Madde Detay
FAHRÎ/FAHREDDÎN, Eşref-zâde Şeyh Seyyid Hacı Mehmed Fahreddîn Efendi
(d. 1127/1715 - ö. 18 Safer 1176/8 Eylül 1762)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1127/1715 yılında Bursa’da doğdu. Asıl adı Mehmed Fahreddîn’dir. Babası Eşref-zâde Seyyid Şerefeddin Efendi, dedesi Kadirî şeyhlerinden Eşref-i Sânî’dir. Bu yüzden Eşref-zâde Şeyh Seyyid Hacı Mehmed Fahreddin Efendi olarak tanındı. Müverrih-zâde Abdurrahman Efendi, Muhaddis Hasan Efendi, Hâdi-zâde Seyyid Mehmed Efendi’den dersler alarak Arapça ve Farsça öğrendi. Hattat Tayyib Mustafa Efendi’den nesih, sülüs ve ta‘lik hattı meşk etti. Amcasının oğlu Eşref-zâde Şeyh Seyyid İzzeddin Efendi’nin müridi oldu ve 1146/1733-1734 yılında ondan icâzet aldı. Şevval 1155/Kasım-Aralık 1752’de kardeşi Şeyh Seyyid Avnullah Efendi’nin vefatı üzerine Eyüp Efendi Tekkesi’ne vekâleten şeyh oldu. 1161/1748 yılında Emir Sultan Tekkesi şeyhliğine getirildi. Aynı tekkenin camiinde de on beş yıl vaaz verdi. Bu görevde iken kırk dokuz yaşında 18 Safer 1176/8 Eylül 1762’de vefat etti. Vefatına devrin müderrislerinden Şeyh Mennullâh Efendi “O mefdâl-i cihânın rıhletin gûş etdigim birle / Dedim târîh-i fevtin göçdü Fahreddin Efendi vâh” beyti ile tarih düşürdü (Eşref-zâde vr. 25a). Mezarı Bursa’da Eyüp Efendi Tekkesi bahçesindedir. Fahreddin Efendi, devrinin güçlü bir vaizi olarak tanındı.
Eserlerine dair bir bilgi yoktur. Fakat Eşref-zâde (vr. 25a)’ye göre risâleler kaleme almış, Farsça şiirler yazmış ve muhtelif ilahiler söylemiştir.
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 505.
Çifçi, Ömer (hzl.) (yty.). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr . http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 24.04.2014]. 333.
Ergun, Sadettin Nüzhet (1936-1945). “Fahri (Kadirî, Bursalı, Şeyh Fahreddin)”. Türk Şairleri. C. 3. İstanbul: Bozkurt Matbaası. 1384.
Eşref-zâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane, 06 Mil Yz FB l76. vr. 24b-25b.
Kaya, Doğan (2004). “Fahrî”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 5. Ankara: AKM Yay. 4.
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 754.
Şemsettin Sami (1996). Kâmûsu’l-‘Alâm. Tıpkıbasım. C. 5. Ankara: Kaşgar Neşriyat Yay. 3345.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979). “Fahreddin Mehmed Efendi”. C. 3. İstanbul: Dergâh Yay. 142.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİKYayın Tarihi: 01.05.2014Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Na‘t
Dogdu ol sultân-ı kevneyn nûra gark oldu cihân
Basdı evc-i lâ-mekâna mahve vardı hânümân
Zulmet-âbâd-ı ademden çıkmaz idi kâ’inat
Ger vücûdun olmasaydı ey şefî‘-i ins ü cân
Sad hezârân tesliye rûh-ı şerîfine senin
Fahri-i bî-çâreden ey mefhar-ı her dü cihân
(Eşref-zâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane,06 Mil Yz FB l76. vr. 25a-25b.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 01.05.2014Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Na‘t
Dogdu ol sultân-ı kevneyn nûra gark oldu cihân
Basdı evc-i lâ-mekâna mahve vardı hânümân
Zulmet-âbâd-ı ademden çıkmaz idi kâ’inat
Ger vücûdun olmasaydı ey şefî‘-i ins ü cân
Sad hezârân tesliye rûh-ı şerîfine senin
Fahri-i bî-çâreden ey mefhar-ı her dü cihân
(Eşref-zâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane,06 Mil Yz FB l76. vr. 25a-25b.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Na‘t
Dogdu ol sultân-ı kevneyn nûra gark oldu cihân
Basdı evc-i lâ-mekâna mahve vardı hânümân
Zulmet-âbâd-ı ademden çıkmaz idi kâ’inat
Ger vücûdun olmasaydı ey şefî‘-i ins ü cân
Sad hezârân tesliye rûh-ı şerîfine senin
Fahri-i bî-çâreden ey mefhar-ı her dü cihân
(Eşref-zâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane,06 Mil Yz FB l76. vr. 25a-25b.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Na‘t
Dogdu ol sultân-ı kevneyn nûra gark oldu cihân
Basdı evc-i lâ-mekâna mahve vardı hânümân
Zulmet-âbâd-ı ademden çıkmaz idi kâ’inat
Ger vücûdun olmasaydı ey şefî‘-i ins ü cân
Sad hezârân tesliye rûh-ı şerîfine senin
Fahri-i bî-çâreden ey mefhar-ı her dü cihân
(Eşref-zâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane,06 Mil Yz FB l76. vr. 25a-25b.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KADRÎ, Receb Efendi | d. ? - ö. 1683 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi | d. 1672-73 - ö. 1 Kasım 1740 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HİCRÎ, Kara Çelebi | d. ? - ö. 1556/57 veya1557/58 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KÂ’İL, Mustafa Efendi | d. 1715-16 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | NÜZHET, Muhammed Efendi | d. 1715 - ö. 1782-83 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | NEVRES-İ KADÎM, Abdürrazzâk | d. ? - ö. 1762 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
7 | İŞRAK, Seyyid Fettah | d. ? - ö. 1761-1762 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ÂRİF, Mustafa Ârif Efendi | d. ? - ö. 1762/1763 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | KÂDİRÎ, Gîsûdâr Şeyh Ahmed Kâdirî Efendi | d. ? - ö. 1675 | Meslek | Görüntüle |
10 | İBRAHİM GÜLŞENÎ | d. ? - ö. 1534 | Meslek | Görüntüle |
11 | CİHANGİRÎ, Hasan Burhaneddin Efendi | d. 1563 - ö. 1663 | Meslek | Görüntüle |
12 | İLMÎ, Ahmed Çelebi | d. ? - ö. Mart-Nisan 1739 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | ZİHNÎ, Abdullah Zihnî | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MÂCİD, Mustafa Çelebi | d. ? - ö. 1719-20’den sonra | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | FURKAT, Zâkircân Hâlmuhammed oğlu | d. 1858 - ö. 1909 | Madde Adı | Görüntüle |
16 | SİYÂMÎ-ZÂDE, Siyâmî-zâde Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | GÖKÇE/HASRETÎ/ÖZLEMÎ, Ahmet Gökçe | d. 01.03.1951 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |