Madde Detay

1260/1844 yılında İstanbul'da doğdu. Maliye nazırlarından vezir Kânî Paşa'nın oğludur. Kânî Paşa-zâde sanıyla tanındı. Tahsilini tamamladıktan sonra Bâbıâlî Tercüme Odası'na alındı. Sâlise rütbesi tevcih olundu. 1864 yılında Petersburg sefareti Türkçe başkâtipliğine atanıncaya kadar bu görevde kaldı. 1865 tarihinde Âdile Sultan'ın kızı Hayriye Hanım Sultan ile evlendirilerek ferik rütbesi verildi ve Dâr-ı Şûrâ-yı Askeri üyeliğine getirildi. Altı ay sonra nikâhı feshedilince feriklik ve azalık da sona erdi ve 1866 senesinde Paris Sefareti maiyetine memur edildi. Sultan Abdülazîz'in Paris'e seyahati kararlaştırılınca Fransa dahiliye nazırı tarafından Ziya Paşa, Namık Kemal ve Ali Suavi ile birlikte Rif'at'a da Paris'ten uzaklaşması gerektiği bildirildi, bunun üzerine 1867 yılında bu görevinden istifa ederek Londra'ya gitti. Bir müddet Londra'da kaldıktan sonra İstanbul'a döndü. Sonra babasının delaletiyle Mısır'a gitti ve İngilizler vasıtasıyla kurulan Teftîş-i Vâridât İdâresi'ne başkâtip tayin olundu. Arabî Vak'ası'ndaki rolü sebebiyle İngilizler tarafından Mısır'dan çıkarılınca İstanbul'a getirildi. Evvela Konya sonra 1884 yılında Bursa Reji nazırlığında bulundu. Hastalığı sebebiyle Bursa'dan döndü ve Heybeliada'da bir hafta tebdil-i hava ettikten sonra zatülcenpten 1308/1891 senesinde burada vefat etti. Merkezefendi kabristanına babasının mezarının yanına defnedildi.

Eserleri şunlardır:

1. Bârika-i Edeb: Manzum ve mensur eserlerinden birkaç parçayı ihtiva etmektedir. 1308 yılında Bursa'da basılmıştır.

2. Hakîkat-i Hâl Der-Def'-i İhtiyâl: 1286 yılında 22 sayfa hâlinde Paris'te basılmıştır.

3. Hukûk-ı Umûmiyye: 1285 senesinde Paris'te basılan bu eser iki fasiküldür. Birinci fasikül 229, ikinci fasikül 188 sayfadır. Aslında bu eser Pradiye Fodere'nin Hukûk adlı Fransızca eserinden tercüme ise de Rif'at Bey tarafından bir hayli ilaveler yapılmıştır.

Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. I. İstanbul.

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. IV. İstanbul: Dergah Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri.  C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Özgül, M. K. (2002). "Ahmed Rif'at". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. I. Ankara: AKM Yay.

Gazel

Küdûret kalb-i zâhidde gubâr-ı mâ-sivâdandır

Güşâde rûyî-i âyîne âsâr-ı safâdandır

Hakâyıkda husûl-i ma'rifet feyz-i fenâdandır

Ki isbât-ı vücûd-ı Zât-ı Mutlak harf-i lâ'dandır

Bulur ârâyiş-i zâhir zevâl envâr-ı irfândan

Bürîde rengî-i dîbâc te'sîr-i ziyâdandır

Ne gam tekzîb olunsa ger makâli ehl-i irfânın

Vukû'ı dâ'imâ men'in vücûd-ı müdde'âdandır

Bulur elbette bir gün derd-i ser mestân-ı ikbâlin

Humârı âlem-i âbın bütün fart-ı safâdandır

Cihân ıslâhına tedbîr varsa seyf-i sârimdir

Marîz-i müzmine bür'-i şifâ mühlik devâdandır

Nola mir'âtı âlemde felek sad-pâre eylerse

Bekâsı şimdi câhın Rif'at âsâr-ı riyâdandır

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay. 1477.)