SÛZÎ, Mehmed

(d. 1262/1846 - ö. 1330/1912)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed'dir. Şiirlerinde Sûzî mahlasını kullanmıştır. 1262/1846 yılında Harput'ta doğmuştur. Harput'un Meydan Mahallesi’nden Mühürcü oğullarından Ali adında bir kişinin oğludur. İlköğrenimini Harput’ta tamamlamıştır. Daha sonra askerî okula girmek amacıyla babasıyla birlikte İstanbul'a giderken babasının Yozgat'ta ölmesi üzerine Sungurlu'ya gelmiş ve yerleşmiştir. Geçimini sağlamak için bir yandan kokulu yağ ve mis satarken diğer yandan da müderris Ömer Efendi'nin Arapça ve Bebek Hoca diye anılan Hacı Mehmed Efendi'nin Farsça derslerini takip etmiştir. Öğrenimini bitirince Yozgat'ın Salmanlı bucağının maliye sandık eminliğine atanmıştır. İki yıl bu görevde kalan Sûzî, Sungurlu şer’iye mahkemesi kâtipliğine atanması sebebiyle Sungurlu'ya dönmüştür. Bir süre sonra bu mahkemenin başkâtibi olmuş ve bu görevinde uzun süre çalışmıştır. Çevresinde sevilen bir kişi olarak yaşayan Sûzî, özellikle dönemin kaymakamı Çapanzade Edîb Bey’in her zaman ilgi ve desteğini görmüştür. Sûzî, 1330/1912 yılında vefat etmiştir (Ercan 1991: 229).

Sûzî’nin şiirleri bastırılmamıştır, fakat el yazması küçük bir Dîvân'ı vardır (Ercan 1991: 229).

Divan edebiyatı nazım şekilleriyle şiirler yazmıştır. Şiirlerinde didaktik konulardan çok kendine özgü bir lirizm içinde aşk, sevda, sevgili, vuslat, ayrılık, mey ve bezm- konularını işleyen Sûzî’nin düşünce ve duyguları tasavvufun mecazlı terimleriyle örtülü değildir.

Kaynakça

Ercan, Abdullah (1991). XIV. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Teknografik Matbaacılık.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ZEYNEP SAFİYE BAKİ
Yayın Tarihi: 31.12.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Sen getirdin başıma bilmez idim sevdâ-yı aşk

Nakş-ı hüsnünden okudum anladım mânâ-yı aşk

Yanmadan kandîl-i aşka lafz-ı aşk etmek çi sûd

Dersini Mecnûn’dan al anla nedir sahrâ-yı aşk

Cânını pervâne veş âteşlere yakmak gerek

Anladım mürşid-i aşktan böyledir fetvâ-yı aşk

Bahr-i aşka dal yürü dürdâne istersen eğer

Bir nazar kıl bahr-i bî-pâyân imiş deryâ-yı aşk

Nefha-i Îsâ dürür aşk mürd-i dil ihyâsına

Kande olsa zer gibi hâlis eder kimyâ-yı aşk

Bezm-i irfan içre Sûzî mûterîf ol cehlini

Hal için ister bir özge mârifet dâvâ-yı aşk (Ercan 1991: 229-231)

(Ercan, Abdullah (1991). XIV. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Teknografik Matbaacılık. 229-231.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SERSER/SERSERÎ, Çeribaşı-zâde Ali Beyd. 1840? - ö. 1875Doğum YeriGörüntüle
2RİF'AT, Rif'at Deded. 1810? - ö. 1880?Doğum YeriGörüntüle
3HAYRÎ, Mehmed Hayrullahd. 1860? - ö. 1910Doğum YeriGörüntüle
4HABÎBEd. 10.07.1846 - ö. 1890Doğum YılıGörüntüle
5FEHÎM, Mustafa Fehîm Efendid. 1846 - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
6SEBÂTÎ, Hâfız Mehmed Sebâtüddîn Efendid. 1846 - ö. 1904Doğum YılıGörüntüle
7EDÎB, Halîl Edîb Beyd. 1863 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
8CEYHUNÎ, Karslıd. 1843 - ö. 1912-1913?Ölüm YılıGörüntüle
9NECEF, Hacı Ali Osmand. ? - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
10HUSÛLÎ, Osmand. ? - ö. 1730?MeslekGörüntüle
11ŞEFKAT/ŞEFKATÎ, Seyyid Abdülfettâhd. ? - ö. 1826-27MeslekGörüntüle
12RIZÂ, Mehmed Rıza Bey, Bergoslud. 1831 - ö. 1855 ds.MeslekGörüntüle
13NEDÎM, Mahmûd Nedîm Paşad. 1818 - ö. 1883Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HUSREV, Mehmed Husrev Efendid. ? - ö. 18-19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ZİHNÎ, Çermiklid. ? - ö. 1863 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KÂŞİF, Es'ad-zâde Seyyid Sa'deddin Efendid. 1665-66 - ö. 14 Ekim 1699Madde AdıGörüntüle
17KADRÎ DEDEd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18FEVZÎ, Mehmed Mazhar Fevzîd. ? - ö. 1878Madde AdıGörüntüle