HÂMİD, Nazîf-zâde Ahmed Hâmid Efendi

(d. ?/? - ö. 1248/1832)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Asıl adı Ahmed Hâmid Efendi'dir. Şiirlerinde Hâmid mahlasını kullandı. Hâcegândan Nazîf Efendi'nin oğlu olduğu için Nazîf-zâde sanıyla tanındı. Uzun süre Kethudâ Kalemi'nde görev yaptı. Bir müddet Menâsıb-ı Dîvâniyye'ye devam etti. Sonra hâcegâna dahil oldu. Padişah III. Selîm devrinde Galata Mevlevihanesi şeyhi olan Gâlib Efendi'ye intisap ederek Mevlevi tarikatına girdi. Mevlevi tarikatına girdikten sonra bulunduğu görevden çekildi. Ömrünün son yıllarında insanlardan uzaklaştı. Yeniköy'de bulunan sahilhanesinde münzevi bir hayat yaşadı. 1248/1832 yılında seksen yaşını geçkin olduğu hâlde İstanbul'da vefat etti. Yeniköy'deki yalısının önünde bulunan suffeye defnedildi.

Hâmid Efendi'nin Sicill-i Osmânî'de, Kâmûsu'l-A'lâm'da ve Fatîn Tezkiresi'nde müretteb Dîvân'ı olduğu bildiriliyor.

Fatîn'e göre Hâmid Efendi, şairliğinin yanında hatt-ı ta'lîkte mahareti olan usta bir hattat idi. Musikide de kabiliyeti ve önemli ölçüde bilgisi vardı (Fatîn 1271: 57). Şeyhülislam Ârif Hikmet ise Tezkire'sinde, Hâmid'in çok sayıda gazeli bulunduğunu, bunların rengin lafızlarla süslü fakat anlam ve vezin açısından kusurlu ve boş olduğunu söyleyerek şairin şiiriyyet yönüne eleştiri getirmektedir (Ârif Hikmet 15). Şiirine örnek Ârif Hikmet ve Fatîn Tezkiresi'ndedir.

Kaynakça

Ârif Hikmet. Ârif Hikmet Tezkiresi. Millet Kütüphanesi AE Tarih Nr. 789. 15.

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul.

Şemseddîn Sâmî (1308). Kâmûsü'l‑A‘lâm. C. III. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 28.08.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Hâb-ı nâzın nükhet-i gîsû şeb-i yeldâsıdır

Fikr-i hattın fitne-i hâbîdenin rü'yâsıdır

 

Gamze-i pür-fitnenin şâkirdidir sihr-i helâl

Hikmetü'l-işrâk berk-i çeşminin îmâsıdır

 

Bir hevâ-yı sünbülîdir zülfine tûl-i emel

Rûz-ı mahşer kâmet-i bâlâsının ferdâsıdır

 

Âteşîn zencîr olur hasretle mevc-i eşkimiz

Dîde-i hûn-bâr gûyâ kim cünûn deryâsıdır

 

Nokta-i mevhûm dirlerse yine virmem vücûd

Cevher-i ferd ol dehânın sûret-i ma'nâsıdır

 

Nola mazmûnlar ra'iyyet itse şâh-ı tab'ına

Hâmid'in ser-hadd-i iklîm-i sühan ülkâsıdır

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 56.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Celal Esat Arsevend. 1875 - ö. 13 Kasım 1971Doğum YeriGörüntüle
2Sedat Simavid. 1898 - ö. 11 Aralık 1953Doğum YeriGörüntüle
3Füruzand. 29 Ekim 1935 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ES‘AD, Kerküklü Mehmed Es‘add. ? - ö. 1832Ölüm YılıGörüntüle
5ZÂKÎ, Abdullah Zâkî Efendi, A‘mâ Zâkîd. 1808-09? - ö. 1832-33Ölüm YılıGörüntüle
6NÂYÂB, Şerîf Mehmed Beyd. ? - ö. 1832Ölüm YılıGörüntüle
7ABDULLAH, Abdullah Efendid. 1663-64 - ö. 7 Haziran 1722MeslekGörüntüle
8FÂHİM, Kahraman Ağa-zâde Fâhim Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
9NA'ÎM, Yazıcı-zâde Mehmedd. ? - ö. 1752MeslekGörüntüle
10HÂFIZ, Erzurumlu İshâk Efendid. 1838 - ö. 1903Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MUHTÂR, Hasırcı-zâde Sülün Efendi-zâde Ahmed Muhtâr Efendid. 1820 - ö. 1901Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ZÜHDÎ, Fetvâ Emîni-zâde Mahmûd/ Mehmedd. ? - ö. 1875?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HAMDÎ, Câbî Remzî-zâde Ahmed Hamdî Efendid. ? - ö. 1750-51Madde AdıGörüntüle
14ÂRİF ERENd. 1887-1888? - ö. 08.05.1967Madde AdıGörüntüle
15MUSTAFÂ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendid. ? - ö. 1877Madde AdıGörüntüle