MOLLA HALİL, Tarsuslu

(d. 1181/1767 - ö. 1225/1810)
âşık
(Âşık / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Molla Halil Efendi 1181 (1767-68)’de Gülek yaylasında doğmuştur. Gülek Kalesi harap olmadan evvel orada oturmuş ve ara sıra da Çuburbağ denilen köyde bulunmuştur (Akgündüz 1993: 470; Aksoy 2006: 32). Tarsus Halil Efendi olarak bilinen Molla Halil Efendi, Mısırlı İbrahim Paşa’nın Gülek’i istilası zamanında hayatta bulunup iki sene sonra ölmüştür. Diğer bir rivayete göre Halil Efendi 1225 (1810-11)’de bir düğünde öldürülmüştür (Akgündüz 1993: 470; Aksoy 2006: 32).

Kendisi halk şairi aynı zamanda mantıkçıdır. Şerhu’ş-şemsiyye adlı eserinin bir yazması Süleymaniye Kütüphanesi’nde kayıtlıdır. Eserin aslını oluşturan Şerh-i hâşiye fi’l-kavâi’di’l-mantıkıyye adlı eser, eski mantıkçıların çok okuduğu ve üzerinden pek çok şerhler ve haşiyeler yazdıkları klasik bir mantık kitabıdır (Akgündüz vd. 1993: 470).

Molla Halil’in 1244/1828-29’da yazılan bir köy cönkünde Taha Toros baş tarafı yırtık bir şiirine rastlamış ve konuyla ilgili İçel Dergisinde makale yazmıştır (Toros 1938a: 7). "Efendim" şiirinden hareketle şairin sade ve akıcı bir dil üslubu kullandığı görülmektedir.

Kaynakça

Akgündüz, Ahmed- Yaşar Baş- Rahmi Tekin- Osman Kaşıkçı (1993). Tarsus Tarihi ve Eshâb-ı Kehf. İstanbul: Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası Yay.

Aksoy, Halil (2006). Tarsus Şâirleri I-II. Mersin: Tarsus Belediyesi Yay.

Toros, Taha (1938a). “Tarsus Âlim ve Şâirleri 3”. İçel. 4: 7.

Toros, Taha (1938b). “Tarsus Âlim ve Şâirleri 4”. İçel. 5: 8.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞÇE ERDAL
Yayın Tarihi: 20.09.2013
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Efendim

.............................................

Ben de seçtim şimdi akı karadan

Kaldırdım namusu ârı aradan

Dilerim engeller kalksın aradan

(Gel) beni ağlatma güldür efendim

 

Ciğer kebap oldu şimri ezildi

Gören âşıkların bendi bozuldu

Ezelden boynuna katlim yazıldı

Fazladan yaşamak züldür efendim.

 Toros, Taha (1938b). “Tarsus Âlim ve Şâirleri 4”. İçel. 5: 8.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GÜLCİHAN, Nazife Tuncehand. 1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SITKI PERVÂNE/SIDKÎ BABA, Zeynel Abidind. 1865 - ö. 1928Doğum YeriGörüntüle
3TÜRKYILMAZ/CEBRİ, Cabbar Türkyılmazd. 01.01.1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4NÛRÎ, Osman, Hanyevîd. 1767 - ö. 1815Doğum YılıGörüntüle
5HATÎB, Molla Muhtâr Efendid. 1767-68 - ö. 1805-06Doğum YılıGörüntüle
6ŞEVKET, Muhammed Sa'îd Ağad. 1767\'den önce - ö. 1825Doğum YılıGörüntüle
7KÂTİB, Molla İlyasd. ? - ö. 1810-11Ölüm YılıGörüntüle
8FÂZIL, Enderunlu Fâzıl (Hüseyin) Beyd. 1756-57 - ö. 30 Aralık 1810Ölüm YılıGörüntüle
9ALİ NEBİd. 1725 - ö. 1810Ölüm YılıGörüntüle
10Hayrettin Tokdemird. 1928 - ö. 25 Haziran 1999MeslekGörüntüle
11Yaşacan Durcand. 15 Eylül 1952 - ö. 17 Mayıs 2018MeslekGörüntüle
12ŞAHAP/ŞAHABENDE/YASİN MAKSUDî/MAKSUDî/FANî, Şahap Karamand. 09.04.1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
13KUL MAHMUDd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14LEZÎZÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FEYZULLAHd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SIRRI, Kütahyalıd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ASİYE HADAROĞLUd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HASRETÎ, Sadi Değerd. 02.02.1929 - ö. 23.11.2000Madde AdıGörüntüle