Madde Detay
ZEBUNÎ, Ali Fazıl Bozdağ
(d. 1929 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Ali Fazıl Bozdağ olan âşık, 1929'da Nevşehir'in Hacıbektaş ilçesinin Savat Mahallesi'nde doğmuştur. Üç yaşındayken babasını kaybeden Bozdağ, dört kardeşi ile birlikte annesi tarafından büyütülmüştür. İlkokulu Hacıbektaş ilçesinde, ortaokul eğitimini de Nevşehir'de tamamlamıştır. Bir süre sonra zorlaşan yaşam şartları sebebiyle yaşadıkları ilçeden İlicek köyüne göç etmişlerdir (Bayraktar 2008: 83-92). Ali Fazıl Bozdağ hayatta olup Ankara'da ikamet etmektedir.
Bozdağ, Zebunî mahlasını Nesimi Çimen'in bir şiirinden esinlenerek seçmiştir. Âşık, şiir söyleme yeteneğinin insanın genlerinden gelebileceğini, sonradan rüya görerek ya da bâde içerek bunun mümkün olmadığını söylemektedir. Ancak Zebunî "Sebebsiz kuş uçmaz, rüya insanın yeteneğini keşfetmesi, içindekini açığa çıkarması için bir vesiledir." demektedir. Âşık meclislerine sıkça katılan Zebunî, hastalandıktan sonra meclislere katılmamaya başlamıştır. Zebunî'nin usta kabul ettiği, kendisine örnek aldığı birçok isim vardır. Bunların başında Pir Sultan, Âşık Veysel, Malatyalı Fahrî, Köroğlu, Dadaloğlu ve Karacaoğlan gelmektedir. Sanatını etkileyen önemli hadiseler de olmuştur. Bunların başında 2. Dünya Savaşı gelmektedir. Bu savaşa şahitlik ettiği yıllardan, büyük devletlerin bile çok zarar gördüğü kötü yıllar olarak bahsetmekte ve şiirlerinde savaşa karşı olduğunu dile getirmektedir. Büyük depremlerden biri olan Erzincan depremi ve 2004 yılında yaşanan tsunami felaketi de şiirlerine konu olmuş hadiseler arasındadır. Bahsi geçenlerin dışında tasavvufî konulu şiirlerinin olduğu görülmektedir. Ayrıca sonradan göç ettikleri İlicek köyüne de şiirlerinde yer vermiştir. Zebunî, konu ne olursa olsun güncellikten yana olduğunu özellikle vurgulamaktadır. Alevîliği bir yol ve yaşam tarzı olarak benimsemiştir. İrticalen şiir söyleme yeteneğine sahip olan âşık, bunları kayda geçirmemekte ve yazdığı şiirleri sonradan değiştirmeye ya da düzeltmeye de sıcak bakmamaktadır. Zebunî, 11 Eylül öncesinde yazdığı iki kitabını yakmıştır. Sonrasında Gönül Bahçesinin Gülleri isminde bir kitap daha kaleme almıştır. Ayrıca Zebunî'nin şiirleri Âşıklar Vakfı Şiir Antolojisi, Anadolu Kültürü ve Âşıklarımız ve Ozanlar Birliği Kültür Derneği Şiir Antolojisi'nde yer almıştır. Hakkında Ozan Zebunî ve Şiirleri başlıklı bir mezuniyet tezi hazırlanmıştır. Bunların yanı sıra Erenler, Yeşilyurt, Vatan, Cumhuriyet, Radikal isimli gazeteler ile Hacı Bektaş, Ekin, Nefes, Atatürkçü Düşünce Derneği Dergisi, Alternatif, Cem Vakfı gibi dergilerde de şiirleri yayımlanmıştır (Bayraktar 2008: 83-92).
Kaynakça
Bayraktar, Ayşe (2008). "Ali Fazıl Bozdağ (Âşık Zebunî)". Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri-I. Ed. Fatma Ahsen Turan, Başak Uysal, Zemzem Keleşabdioğlu, Emrah Gökçe. Ankara: Gazi Kitabevi. 83-97.
http://www.biyografya.com/biyografi/10188 [erişim tarihi: 07.02.2019].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ŞEBNEM ŞERİFE ÖRDEKYayın Tarihi: 19.07.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
Yayın Tarihi: 19.07.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Gönül Bahçesinin Gülleri | Tekışık / Ankara | 1995 | Şiir |
Kime Ne Demiş | TRT / - | 2003 | Diğer |
Ozan Zebunî Şiirleri | - / - | 2007 | Diğer |
Selim Efe | - / - | - | Tiyatro |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Faruk Güçlü | d. 24 Eylül 1961 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ALİ CELALETTİN ULUSOY | d. 25.02.1922 - ö. 18.04.1990 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İclal Aydın | d. 14 Eylül 1971 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | GARİBOĞLU, Talat Erden | d. 12.05.1929 - ö. 12.01.2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MEHMET SUNAR | d. 1929 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KELEŞOĞLU/HAFIZ SABRİ/HACIKELEŞ SABRİ, Sabri Hacıkeleşoğlu | d. 15.05.1929 - ö. 12.06.1997 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MÜKREMİN, Mükremin Albayrak | d. 1948 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | OSMAN TAŞTAN | d. 1943 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | MAHKUMÎ/CAN İLHAN, Ümit Can İlhan | d. 1958 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | ARSLAN, Arslan Akdeniz | d. 1932 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | GÖK DEDE, Mustafa | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | KUL MUHİBBİ/GÜL MUHİBBİ, Hasan Gül | d. 1940 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | CELİL | d. 1868 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | RAŞİT YILDIZ | d. 1923 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | YILDIZ, İbrahim Turan | d. 1932 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |