FÂ'İZ, Mahmûd Paşa

(d. 1240/1824 - ö. 1284/1867)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1240/1824 yılında doğmuştur. Babası 1247/1831 senesinde şehit olan Dâvud Bey'dir. Annesi de 1265/1849 yılında vefat eden Ayşe Hanım'dır. Dîvân'ındaki bazı manzumelerden bir süre Bağdat civarında bulunduğu belki de burada görev yaptığı anlaşılmaktadır. Hayatı hakkında bu bilgilerden başka malumat bulunmayan Fâ'iz, 1248/1867 yılında vefat etmiştir.

Bilinen tek eseri Dîvân'ıdır. Millet Kütüphanesi AE Mnz Nr. 317'de bulunan bu Dîvân Mehmed Nâ'il adlı birisi tarafından 1324/1906 yılında Mekke'de istinsah edilmiştir. Dîvân'daki tarih manzumeleri 1268/1851 yılına kadar gelmektedir. Muhtevasından anlaşıldığı kadarıyla bu Dîvân şairin Bağdat'ta bulunduğu zamanlarda, yirmi-yirmi sekiz yaşları arasında yazdığı şiirlerden oluşmaktadır. Vefat tarihi olan 1248/1867 yılına kadar on altı yılda yazdığı şiirlerinin ise nerede olduğu bilinmemektedir. 1177 beyitten oluşan bu küçük Dîvân'da Bağdat valiliklerinde bulunmuş olan Dâvud ve Necîb Paşalarla Erzurum müşîri Hamdi Paşa, Trablusgarb valisi İzzet Paşa, Mahmûd Nedîm Bey (Paşa), Necîb Paşa-zâde Ahmed Şükrü Bey gibi şahsiyetler hakkında kaside ve tarihler mevcuttur. Necîb Paşa, Ali Rızâ Paşa, Mahmûd Nedîm Paşa, Necîb Paşa-zâde Ahmed Şükrü Bey, Vâsıf, Behcet, Halîmî, Fevzî gibi şairlerin gazellerine tahmislerin de bulunduğu Dîvân'da birkaçı Farsça olmak üzere gazeller, lugazlar, kıt'alar, rubâ'îler, müfredler de yer almaktadır.

Türk Şairleri'ndeki değerlendirmeye göre Fâ'iz Mahmûd Paşa kudretli bir şair değildir, hatta bir nazım olarak bile değerlendirilemeyecek bu zatın güzel denecek hiçbir manzumesi de yoktur (Ergun 1936-1945: 1425). Ancak şiirlerine bakıldığında Fâ'iz'in döneminin orta dereceli şairlerinden biri olduğu söylenebilir.

Kaynakça

Ergun, Sadeddin Nüzhet (1936-1945). Türk Şairleri. C. IV. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 01.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Vuslatından mâ-sivâ uşşâka hep efsânedir

Firkatin artık yeter şimdi dilim gam-hânedir

Sûfiyâ uşşâkı tergîb eyleme mescidlere

Cây-ı sıhhat âşık-ı şûrîdeye mey-hânedir

Murg-ı dil cân atma birden cennet-i ruhsârına

Pîç-i zülfi dâm u hâli bir kurulmuş dânedir

Hâne-i kalbim harâb-ı tîşe-i hecrin durur

Bunca müddet firkatinle cân u dil vîrânedir

Güft-gûda hoş-edâsın her dü çeşmin gamzedir

Sâkiyâ her bir sözün azb ü gözün mestânedir

Fâ'izâ himmet-ver ol itme riyâ sûfî gibi

Rindsin el-hak sözün ser-tâ-be-pâ rindânedir

(Ergun, Sadeddin Nüzhet (1936-1945). Türk Şairleri. C. IV. İstanbul. 1425.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ENVER, Şeyh Mustafa Enver Efendid. 1824 - ö. 1872Doğum YılıGörüntüle
2SÂFÎ, Ahmed Sâfî, Tokatlıd. 1824 - ö. 1873Doğum YılıGörüntüle
3PERTEV, İbrahim Edhem Pertev Paşa, Erzurumlud. 1824 - ö. 1872Doğum YılıGörüntüle
4FEYZULLÂH, El-hâc Feyzullâh Eyyûbîd. ? - ö. 1867Ölüm YılıGörüntüle
5LEBÎB, Mehmed Lebîb Efendi, İstanbullud. 1789 - ö. 1867Ölüm YılıGörüntüle
6ŞEVKET, Mehmed Şevketd. 1804 - ö. 1867Ölüm YılıGörüntüle
7Kasım Tınıstanovd. 1901 - ö. 6 Kasım 1938MeslekGörüntüle
8AZÎZ, Mehmed Azîzd. 1848 - ö. 1916MeslekGörüntüle
9Said Ahmetd. 10 Haziran 1920 - ö. 5 Aralık 2007MeslekGörüntüle
10RA'ÛF BEY, Leskoviklid. 1879 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11RÂŞİD, Râşid Beyd. ? - ö. 1831Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ABDÜLKÂDİR KADRİ, İzzet-zâded. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ŞEVKET, Şevket Deded. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ES'AD, Şehremini-zâde Hafız Es'ad Beyd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15KÂMİL, Hacı Ahmedd. ? - ö. 11 Mayıs 1657-1658Madde AdıGörüntüle