Madde Detay
LÜZÛMÎ, Besnili
(d. 1218/1802 - ö. 1283/1867)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1218/1802'de Adıyaman'ın Besni İlçesi'nde doğmuştur. Urfa, Halep, Diyarbakır medreselerinde eğitim görmüş; daha sonra müderrislik ve müftülük yapmıştır. Bugün "Lüzûmîzâde" olarak bilinen Lüzûmî'nin torunları "Uslu" soyadını taşımakta ve torunlarından bazıları hâlen Besni'de ikamet etmektedir. Besnili Lüzûmî Efendi 1283/1867 tarihinde vefat etmiştir. Kabri Adıyaman'ın Besni İlçesi'ne bağlı Sülüklü Dere'dedir.
Lüzûmî'nin tek eseri Dîvân'ıdır. Bu eserin kaybolduğu sanılıyordu. Dîvân'ın en son eski Malatya Milletvekili Fevzî Efendi'ye intikal ettiği ve ortadan kaybolduğu rivayet edilse de işin aslı başkadır. Zira, Dîvân'ın Millî Kütüphane'ye yanlış kaydedilmesinden dolayı yıllardır kaybolduğu hükmü oluşmuştur. Dîvân yanlışlıkla Diyarbakılı Lüzûmî Ahmed isimli bir şair adına kaydedilerek ciddi bir hata yapılmıştır.
Lüzûmî'nin Dîvân'ının büyük bölümü gazellerden müteşekkildir ve bu gazellerin çoğunluğu liriktir. Özellikle aşk ve sevgiliyle ilgili şiirlerle şair, lirizmin zirvesine çıkar. Lüzûmî aşkı, hüznü, acıyı, ayrılığı çok samimi ve içten terennüm etmiştir.
Kaynakça
Bilgin, M. Şemsettin. (2010). Adıyamanlı Şairler. Adıyaman: Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Yay.
Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi.
Komisyon. (1987). Bütün Yönleriyle Besni. Besni: Besni Kaymakamlığı Yay.
Lüzûmî. Dîvân. Millî Kütüphane 06 Mil Yz A 5380/2 Arşiv Numaralı Yazma Eser.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: MAŞALLAH KIZILTAŞYayın Tarihi: 14.11.2014Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Geçdi gönlüm dil-rübâ al aşkını ver gönlümü
Görmedim senden vefâ al aşkını ver gönlümü
Bunca yıllar âteş-i hicrâna yanmışken yine
Etme ey zâlim cefâ al aşkını ver gönlümü
Sen ki benden yâd ile etdin ise cânânelik
Ben de buldum âşinâ al aşkını ver gönlümü
Cevr sen kes meyl ben lutfun bana lâzım degil
Fasl olup tâ bir yana al aşkını ver gönlümü
Âşıka rahm eyleyüp üftâde kadrin bilmedin
Bî-vefâsın bî-vefâ al aşkını ver gönlümü
Su gibi çıkdın Lüzûmî'nin gözünden ey sanem
Ba'd-ez-în yâ hû sana al aşkını ver gönlümü
(Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi. 186.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 14.11.2014Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Geçdi gönlüm dil-rübâ al aşkını ver gönlümü
Görmedim senden vefâ al aşkını ver gönlümü
Bunca yıllar âteş-i hicrâna yanmışken yine
Etme ey zâlim cefâ al aşkını ver gönlümü
Sen ki benden yâd ile etdin ise cânânelik
Ben de buldum âşinâ al aşkını ver gönlümü
Cevr sen kes meyl ben lutfun bana lâzım degil
Fasl olup tâ bir yana al aşkını ver gönlümü
Âşıka rahm eyleyüp üftâde kadrin bilmedin
Bî-vefâsın bî-vefâ al aşkını ver gönlümü
Su gibi çıkdın Lüzûmî'nin gözünden ey sanem
Ba'd-ez-în yâ hû sana al aşkını ver gönlümü
(Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi. 186.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Geçdi gönlüm dil-rübâ al aşkını ver gönlümü
Görmedim senden vefâ al aşkını ver gönlümü
Bunca yıllar âteş-i hicrâna yanmışken yine
Etme ey zâlim cefâ al aşkını ver gönlümü
Sen ki benden yâd ile etdin ise cânânelik
Ben de buldum âşinâ al aşkını ver gönlümü
Cevr sen kes meyl ben lutfun bana lâzım degil
Fasl olup tâ bir yana al aşkını ver gönlümü
Âşıka rahm eyleyüp üftâde kadrin bilmedin
Bî-vefâsın bî-vefâ al aşkını ver gönlümü
Su gibi çıkdın Lüzûmî'nin gözünden ey sanem
Ba'd-ez-în yâ hû sana al aşkını ver gönlümü
(Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi. 186.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Geçdi gönlüm dil-rübâ al aşkını ver gönlümü
Görmedim senden vefâ al aşkını ver gönlümü
Bunca yıllar âteş-i hicrâna yanmışken yine
Etme ey zâlim cefâ al aşkını ver gönlümü
Sen ki benden yâd ile etdin ise cânânelik
Ben de buldum âşinâ al aşkını ver gönlümü
Cevr sen kes meyl ben lutfun bana lâzım degil
Fasl olup tâ bir yana al aşkını ver gönlümü
Âşıka rahm eyleyüp üftâde kadrin bilmedin
Bî-vefâsın bî-vefâ al aşkını ver gönlümü
Su gibi çıkdın Lüzûmî'nin gözünden ey sanem
Ba'd-ez-în yâ hû sana al aşkını ver gönlümü
(Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi. 186.)
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ÂSIM EFENDİ | d. 1839? - ö. 1909? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Yaşar Akgül | d. 15 Şubat 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Sinan Oruçoğlu | d. 24 Şubat 1974 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | DEHŞETÎ, Salih | d. 1802/1813? - ö. 1866/1875? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | GARÎBÎ,Turdî Nâzım | d. 1802 - ö. 1862 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | YÜMNÎ, Süleymân Yümnî Efendi | d. 1802-03 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | KEŞFÎ, Ömer | d. 1835 - ö. 1867 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | MECRÛHÎ, Süleyman | d. 1782 - ö. 1867 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | ZAHMÎ, Çankırılı Ahmed | d. ? - ö. 1866-1867 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | HAYÂLÎ, Sıbgatullâh, Molla Hamîd-zâde, Süleymâniyeli | d. 1819 - ö. 1873 | Meslek | Görüntüle |
| 11 | ABDÎ, Ağraslı Mehmed Efendi-zâde Abdullah Abdî Efendi | d. ? - ö. 1667 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | KÂDİRÎ, Îsâ Fakîhoğlu | d. ? - ö. 1512 civarı | Meslek | Görüntüle |
| 13 | RECÂ'Î, Mehmed Şâkir | d. 1804 - ö. 1874 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | NÂDİRÎ, Hasan Nâdir | d. 1830 - ö. 1889\'dan sonra | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | ÂBİD, Zeynelâbidîn | d. ? - ö. 19. yy. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | HASAN RIZÂ EFENDİ | d. 1809-10? - ö. 1890 | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | MAHMÛD EFENDİ b. Celâl-zâde Mustafa | d. ? - ö. 1596\\\\\\\'dan sonra | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | BEYÂNÎ | d. ? - ö. 1628 | Madde Adı | Görüntüle |