRİ, İbrâhimd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
4ZEVÂLÎd. 1854-1855 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ŞEVKÎ, Muhemmed Resûld. 1853-1854 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6NÂCÎ, Alaybeyi-zâde Hasan Nâcî Efendid. 1854-55 - ö. 12 Ocak 1920Doğum YılıGörüntüle
7ÇEŞM-İ ÂFETd. ? - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
8SARRÂF, Rıza Tebrizîd. 1854-55 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
9Hesenbey Melikzâde Zerdâbjd. 1842 - ö. 25 Kasım 1907Ölüm YılıGörüntüle
10İSMETÎ, Mehmed İsmetî Çelebid. 1611-1613 - ö. 1665MeslekGörüntüle
11AHMED, Ahmed Efendid. ? - ö. 1582MeslekGörüntüle
12VUSÛLÎ, Hamza Vusûlî Çelebid. ? - ö. 1594MeslekGörüntüle
13MOLLA SAİDULLAd. 1840 - ö. 1913Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MÖCİZÎ, Molla İsmetullâh Binni Molla Nimetullâhd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ŞEVKÎ, Muhemmed Resûld. 1853-1854 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RÛHÎ, Zenbilli Ali Efendi-zâde Fâzıl Rûhî Çelebid. 1505-06 - ö. 1521-22Madde AdıGörüntüle
17NÂMIK PAŞA, Nâmık Ali Paşa, Moralı-Anapolilid. 1778 - ö. 1836Madde AdıGörüntüle
18ZELİLÎ, Alid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle