VAHÎD, Ebû Bekir

(d. 1217/1802 - ö. 1305/1887)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

19. yüzyıl Türk edebiyatı içinde klasik şiir geleneğini devam ettiren Ebû Bekir Vahîd, kaynaklardan aktarılan bilgilere göre 1217/1802 yılında Kilis’te doğdu. Hoca-zâde Abdullah Efendi ile Hâcı Sâdık Efendi’den ders görerek icazetnamesini aldı. Ulu Cami’de müderrislik ve imamlık görevini ölünceye kadar devam ettirdi. Şairin, Dîvânçe’sini derleyen Ahmet Selim adında bir oğlu bulunduğu, bunun yanı sıra Dîvânçe’de Vesîm adlı bir oğluna da şiir yazdığı düşünülürse en az iki çocuğu olduğu sonunca ulaşılabilir. Bunun yanı sıra Ahmed Selîm ve Vesîm’in aynı şahıs olabileceği de göz ardı edilmemelidir. Ebû Bekir Vahîd, 28 Muharremü'l-Harâm 1305/16 Ekim 1887 tarihinde vefat etmiştir.

Vahîd Efendi, iri yapılı, güçlü bir vücuda sahip, çok yönlü, zeki ve hazırcevap birisi olarak anılır. Makam bilgisi ve davudi bir sesi vardır. Arapça ve Farsçayı iyi bilen, bilgisi ve irfanı ile takdir edilen şair herhangi bir dinî veya tasavvufi bir fırkaya mensup olmamış, Kur’an buyruklarına bağlı kalmış, akla, mantığa ve dinî hükümlere uygun olanı söylemiş, bazı zümrelerle mücadele etmiştir.

Ebû Bekir Vahîd Efendi’nin bir divan oluşturacak hacimdeki mecmuası, öldüğü gün çalınmıştır. Bunun üzerine şairin oğlu Ahmed Selîm, onun şiirlerinden derleyebildiklerini bir Dîvânçe suretine getirir. Bu nüsha Millî Kütüphane Yazmaları arasında bulunmaktadır. Dîvânçe’de 6 kaside, 20 tarih, 3 tahmis, 156 gazel, 6 natamam gazel, 3 şarkı, 1 lügaz, 21 rübai, 16 kıta, 15 matla, 45 müfred ve 1 mısra yer alır. Gazellerinde beşerî aşkı ve kavuşma isteğini işleyen şairin, felsefi tarzda yazılmış manzumeleri de vardır. Hezel ve hiciv sahasında da söz sahibi olan şair hicve dair eserlerini sağlığında yırtmıştır.

Kaynakça

Başçıllar, Seyfettin (yty). Kilisli Divan Şairleri Antolojisi. Kilis: Kilis Kültür ve Dayanışma Derneği Yay.

Ebû Bekir Vahîd. Dîvânçe. Ankara: Millî Kütüphane Yazmaları 06 Yz Hk 966. [Katalogda Mecmû’a-i Eş’âr olarak kayıtlıdır.]

Kilisli Kadri (1932). Kilis Tarihi. İstanbul: Bürhaneddin Matbaası.

Şenödeyici, Özer (hzl.)(2012). Kilisli Ebû Bekir Vahîd Divançesi. Konya: Kömen Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZER ŞENÖDEYİCİ
Yayın Tarihi: 15.05.2013
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Görsem nezâre etmeğe ol yâre korkarın

Şâyed o yâre bâr ola nezzâre korkarın

Tarh edemem sebîke-i eş'âra nâmını

Eş'âr içinde etmeğe iş'âra korkarın

Sâmândan cüdâlığımı sanma kayd edem

Kûyundan olurun diye âvâre korkarın

Cânâ sana fütâdeliğim hayret el verip

Bilmezlik ile fâş edem ağyâra korkarın

Şemşîr-i hecr-i yâr yine oldu ser-nümâ

Ondan dahi Vahîd yiye yâre korkarın

(Şenödeyici, Özer (hzl.) (2012). Kilisli Ebû Bekir Vahîd Divançesi. Konya: Kömen Yay. 132.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RESÎM, Kilisli Hüseyin Resîm Efendid. ? - ö. 9 Ağustos 1765Doğum YeriGörüntüle
2Avni Keçikd. 1939 - ö. 20 Temmuz 2007Doğum YeriGörüntüle
3ZİHNÎ, Mehmed Nedretd. 1835 - ö. 1891Doğum YeriGörüntüle
4REFÎK, Osman Refîk Efendi, Eyüplüd. 1802 - ö. 1854 ds.Doğum YılıGörüntüle
5KÂTİB, Süleyman Efendid. 1802-03 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6GARÎBÎ,Turdî Nâzımd. 1802 - ö. 1862Doğum YılıGörüntüle
7HÂFIZ, Hasırcı-zâde Hâfız Mehmed Ağad. 1803 - ö. 1887Ölüm YılıGörüntüle
8Beşir Fuatd. 1852 - ö. 5 Şubat 1887Ölüm YılıGörüntüle
9EMÎN/VAHÎD, Solaklar Kethudâsı-zâde Mehmed Emîn Vahîd Efendid. 1824 - ö. 1887Ölüm YılıGörüntüle
10NA’ÎMÎ, Çeşmeci-zâde Ni’metullah Na’îmî Efendid. ? - ö. 1567MeslekGörüntüle
11HASÎB, Yedikuleli-zâde Seyyid Abdulhalîm Efendid. 1706-07 - ö. 1759-60MeslekGörüntüle
12CEMÂL/CEMÂLÎ Mehmed Cemâleddîn, Karslı-zâded. ? - ö. 1845MeslekGörüntüle
13CEVDET PAŞA, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalıd. 1823 - ö. 1895Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞÂDÎ, Süleymând. 1830 - ö. 1900Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NECÎB, İbrâhim Necîb Beyd. 1823 - ö. 1902Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HİCABî / FEHMÎd. ? - ö. 1725-26Madde AdıGörüntüle
17HÂFIZ, Hâfız Efendid. ? - ö. 1533-34Madde AdıGörüntüle
18SADIK MUHAMMED ERZİNCANÎd. ? - ö. 1794Madde AdıGörüntüle