KEMÂL PAŞA, İsmâ'îl Sâdık Kemâl

(d. 1244/1828 - ö. 1310/1892)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı İsmâ'îl Sâdık Kemâl'dir. Yozgatlı Vecihî Mehmed Paşa'nın oğlu olup 1828'de doğdu. Tahsilini tamamladıktan sonra devlet dairelerinde memur olarak çalıştı. Ramazan 1273/Nisan 1856'da Mîr-i Mîrân rütbesiyle Rumeli Beylerbeyi oldu. Kısa bir müddet Meclis-i Mâliye azalığında bulundu. Hayatının büyük bir kısmını devlet hizmetinden uzak, yalısında geçirdi. 10 Safer 1310/5 Eylül 1892'de vefat etti. Sultân Ahmed'de bulunan Düğümlü Baba Türbesi'ne defnedildi.

Kemâl Paşa, muhtevasını Şerh-i esmâ evliyânın enbiyânın kıssası/Bin ehâdîs-i akâid şerh-i âsâr-ı Kemal beytiyle ifade ettiği eserleri şunlardır:

1. Âsâr-ı Kemâl: Kemâl Paşa’nın 74 beyitlik hilyesi ile Esma-i Hüsna ve Akaid Şerhi, Na‘t-ı Enbiyâ ve Menâkıb-ı Ashâb ve Evliya adlı eserleriyle bazı kıt‘a ve ruba‘ileri bir araya topladığı eseridir. Taşbaskıdır. 1284'te İstanbul'da basılmıştır.

2. Muhtasar İslam Tarihi: 1326'da istanbul'da basılmıştır.

3. Esma-i Hüsna ve Akâid Şerhi.

4. Na't-ı Enbiyâ ve Menâkıb-ı Eshâb ve Evliyâ.

5. Kemâl-nâme-i Düğümlü Baba: Amasralı Hacı Hâfız Musta­fâ Efendi'nin biyografisini ve menâkıbını anlatır. 1298/1881 yılında iki cilt olarak telif edilmiştir (İnal 1999: 836; Abdulkadiroğlu-Özkan 1994: 70-72).

6. Tefsîr-i Sûre-i İhlâs.

7. Rûh-ı Kemâl.

8. Muflihîn-i Hazîne.

9. Kitâb-ı Tefeyyüz.

10. Şerh-i Delâil-i Şerîf: Manzum bir eserdir.

11. Şerh-i Fezâil-i Salavât

12. Şerh-i Nutk-ı Çâr-yâr.

13. Hayrü'l-kasas: Manzum bir eserdir.

14. Terceme-i Fıkhü'l-Ekber.

15. Tefsîr-i Ayât-i Kur'ân.

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdülkerim-Feridun Hakan Özkan (1994). Yozgat Meşhurları. Ankara: Kariyer Matbaacılık.

İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C.2. İstanbul: Dergâh Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 24.02.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Kıt'a

Geçip bahâr-ı sahâvetle hükm-i sayf u şitâ

Hazân-ı şeyh erişti gelir şitâ-yı memât

Kemâl gayret ederek kış tedârikâtını gör

Havâya bakma füsûlün birinde var mı sebât

***

Düşmesin nefs ü hevân içre sakın gevher-i dil

Pâreler kendi elin sonra eder mi pâre

Âb-ı tevbe ede bed-bûy-ı uyûbu tathîr

Fikr-i tedkîk ile bul derd-i zünûba çâre

***

Refik-i Sâdık’ı ızrâr olur mu kim lâyık

Kılıç kılıfını hiç kesmedigidir der-kâr

Görünce nef'ini hayvân dahi bilir kişiyi

Ki kendi bekçisini şîr etmiyor izrâr

(İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C.2. İstanbul: Dergâh Yay. 836.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KIRIMÎ, Dervîş Mehmed Efendid. ? - ö. 1708-09Doğum YeriGörüntüle
2Mustafa Altay Sönmezd. 05 Mart 1984 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Osman Aysud. 20 Şubat 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4FEVZÎ, Hammâmî-zâde Mehmedd. 1828 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ÂRİF, Cabbâr-zâde Mehmed Ârif Beyd. 1828 - ö. 1920Doğum YılıGörüntüle
6ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâld. 1828 - ö. 1886Doğum YılıGörüntüle
7TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Ölüm YılıGörüntüle
8KEMÂLÎ, Mustafad. 1821 - ö. 1892Ölüm YılıGörüntüle
9RÂŞİD, İbrahim Râşidd. 1812 - ö. 1892Ölüm YılıGörüntüle
10Gülcandan Baydard. 1 Mart 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Alaaddin Soykand. 10 Mart 1943 - ö. 21 Kasım 2020MeslekGörüntüle
12ÜSTÜN, Abdülaziz/Aziz Üstünd. 1911 - ö. 27-28.07.1978MeslekGörüntüle
13FATÎN, Dâvudd. 1814 - ö. 1866Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MAHZÛLÎ, Lofçalıd. ? - ö. 1858 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SAFVET, Nesîbe Hanımd. ? - ö. 1837Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MÛYÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17AHMED DEDEd. ? - ö. 1761Madde AdıGörüntüle
18SÂFÎ, Mustafâd. 1862 - ö. 1901Madde AdıGörüntüle