FEYZÎ, Mehmed Emîn Feyzî Efendi, Ayaşlı

(d. 1222/1807 - ö. 1271/1855 ds.)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1222/1807 tarihinde Ayaş'ta doğmuştur. Asıl adı Mehmed Emîn Feyzî Efendi'dir. Şiirlerinde Feyzî mahlasını kullanmıştır. Kendisi de şair olan Veliyyüddîn Rüşdî Efendi'nin oğludur. İlk öğrenimini memleketinde yaptı. 1240/1824 tarihinde babası ile beraber İstanbul'a gelip burada tahsilini tamamladı. Bir müddet kitabet hizmetiyle Anadolu'daki bazı bölgelerde bulundu. 1251/1835 senesinde Vak'anüvîs Es'ad Efendi'nin sefaret göreviyle İran'a gittiği sırada onun maiyetinde bulunan babasıyla beraber Feyzî Efendi de İran'a gitti. 1252/1836 senesinde İstanbul'a döndü. Bir müddet vüzerâ kapı kethudalarından Palabayık Mehmed Bey'in yanında kâtiplik yaptı. Palabayık Mehmed Bey'in vefatından sonra bir süre görev alamadı ve evinde vaktini geçirdi. 1257/1841 senesinde Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî baş kitabetine atandı. Bir sene zarfında rabia rütbesini elde etti. 1261/1845 senesinde görevi Serasker Süleyman Paşa'nın divan kitabetine nakledildi. Bu sırada salise rütbesini aldı. Süleyman Paşa'nın seraskerlikten ayrılarak Hüsrev Paşa'nın ikinci defa seraskerlik makamına getirildiğinde onun da iki sene kadar divan kâtipliğini yaptı. 1264/1848 senesinde Süleyman Paşa Ticaret Nazırı olduğunda tekrar onun divan kâtipliği görevine getirildi. Aynı yılın ortalarında Mısır valisi olarak görevlendirilmiş olan Abbâs Paşa'nın mektupçuluk hizmetiyle Mısr-ı Kâhire'ye gitti. Yedi sekiz ay sonra İstanbul'a döndü. 1266/1850 senesinde kendisine rütbe-i saniye verilerek Tersane-i Amire mektupçuluğu görevine getirildi. 1870/1854 yılında memuriyeti Bahriye Meclisi baş kitabetine nakledildi. Sicill-i Osmânî'de bu görevde iken vefat etti (Mehmed Süreyya 1311: 42) denilmesine rağmen vefat tarihi belirtilmemektedir. Fatîn Tezkiresi'nin basıldığı 1271/1855 tarihinde hayatta idi, bu tarihten sonraki bilmediğimiz bir yılda vefat etmiş olmalıdır.

Fatîn'e göre Feyzî, Mevlevi tarikatına mensup, üslubu herkes tarafından beğenilen bir şairdir. Hem nazmı hem de inşası güzel ve herkesin takdirini kazanan bir niteliktedir (1271: 340). Şiirine örnek olarak alınan sanatlı bir gazel Fatîn Tezkiresi'ndedir.

Kaynakça

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. IV. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 28.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel-i Mukaffâ Be-hurûf

Kâmetin serv-i sehî cânâ ruhundur mîm ü he (meh)

Zülfün anber la'lin ammâ hem-çü sîn ü keff ü re (sükker)

Haste-i bî-tâb-ı aşkın oldum ey Îsî-nefes

Sendedir derd-i dilin çünki devâsı lâm u be (leb)

Düşse gûristân-ı uşşâka reh-i cânân eger

Mürdeler ihyâ ider çün ayn u yâ vü sîn ü ye ('Îsâ)

Meclis-i yârânı teşrîf eyle bir şeb sevdigim

Hep müheyyâ çeng ü nây u mîm ü yâ vü dâl u fe (mey-def)

Rûhını şâd eyledi Sa'dî-i merhûmun hele

Nazm idüp bu penç beyti fâ vü yâ vü dâd u ye (Fevzî)

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 338.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FAHRİ, Ahmed Fahrid. 1845 - ö. 1918Doğum YeriGörüntüle
2KINIK, İbrahim Sarıkavaklıd. 1971 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ALİHAN NİNE, Ayşed. 1865 - ö. 1950Doğum YeriGörüntüle
4MUHTÂR, Ahmed Muhtar Efendi, Molla Beyd. 1807 - ö. 1882Doğum YılıGörüntüle
5TEVHÎD, Seyyid Ahmed Tevhîd Efendid. 1807 - ö. 1870Doğum YılıGörüntüle
6Sadık Rıfat Paşad. 28 Ekim 1807 - ö. 12 Şubat 1857Doğum YılıGörüntüle
7CEMÎLÎ, Mehmed Sa'dullâh Cemîlî Beyd. 1825 - ö. 1855 ds.Ölüm YılıGörüntüle
8GULÂM, Şeyh Gulâm Efendi, Erkirilid. ? - ö. 1855 ds.Ölüm YılıGörüntüle
9MEHMED FAHREDDÎN, Bursalıd. 1792 - ö. 1855Ölüm YılıGörüntüle
10YÜMNÎ, Osman-zâde/Şeyhzâde Mehmed Yümnî Efendid. ? - ö. 1739-40MeslekGörüntüle
11B‘İS, Kasab-zâde Ahmed Bâ‘is Efendid. ? - ö. 1800-1801MeslekGörüntüle
12KEMÂL, Ali Kemâl Efendid. 1818-19 - ö. ?MeslekGörüntüle
13FÂ'İK, Süleyman Fâ'ik Efendid. 1783-84 - ö. 1838Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14BAHRÎ, Edirnelid. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ALİ, Kerküklü Şeyh Mehmed Ali Nûr, Mûr Alid. 1805 - ö. 1882Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16YÛSUF Sîneçâkd. ? - ö. 1546/47Madde AdıGörüntüle
17HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18BAHRÎ, Bahrî Hasan Çelebid. ? - ö. 1575Madde AdıGörüntüle