HÜSNÎ, Mehmed Hüsnî Efendi, Konyalı

(d. 1267/1851 - ö. 1306/1888)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1267/1851 yılında Konya'da doğdu. Asıl adı Mehmed Hüsnî Efendi'dir. Şiirlerinde Hüsnî mahlasını kullandı. Konya'ya bağlı İsmil Karyeli Mülâzım Halîl Ağa'nın oğludur. Ömrünün son yıllarını Konya'nın Pîrî Mehmed Paşa Mahallesi'nde aldığı evinde geçiren Halîl Ağa, Mehmed Hüsnî çok küçük yaşta iken vefat etti. Akrabalarının yardımıyla Konya Rüşdî Mektebi'nin bitirdi. Medresede Arapça ve özel olarak da Farsça tahsil etti. Tahsilini tamamladıktan sonra Konya adliyesi zabıt kitabetinde görev yaptı, bir müddet hizmetten sonra Nevşehir Mahkemesi başkitabeti göreviyle Nevşehir'e gitti. Kısa bir müddet orada kaldıktan sonra Konya Vilayeti İdare Meclisi başkâtipliğine tayin edildi. Bu görevinde iken 1306/1888 senesinde genç denebilecek bir yaşta Konya'da vefat etti. Konya'da sürgün olarak ikamete memur olduğu sırada Hüsnî ile sürekli beraber bulunan meşhur Abdülhalîm Memdûh masraflarını kendi karşılayarak ona bir mezar taşı yaptırarak taşa şu kıt'ayı yazdırdı: "Âh ey kenz-i hamiyyet ma'den-i sıdk u vefâ / Kıl bu ulviyyât ile nezd-i Hudâ'da iftihâr / İ'timâd-ı tâm ile târîh-i tâmın söyledim / Eyledi Hüsnî Efendi cenneti cây-ı karâr".

Hüsnî Efendi, ahlaken çok nezih, dürüst, dindar, alçakgönüllü, herkesin işini görmeyi seven, fakirleri koruyan bir kişi imiş. Veled Çelebi, ondan çok şey öğrendiğini söyleyerek kişiliğinden de övgüyle bahsetmektedir (Sadeddin Nüzhet - Mehmed Ferid 1926: 23, 24).

Oğlu Kâzım Hüsnî Bey, babasının Arapça ve Farsçayı çok iyi derecede bildiğini, eski divanların çoğunu okuduğunu, Mesnevî okumaya ve mütalaa etmeye çok meraklı olduğunu, münşiyane yazılar yazmada da mahareti bulunduğunu söyler (Sadeddin Nüzhet - Mehmed Ferid 1926: 24). Şiirlerinden bir kısmı Konya gazetesinde yayımlanan ve bir kısmı da Konya Mahsûlu adıyla toplanan bir antolojide bulunan Hüsnî'nin, kısa hayatında çok fazla şiir söylediği belirtilmektedir (Sadeddin Nüzhet - Mehmed Ferid 1926: 23). Hemen hemen hakkındaki en önemli kaynak olan Konya Vilâyeti Halkiyât ve Harsiyâtı adlı esere şiirlerine örnek olarak dokuz adet gazel alınmıştır.

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. II. İstanbul: Dergah Yay.

Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferid (1926). Konya Vilâyeti Halkiyât ve Harsiyâtı. Konya.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 31.12.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Ser-be-ser ruhsâr-ı gül-fâmında mebsût benlerin

Dâm-ı zülfe sayd-ı dil kasdıyla meşrût benlerin

Mâh-ı âlem-tâbın etrâfındaki encüm gibi

Allah Allâh ârız-ı pür-nûra mahtût benlerin

Dilleri ilkâ ider çâh-ı zenah-dâna hemân

Ârzû-yı vuslatı gerdende menkût benlerin

Sûreti zînet-fezâ-yı vech-i tâbânıñ iken

Hatt-ı zerrînle nev-â-nev şimdi mazbût benlerin

Hasret-i hâl-i siyâhın fikr idüp ey dil-rübâ

Kıldı hayfâ Hüsnî-i dil-zârı mehbût benlerin

(Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferid (1926). Konya Vilâyeti Halkiyât ve Harsiyâtı. Konya. 25.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CEMÂLÎ, Cemâl Çelebi, Cemâl Deded. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2FADİME, Fadime Kılıçd. 1939 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Tarık Buğrad. 2 Eylül 1918 - ö. 26 Şubat 1994Doğum YeriGörüntüle
4ÂTIF, Kuyucaklı-zâde Mehmed Âtıfd. 1851 - ö. 1898Doğum YılıGörüntüle
5BAHÂEDDÎN, Zîver Paşa-zâde Yûsufd. 1851 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
6GÜLAM HAYDAR (SEFİL HAYDAR)d. 1851 - ö. 1914?Doğum YılıGörüntüle
7MATLÛBÎ, Ömerd. ? - ö. 1888Ölüm YılıGörüntüle
8MİRZA MEHEMMED KATİB KARABAĞd. 1833 - ö. 1888Ölüm YılıGörüntüle
9NİHÂNÎ, Muhammed Sâlihd. 1805 - ö. 1888Ölüm YılıGörüntüle
10NECÎB, Şeyh Necîb Ahmed Efendid. ? - ö. 1821MeslekGörüntüle
11EŞREFOĞLU, Abdullahd. 1353 - ö. 1469MeslekGörüntüle
12MÜNÎB, Bolbolcu-zâde Şeyh Abdurrahim Münîb Efendid. ? - ö. 1713-14MeslekGörüntüle
13İRFÂN, İrfân Beyd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NÛRÎ, Diyarbakırlı Osmân Nûrî Paşad. 1803 - ö. 1856Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SABÛRÎ, Hüseyin Sabûrî Efendi, Tebrizlid. ? - ö. 1852Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16LEMÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ES'AD, Ebû İshâk-zâde Mehmed Es'ad Efendid. Eylül-Ekim 1685 - ö. 10 Ağustos 1753Madde AdıGörüntüle
18NİYAZİ, Niyazi Demirörsd. 02.01.1927 - ö. ?Madde AdıGörüntüle