Madde Detay

Emin Bülent Serdaroğlu, 1 Mart 1886’da Halep’te doğdu. Asıl adı Mehmet Emin Bülent’tir. Baba tarafından dedesi Kırım Savaşı’nda Serdar-ı Ekrem (Başkumandan) Ömer Paşa’dır. Serdaroğlu soyadı da buradan gelmektedir. Babası, farklı yerlerde askerî görevlerde bulunmuş olan Miralay (Albay) Ömer Muzaffer Bey (1863-1912)’di. Annesi, Hatice Hayriye Hanım (1867-1895) şeyhülvüzera Namık Paşazade Müşir Cemil Paşa’nın kızıydı. Emin Bülent doğduğunda Müşir Cemil Paşa Halep valisiydi. İstanbul doğumlu olan anne Hatice Hayriye Hanım, yirmi sekiz yaşında aynı yerde vefat edince, babası ikinci evliliğini yaptı. Emin Bülent ailenin en büyük çocuğuydu. Nimet Turgay ve Ömer Lütfi adında iki kardeşi vardı. Babasının ikinci evliliğinden ise Cezmi ve Turgut adında kardeşleri oldu.

İlkokulu Altunizade Mektebinde ve Şemsü’l-mekâtipte, liseyi Galatasaray Sultanîsinde okudu ve 1905’te mezun oldu. İlk şiirlerini lise yıllarında yazmaya başladı ve oldukça ilgi gördü. Futbola olan ilgisi de aynı yıllarda başladı. Yakın arkadaşları Ali Sami Yen, Asım Tevfik Sonumut ve diğer arkadaşlarıyla birlikte 1905’te Galatasaray kulübünü kurdular. Birinci Dünya Savaşı’nda Suriye ve Çanakkale cephelerinde bulundu ve 1921’de Balkan Savaşı’na gönüllü olarak katıldı.

Sait Paşa’nın kızı Melek Hanım’la 1918’de evlendi. Bu evlilikten Sârâ adında bir kızı oldu. Sâra Hanım da evlendi ve Emin Bülent’in görmeye ömrünün yetmediği Nûr adında bir torunu oldu.

Emin Bülent, Sahil Sıhhiye, Osmanlı Reji İdaresi, İnhisarlar İdaresinde evrak kalem müdürlüğü yaptı. Elektrik Şirketi arazi ve istimlak servisinde şeflik ve Liman İdaresi Umumî kâtipliğinde bulundu.  Kısa bir süre de komisyonculuk yaptı. Son olarak Ankara Merkez Bankasında çalıştı.

Mide rahatsızlığı ile gittiği hastanede ülser teşhisi konuldu ve ameliyat oldu. Fakat hastalığın karaciğer kanseri olduğu anlaşıldı. Bir süre tedavi gördükten sonra 29 Kasım 1942’de Göztepe’deki evinde hayata gözlerini kapadı. Son sözleri Balkan savaşına ait bir hatıraya aitti: “Lüleburgaz, Lüleburgaz, harbediyoruz” (Evrimer 1958: 24). Kabri Çamlıca’da Selami Efendi Mezarlığındadır.

Fecr-i Âti şairlerinden olan Emin Bülent Serdaroğlu, ilk şiirlerini Galatasaray Sultanisi'nde öğrenciyken kaleme almış ve şiirleri oldukça ilgi görmüştür. Fuzulî, Tevfik Fikret, Alphonse Dauet, Zola, Edmond Rostand, Paul Verlaine severek okuduğu şairlerdir. Bu sebeple şiirlerinde Tevfik Fikret, Ahmet Haşim ve Paul Verlaine’in etkisi görülür. “Çöller” şiiri Ahmet Haşim’in “Şi’r-i Kamer”ini anımsatır. Henüz on altı yaşındayken kaleme aldığı “Hatif Diyor ki”de Tevfik Fikret’in de sesi duyulur. Bununla birlikte kendi sesini de duyurmayı başarmış ve Fecr-i Âti topluluğunun gelecek vaad eden üç şairinden biri olmuştur. Rıfat Necdet Evrimer, onun şiirlerini kolaylıkla yazdığını, bazen gece yataktan kalkıp bir kâğıt üzerine mısraları hemen işlediğini, şiir yazarken yalnız bulunmayı tercih ettiğini söyler. Bununla birlikte ona göre Fecr-i Âti topluluğunun Ahmet Haşim’den sonra en kuvvetli şairi Emin Bülent’tir.

On sekiz yaşında kaleme aldığı “Hisarlara Karşı” manzumesi, Edebiyat-ı Cedide ve Fecr-i Âti sanatçılarının hiçbirinde sezilmeyen bir kahramanlık havası taşır. Hakkı Süha Gezgin, bu şiirlerin birer tarih dehlizi olduğunu belirtir. “İçinde canfes şalvarlı, eleğimsağma kuşaklı cihangirlerin nal şakırtıları, kılıç çakıntıları gelen birer tarih dehlizi…” (Gezgin 2013: 63).

Meşrutiyet’ten ve özellikle Balkan Harbi’nden sonra yazdığı şiirlerinde sürekli ilerleyen ve kendini yenileyen bir tavır gözlemlenir. Onun en güzel şiirlerinden birinin “Gurur” olduğu söylenir. Asker kökenli bir aileden gelmesinin de etkisiyle vatan ve millet âşığı olması sanatına da etki etmiştir. Fecr-i Âticilerin yazdığı aşk, kadın, ölüm gibi bireysel temalı lirizmin hâkim olduğu şiirlerinin yanında milli hassasiyetini gösteren, sosyal temalı, coşkulu epik şiirler de kaleme almıştır. Şiirde sadece dış güzelliğe değil, iç ahenge de önem vermiştir. Bu ahenk onun şiirlerinin beğenilmesini sağlamıştır.

Devrinin gençliğinin duygularına tercüman olan, zamanında oldukça ses getiren ve sevilen meşhur “Kin” şiiri futbol sevgisiyle millet aşkının bir terennümüdür. Rum seyircilerin takımları lehine tezahürat ettikleri bir akşam, Galatasaray Lisesinden arkadaşı Bekir Bircan’la eve giderler. Emin Bülent, burada Victor Hugo’nun Yunanlıları metheden “Mavi Gözlü Yunan Çocuğu” şiirini tesadüfen okuyunca sinirlenir. Mustafa Kemal Atatürk’ün de her fırsatta beğenerek okuduğunu söylediği, Çanakkale’de düşman savunmasında dilinden düşürmediğini duygulanarak anlattığı şu iki mısraı kaleme alır ve şiir daha sonra tamamlanır:

“Garbın cebîn-i zâlimi affetmedim seni / Türküm ve düşmanım sana kalsam da bir kişi” (Evrimer 1958: 31). Emin Bülent’in, Namık Kemal coşkunluğuyla yazdığı ve daha sonra tamamladığı bu şiir üzerine, Genç Kalemler dergisi yöneticileri ona “Genç Kalemlerden ‘Kin’ şairine” yazılı bir saat ve kordon hediye etmiştir. Fakat zamanla “yazdığı şiirlerin bir çığır açacak seviyede olmadığı düşüncesi”, “edebiyat dünyasında başkalarından gördüğü lâkayt tavırlar ve bu tavırlar karşısında gururunu koruma isteğiyle” şiirden uzaklaşmıştır (Özdarıcı 2003: 22). Öyle ki yazdığı bazı şiirlerin takdir görmemesinin verdiği üzüntüyle şiirlerinin bir kısmını da yakmıştır.

Şair, “Sanat gayelerinizi anlatır, beğendiğiniz şiirlerinizi verir misiniz?” diye soran birine “Geçmişimizde birkaç şiir yazmak günahını işlemiş isek, bu demek değildir ki ömrümüz oldukça bunun hesabını verip azabını çekeceğiz. İşin mi yok Allah aşkına?” (Gezgin 2013: 65) diye yanıt vermiştir. Buradan da anlaşılacağı üzere, Emin Bülent şiir yazmayı bir günah addedecek kadar ondan uzaklaşmıştır.

Eşinin ısrarlarına rağmen ezberinde olan tüm şiirlerini kızı için kitaplaştıracağını söylemesine rağmen, şairin titizliği buna engel olmuştur. Ölümünden sonra Salih Zeki Aktay, şiirlerini bir araya getirmiştir. Rıfat Necdet Evrimer hayatını, edebî kişiliğini ve şiirlerini bir kitapta toplamıştır. Hakkında tüm yönleriyle ele alındığı iki adet akademik çalışma bulunmaktadır.