Ruhi Naci Sağdıç

(d. 1895 / ö. 1958)
Şair, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balıkesir-Edremit'te doğmuştur. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı muhacirlerinden babası Kasım Naci Efendi, İstanbul, Bursa ve Balıkesir’de çeşitli idari görevlerde bulunmuştur. İlköğrenimini Edremit’te tamamlayan Ruhi Naci, Karesi İdadisi'nden sonra İstanbul’da Darülfünun'un Hukuk ve İlahiyat kısımlarına kaydolmuştur. I. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine 1915'te okulunu yarıda bırakarak askere yazılmıştır. Üç yıllık askerlikten sonra Edremit’te Askerlik Şubesi’nde tanıştığı Kaymakam Köprülülü Hamdi Bey’le Edremit Körfezinin İtalyanlara bırakılacağı söylentisi üzerine bir miting düzenlemişlerdir. Aynı civardaki Yunan işgaline karşı direniş hareketini başlatanlar arasında yer almış, Kuvayı Milliye Katib-i Umumisi görevini üstlenmiştir. 1923-1924 yıllarında yazdığı anılarında, Kuvayı Milliye adının ilk Ayvalık cephesinde kullanıldığı ve ilk “Kuvayı Milliye” klişesinin burada bastırıldığı, sonra bu adın Anadolu’ya yayıldığı anlatılmaktadır (Sağdıç 2005: 81-82). Ruhi Naci, Karesi Meclis-i Umumi azalığı da yapmıştır.

Çocukluk arkadaşı İ. H. Sevük, Ruhi Naci’nin babası Naci Efendi’nin divan tarzında manzumeler yazan bir şair olduğunu, oğlunun yeni tarzda yazmakla beraber babasından aldığı feyizle divan şiiri vadisini de bırakmadığını belirtmiştir (Sevük 1951). Edremit ve Balıkesir’de bir sanat ve edebiyat ortamı oluşturan Ruhi Naci’nin Mustafa Seyit Sutüven ve Sabahattin Ali’nin yetişmelerinde de katkısı olmuştur. Balıkesir’de yayımlanan Dilek, Irmak ve çıkarıcıları arasında yer aldığı Çağlayan'da şiirler ve yazıları yayımlanmıştır, Çığır, Mihrap gibi dergilerde de yazan şair, İzmir’deki esaret günlerini Mevlevî dergâhlarında gizlenerek geçirmiş, Fanî Dede mahlâsıyla tasavvufî şiirler yazmıştır (Sağdıç 2005: 155). Aynı mahlasla İzmir’de Sadâ-yı Hak, Islahat, Ahenk ve Balıkesir’de Zafer-i Millî gazetelerinde şiirler yayımlamıştır.

Mehmet Akif, Neyzen Tevfik, Hasan Basri Çantay'ların meclislerinde bulunan Ruhi Naci, TBMM Başkanlığına Akif’le ilgili eleştirilere cevap olarak bir dilekçe göndermiş ve “Akif’in Baş Ucunda” adlı bir de şiir yazmıştır (Çantay 1966: 270). Ayrıca Sebilürreşad'la Yeni Sabah'da hatıra ve portre türünde birçok yazıları yayımlanmıştır. Yazdıkları çoğunlukla dergi ve gazete sayfalarında kalmıştır.

Kaynakça

Çantay, Hasan Basri (1966). Âkifnâme, İstanbul 1966, 259-270.

Duymaz, Ali (2007). “Sağdıç Ruhi Naci”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, Cilt: 7, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 437.

Sağdıç, Ozan (2005). Yirminci Yüzyıl Denen O Mazi / 1 Birinci Savaştan İkincisine, İstanbul: Dünya Yayıncılık.

Sevük, İsmail Habib (1951). “Yurdun Güzelliklerinden: Akçay ve Sutüven”, Cumhuriyet, 27(9578), 2 Nisan: s. 2.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1999). Karesi Meşâhiri, Haz. Mehmet Sarı-Ahmet Karaman, Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ALİ DUYMAZ
Yayın Tarihi: 31.12.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
HatıraVilayet Matbaası / Karesi (Balıkesir)1341 (1925)Şiir
Millî Şiir AhengiAhmet Sait Matbaası / İstanbul1941İnceleme
Kuvayı Milliyede Edremit Körfezi: Edremit-Burhaniye-AyvalıkDokuzeylül Gazetesi Yayınları, Çelikler Matbaası / Edremit1983Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Arzu Kadumid. 23 Ağustos 1975 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Cevat Akkanatd. 06 Ocak 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Aslı Serind. 1977 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Atıf Ölmezd. 1895 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5YUNİS İBRAHİMOVd. 1895 - ö. 1974Doğum YılıGörüntüle
6YETİM SEYİDd. 1895 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Enver Tuzcud. 1916 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
8Hayri Aymand. 1888 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
9HEYRANÎ, Muhammet Işıkdemird. 1890 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
10Meray Dalamand. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Mehmet Çekmegild. 1921 - ö. 25 Temmuz 2004MeslekGörüntüle
12Ali Nazif Sürurid. 1861 - ö. 1936MeslekGörüntüle
13Abdülhamit Niyazi Çıkıntaşd. 1856 - ö. 11 Ocak 1934Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Selami İzzet Sedesd. 1896 - ö. 13 Mayıs 1964Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Abdülhalim Memduhd. 1866 - ö. 21 Temmuz 1905Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Enver Naci Gökşend. 1916 - ö. 14 Ocak 1986Madde AdıGörüntüle
17RÛHÎ, Rûhî Efendid. ? - ö. 1754-55Madde AdıGörüntüle
18ÖMER NÂCÎd. 1878 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle