MEŞHÛRÎ

(d. 1198/1783 - ö. 1274/1857)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1783 yılında Selânik'te doğan Meşhûrî'nin asıl adı Ahmed'dir. Selanikli Mehmed Çavuş adlı birinin oğludur. Memleketinde medrese eğitimini tamamladı, kimlerden nasıl bir eğitim aldığına dair elimizde bilgi yoktur. Bir süre debbağlar babalığı yaptı, Filibe nazırı kitabeti ve Selanik'te bazı görevlerde bulundu. Bazı voyvoda ve mütesellimlere kâtiplik yaptı. Bu nedenle çeşitli yerleri dolaştı. Şeyhülislam Ârif Hikmet'e sunduğu bir kasideyle Edirne müderrisliğine tayin edildi. Bu göreve fazla devam etmeyen şair, Selanik civarında bir mera çiftliği alarak vaktini orada geçirdi. İsteyenlere Farsça dersleri verdi. 1857'de Selanik'te vefat etti (Aydemir, Çeltik 2009: X, XI).

Meşhûrî'nin bilinen tek eseri Dîvân'ıdır. Dîvân'da 30 kaside, 123 gazel, çoğunluğu tarih olmak üzere 54 kıt'a-i kebîre ile ikişer beyitlik 37 kıt'a, 4 mesnevi, 1 terci-i bent, 4 müseddes, 3 tahmis, 4 muhammes, 7 murabba, 55 beyit, 30 mısra bulunmaktadır (Aydemir, Çeltik 2009).

Meşhûrî'nin hoşsohbet, latifeci bir kişiliği olduğunu kaynaklar belirtiyor. Şiirlerinde kalıp ifade tekrarlarından başka imaj tekrarları da görülür. Meşhûrî'nin en önemli yönü Dîvân'ına kaydettiği çok sayıdaki tarihlerle yaşadığı devrin bazı önemli olaylarını şairane bir şekilde aktarmasıdır. Özellikle memleketi Selanik ile ilgili olarak yazdığı tarihler buradaki inşaatlar, tamirler, buraya gelen görevliler gibi konularda aydınlatıcı bilgi vermektedir. Kasideleri içinde de Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasını anlattığı 85 beyitlik kasidesi önemlidir (Aydemir, Çeltik 2009: XXI, XXIV, XXVIII).

Kaynakça

Aydemir, Yaşar ve Halil Çeltik (2009). Meşhûrî Divanı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10627,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 24.03.2014].

Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. 2. İstanbul.

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l-Eş'âr. İstanbul.

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. II. İstanbul: Dergah Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ'ilî Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyyâ (1308). Sicill-i Osmânî. C. III. İstanbul.

Şemseddîn Sâmi (1306). Kâmûsu'l-A'lâm. C. IV. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 24.03.2014
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Hûb olunca nev-resân olsun derim meşreb bu ya

Tıfl u tâze dil-sitân olsun derim meşreb bu ya

Olmasın pejmürde hergiz gonca-i ruhsâr-ı yâr

Bâğ-ı âlem bî-hazân olsun derim meşreb bu ya

Olsa her vaz'ı sezâ şâhâne ammâ dilberin

Hükm-i hüsnü bî-nişân olsun derim meşreb bu ya

Gerçi pîrim her gece ammâ ki bir meh-pâreye

Hâle-veş sînem mekân olsun derim meşreb bu ya

Mûy-ı gîsûsun dırâzın istemekden maksadım

Pây-ı aşka rîsmân olsun derim meşreb bu ya

Lebleri vasfında ol mir'ât-ı hüsnün kilk-i ter

Tûtî-i şekker-feşân olsun derim meşreb bu ya

Kadr-i nazmın öyle ber-ter ola kim Meşhûriyâ

Pâyedâş-ı ferkadân olsun derim meşreb bu ya

(Aydemir, Yaşar ve Halil Çeltik (2009). Meşhûrî Divanı. Ankara. 127.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂDİLE NECLA KANDEĞERd. 1910 - ö. 1965Doğum YeriGörüntüle
2SUN'Î-İ SELÂNİKÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3TAYYİB, Selaniklid. ? - ö. 1843 ds.Doğum YeriGörüntüle
4MUHLİS, Yûsuf Muhlis Paşad. 1783 - ö. 1843Doğum YılıGörüntüle
5SÜRÛRÎ, Osmand. 1783 - ö. 1855Doğum YılıGörüntüle
6FÂ'İK, Süleyman Fâ'ik Efendid. 1783-84 - ö. 1838Doğum YılıGörüntüle
7HASAN, Erkiletlid. 1772 - ö. 1856/1857?Ölüm YılıGörüntüle
8ÇÂKER, Çâker Mehmed Beyd. 1790-91 - ö. 1857Ölüm YılıGörüntüle
9ZÂKİR, Kasım Beyd. 1784 - ö. 1857Ölüm YılıGörüntüle
10NAKİYYE, Hadîce Nakiyye Hanım, Nakiyye Hanımd. 1845-46 - ö. 1899Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11URYÂNÎd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12İSMÂİL HAKKI, Baban-zâde, Bağdatlıd. 1876 - ö. 1913Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13MÎRÎd. ? - ö. 1599Madde AdıGörüntüle
14EDÎB, Halîl Edîb Beyd. 1863 - ö. 1912Madde AdıGörüntüle
15FERDÎ, Muammer Ferdîd. 1891 - ö. 1915Madde AdıGörüntüle