ZEBUNÎ, Ali Fazıl Bozdağ

(d. 1929 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ali Fazıl Bozdağ olan âşık, 1929'da Nevşehir'in Hacıbektaş ilçesinin Savat Mahallesi'nde doğmuştur. Üç yaşındayken babasını kaybeden Bozdağ, dört kardeşi ile birlikte annesi tarafından büyütülmüştür. İlkokulu Hacıbektaş ilçesinde, ortaokul eğitimini de Nevşehir'de tamamlamıştır. Bir süre sonra zorlaşan yaşam şartları sebebiyle yaşadıkları ilçeden İlicek köyüne göç etmişlerdir (Bayraktar 2008: 83-92). Ali Fazıl Bozdağ hayatta olup Ankara'da ikamet etmektedir.

Bozdağ, Zebunî mahlasını Nesimi Çimen'in bir şiirinden esinlenerek seçmiştir. Âşık, şiir söyleme yeteneğinin insanın genlerinden gelebileceğini, sonradan rüya görerek ya da bâde içerek bunun mümkün olmadığını söylemektedir. Ancak Zebunî "Sebebsiz kuş uçmaz, rüya insanın yeteneğini keşfetmesi, içindekini açığa çıkarması için bir vesiledir." demektedir. Âşık meclislerine sıkça katılan Zebunî, hastalandıktan sonra meclislere katılmamaya başlamıştır. Zebunî'nin usta kabul ettiği, kendisine örnek aldığı birçok isim vardır. Bunların başında Pir Sultan, Âşık Veysel, Malatyalı Fahrî, Köroğlu, Dadaloğlu ve Karacaoğlan gelmektedir. Sanatını etkileyen önemli hadiseler de olmuştur. Bunların başında 2. Dünya Savaşı gelmektedir. Bu savaşa şahitlik ettiği yıllardan, büyük devletlerin bile çok zarar gördüğü kötü yıllar olarak bahsetmekte ve şiirlerinde savaşa karşı olduğunu dile getirmektedir. Büyük depremlerden biri olan Erzincan depremi ve 2004 yılında yaşanan tsunami felaketi de şiirlerine konu olmuş hadiseler arasındadır. Bahsi geçenlerin dışında tasavvufî konulu şiirlerinin olduğu görülmektedir. Ayrıca sonradan göç ettikleri İlicek köyüne de şiirlerinde yer vermiştir. Zebunî, konu ne olursa olsun güncellikten yana olduğunu özellikle vurgulamaktadır. Alevîliği bir yol ve yaşam tarzı olarak benimsemiştir. İrticalen şiir söyleme yeteneğine sahip olan âşık, bunları kayda geçirmemekte ve yazdığı şiirleri sonradan değiştirmeye ya da düzeltmeye de sıcak bakmamaktadır. Zebunî, 11 Eylül öncesinde yazdığı iki kitabını yakmıştır. Sonrasında Gönül Bahçesinin Gülleri isminde bir kitap daha kaleme almıştır. Ayrıca Zebunî'nin şiirleri Âşıklar Vakfı Şiir Antolojisi, Anadolu Kültürü ve Âşıklarımız ve Ozanlar Birliği Kültür Derneği Şiir Antolojisi'nde yer almıştır. Hakkında Ozan Zebunî ve Şiirleri başlıklı bir mezuniyet tezi hazırlanmıştır. Bunların yanı sıra Erenler, Yeşilyurt, Vatan, Cumhuriyet, Radikal isimli gazeteler ile Hacı Bektaş, Ekin, Nefes, Atatürkçü Düşünce Derneği Dergisi, Alternatif, Cem Vakfı gibi dergilerde de şiirleri yayımlanmıştır (Bayraktar 2008: 83-92).

Kaynakça

Bayraktar, Ayşe (2008). "Ali Fazıl Bozdağ (Âşık Zebunî)". Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri-I. Ed. Fatma Ahsen Turan, Başak Uysal, Zemzem Keleşabdioğlu, Emrah Gökçe. Ankara: Gazi Kitabevi. 83-97.

http://www.biyografya.com/biyografi/10188 [erişim tarihi: 07.02.2019].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ŞEBNEM ŞERİFE ÖRDEK
Yayın Tarihi: 19.07.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Gönül Bahçesinin GülleriTekışık / Ankara1995Şiir
Kime Ne DemişTRT / -2003Diğer
Ozan Zebunî Şiirleri- / -2007Diğer
Selim Efe- / --Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GİRYÂNÎ, Seyitd. 1865 - ö. 1929Doğum YeriGörüntüle
2AZMİ, Abdullah Yamanoğlud. 1905 - ö. 20.10.1949Doğum YeriGörüntüle
3MUʼAZZAM HANd. 1842 - ö. 1917Doğum YeriGörüntüle
4ŞEREF, Şeref Canpolatd. 1929 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ALİ, Ali Akışd. 1929 - ö. 03.06.1993Doğum YılıGörüntüle
6İlhan Suat Yalçınd. 1929 - ö. 1962Doğum YılıGörüntüle
7TAYYİP SÜLEYMANd. 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
8MURAT OZANOĞLU, Durdağı Özend. 1965 - ö. 2013MeslekGörüntüle
9ŞAH HAYDARİ KERRAR, Haydar Birgörd. 18.06.1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
10NANECİ AHMET, Ahmet Özbakard. 1910 - ö. 1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ONGUNÎ, Ahmet Tekind. 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12MEHMET REFİKÎ, Muhammet Şanlıd. 1874 - ö. 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13PERİŞAN, Hüseyin Mutlud. 1937 - ö. 2008Madde AdıGörüntüle
14KALİLÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15MEHBUB, Mehbub Esgerîd. 1966 - ö. ?Madde AdıGörüntüle