Ruhi Naci Sağdıç

(d. 1895 / ö. 1958)
Şair, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balıkesir-Edremit'te doğmuştur. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı muhacirlerinden babası Kasım Naci Efendi, İstanbul, Bursa ve Balıkesir’de çeşitli idari görevlerde bulunmuştur. İlköğrenimini Edremit’te tamamlayan Ruhi Naci, Karesi İdadisi'nden sonra İstanbul’da Darülfünun'un Hukuk ve İlahiyat kısımlarına kaydolmuştur. I. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine 1915'te okulunu yarıda bırakarak askere yazılmıştır. Üç yıllık askerlikten sonra Edremit’te Askerlik Şubesi’nde tanıştığı Kaymakam Köprülülü Hamdi Bey’le Edremit Körfezinin İtalyanlara bırakılacağı söylentisi üzerine bir miting düzenlemişlerdir. Aynı civardaki Yunan işgaline karşı direniş hareketini başlatanlar arasında yer almış, Kuvayı Milliye Katib-i Umumisi görevini üstlenmiştir. 1923-1924 yıllarında yazdığı anılarında, Kuvayı Milliye adının ilk Ayvalık cephesinde kullanıldığı ve ilk “Kuvayı Milliye” klişesinin burada bastırıldığı, sonra bu adın Anadolu’ya yayıldığı anlatılmaktadır (Sağdıç 2005: 81-82). Ruhi Naci, Karesi Meclis-i Umumi azalığı da yapmıştır.

Çocukluk arkadaşı İ. H. Sevük, Ruhi Naci’nin babası Naci Efendi’nin divan tarzında manzumeler yazan bir şair olduğunu, oğlunun yeni tarzda yazmakla beraber babasından aldığı feyizle divan şiiri vadisini de bırakmadığını belirtmiştir (Sevük 1951). Edremit ve Balıkesir’de bir sanat ve edebiyat ortamı oluşturan Ruhi Naci’nin Mustafa Seyit Sutüven ve Sabahattin Ali’nin yetişmelerinde de katkısı olmuştur. Balıkesir’de yayımlanan Dilek, Irmak ve çıkarıcıları arasında yer aldığı Çağlayan'da şiirler ve yazıları yayımlanmıştır, Çığır, Mihrap gibi dergilerde de yazan şair, İzmir’deki esaret günlerini Mevlevî dergâhlarında gizlenerek geçirmiş, Fanî Dede mahlâsıyla tasavvufî şiirler yazmıştır (Sağdıç 2005: 155). Aynı mahlasla İzmir’de Sadâ-yı Hak, Islahat, Ahenk ve Balıkesir’de Zafer-i Millî gazetelerinde şiirler yayımlamıştır.

Mehmet Akif, Neyzen Tevfik, Hasan Basri Çantay'ların meclislerinde bulunan Ruhi Naci, TBMM Başkanlığına Akif’le ilgili eleştirilere cevap olarak bir dilekçe göndermiş ve “Akif’in Baş Ucunda” adlı bir de şiir yazmıştır (Çantay 1966: 270). Ayrıca Sebilürreşad'la Yeni Sabah'da hatıra ve portre türünde birçok yazıları yayımlanmıştır. Yazdıkları çoğunlukla dergi ve gazete sayfalarında kalmıştır.

Kaynakça

Çantay, Hasan Basri (1966). Âkifnâme, İstanbul 1966, 259-270.

Duymaz, Ali (2007). “Sağdıç Ruhi Naci”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, Cilt: 7, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 437.

Sağdıç, Ozan (2005). Yirminci Yüzyıl Denen O Mazi / 1 Birinci Savaştan İkincisine, İstanbul: Dünya Yayıncılık.

Sevük, İsmail Habib (1951). “Yurdun Güzelliklerinden: Akçay ve Sutüven”, Cumhuriyet, 27(9578), 2 Nisan: s. 2.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1999). Karesi Meşâhiri, Haz. Mehmet Sarı-Ahmet Karaman, Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ALİ DUYMAZ
Yayın Tarihi: 31.12.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
HatıraVilayet Matbaası / Karesi (Balıkesir)1341 (1925)Şiir
Millî Şiir AhengiAhmet Sait Matbaası / İstanbul1941İnceleme
Kuvayı Milliyede Edremit Körfezi: Edremit-Burhaniye-AyvalıkDokuzeylül Gazetesi Yayınları, Çelikler Matbaası / Edremit1983Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂFİTÂBÎ (ÂFTÂBÎ), Şerîfed. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Turgay Fişekçid. 1 Ocak 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3RIHLETÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HINDI MEMMEDd. 1895? - ö. 1968Doğum YılıGörüntüle
5Ahmet Hidayet Reeld. 1895 - ö. 1971Doğum YılıGörüntüle
6İBRAHİM KUŞÇULUd. 1895 - ö. 1943Doğum YılıGörüntüle
7ZÜHDÜ, Hacı Ahmetd. 1885 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
8Asaf Hâlet Çelebid. 27 Aralık 1907 - ö. 15 Ekim 1958Ölüm YılıGörüntüle
9Nezihe Muhittind. 1889 - ö. 10 Şubat 1958Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet Talat Onayd. 1885 - ö. 22 Eylül 1956MeslekGörüntüle
11Mücap Ofluoğlud. 4 Kasım 1923 - ö. 11 Aralık 2012MeslekGörüntüle
12Ziya Osman Sabad. Mart 1910 - ö. 29 Ocak 1957MeslekGörüntüle
13Emine Semiyed. 28 Mart 1864 - ö. 1944Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HOVSEP VARTANYAN (VARTAN PAŞA)d. 28 Mart 1813 - ö. 28 Mart 1879Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Faik Reşadd. 26 Eylül 1851 - ö. 26 Haziran 1914Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NÂCÎ, Şeyh Nâcî Ahmed Deded. 1632-33 - ö. 1712Madde AdıGörüntüle
17RÛHî, Rûhuddîn Rûhî Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18RÛHÎ, Rûhî Efendid. ? - ö. 1754-55Madde AdıGörüntüle