ENVER, Şeyh Mustafa Enver Efendi

(d. 1240/1824 - ö. 1289/1872)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da 1240/1824 senesinde doğdu. Defterhâne kâtiplerinden bir zatın oğludur. Şeyh Mustafa Bey sanıyla tanındı. Ayasofya Camisi baş imamı Abdî Efendi'den başlangıç bilgilerini alarak çeşitli ilimleri okudu. Daha sonra Karînâbâdî Abdurrahmân Efendi'den ve Üsküdar müderrislerinden Kara Hüseyin Efendi'den yüksek bilimleri tahsil etti. Çok iyi derecede Arapça öğrendi. Harîrî-zâde Kemâleddîn Efendi'nin Fethu'l-Esrâr Şerh-i Virdü's-Settâr adlı eserine yazdığı Arapça takriz Arap diline vukufuna delildir. Kuşadalı İbrâhim Efendi'nin müntesiplerinden ve De'âvî Nezareti muavini aynı zamanda Şa'bânî tarikatı şeyhlerinden olan Ahmed Reşîd Efendi'nin sohbetlerine katıldıktan sonra Kuşadalı İbrâhim Efendi'nin halifesi Çinili Hamam sahibi Bosnalı Mehmed Tevfîk Efendi'ye intisap etti. Daha sonra Üsküdar'da İnadiye civarında Nalçacı Halîl Efendi Dergâhı şeyhliğine tayin olundu. 1289/1872 senesinde İstanbul'da vefat etti ve aynı dergahın haziresinde Nalçacı Efendi'nin türbesine defnolundu.

Uzun boylu, beyaz yüzlü, kara gözlü, uzunca siyah sakallı, nazik ve çok ahlaklı bir kimse idi (İnal 1988: 317).

Eserleri şunlardır:

1. Mecmû'a-i İlâhiyyât: Şiirlerinden oluşan bu eser yazma hâlindedir.

2. Tercüme-i Usûl-i Aşere: Necmeddîn Kübrâ'dan tercüme edilmiştir.

3. Tercüme-i Kelimât-ı Kümeyl bin Ziyâd: Abdürrezâk El-Kâşî'den tercümedir.

4. Tercüme-i Bâbü'ş-Şüyûh Min Fütûhâti'l-Mekkiyye: İbni Arabî'nin Fütûhât-ı Mekkiyye adlı eserinin sadece Bâbü'ş-Şüyûh bölümünün tercümesidir. Bu üç eser "Usûl-i Aşere'nin İhtisâr-ı Tercümesi" adı altında 1285/1868 senesinde 39 sayfa hâlinde İstanbul'da basılmıştır.

İlahileri ve diğer şiirleri güzel denecek seviyededir (İnal 1988: 317).

Kaynakça

Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. I. İstanbul.

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 28.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Dîde-i pür-hûndur aşkınla dolu sahbâ bana

La'l-i nâbın şevki oldı bâde-i hamrâ bana

Gonca-i gülzâr-ı hüsnündür beni nâlân iden

Aşkda dem-sâz olur mu bülbül-i şeydâ bana

Gönlümü mecnûn eden sevdâ-yı zülfündür senin

Sünbül-i gîsûna irmek vuslat-ı Leylâ bana

Hem siyeh zülfün kılar temşiyyet-i âyîn-i küfr

Hem kaşın mihrâbı eyler secdeyi îmâ bana

Safha-i hüsnünde vardır tâlibe tedrîs-i aşk

Nüsha-i ruhsârın oldı nuhbe-i inşâ bana

Dem-be-dem âhım yeli tahrîk ider emvâc-ı yem

Nîl olur eşk-i sirişkim aşkdır deryâ bana

Gerçi yokdur tab'ıma Enver fesâhat behresi

Lîk nâdir-gû Senîh'in himmeti bâlâ bana

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 318.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AZMÎ, Azmî Mehmed Efendid. 1840-41 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Güzin Dinod. 1910 - ö. 30 Mayıs 2013Doğum YeriGörüntüle
3RÂKIM, Boz Efendi-zâde Mehmed Râkım Paşad. ? - ö. 1769Doğum YeriGörüntüle
4NÛRÎ, Tokatlıd. 1824? - ö. 1884?Doğum YılıGörüntüle
5FERYÂDÎ, Mehmet (Deli Baba)d. 1824 - ö. 1904Doğum YılıGörüntüle
6HACI EMİNE/ŞEM'Î'NİN GÜLÜ/ŞEM'Î'NİN BÜLBÜLÜ, Emined. 1824/1845/1846 ? - ö. 1934/1941?Doğum YılıGörüntüle
7PERTEV, İbrahim Edhem Pertev Paşa, Erzurumlud. 1824 - ö. 1872Ölüm YılıGörüntüle
8AVNÎ, Diyarbakırlıd. 1827 - ö. 1872Ölüm YılıGörüntüle
9RE'FET, Hacı Mehmed Re'fet, Süleymaniyelid. ? - ö. 1872 ds.Ölüm YılıGörüntüle
10ÜMMÎ SİNAN, Yusufd. ? - ö. 10.04.1657MeslekGörüntüle
11CELÂLÎ, Celâleddîn Çelebid. ? - ö. 1870MeslekGörüntüle
12VEHBÎ, Ahmedd. 1793 (?) - ö. 15.10.1851MeslekGörüntüle
13BÂLÎ, İşkodralıd. ? - ö. 1903 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KÂSID, Molla Abdullahd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KOLAĞASI ALİ RIZÂ EFENDİd. 1834-35 (?) - ö. 28 Haziran 1919Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KANDÎ, Serezli Kandîd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MEŞÂMÎd. ? - ö. 1585Madde AdıGörüntüle
18KADIOĞLU/ABDÜLVÂSÎ, Abdülvâsî Çelebid. ? - ö. 1414\'ten sonraMadde AdıGörüntüle