Madde Detay
Ruhi Naci Sağdıç
(d. 1895 / ö. 1958)
Şair, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Balıkesir-Edremit'te doğmuştur. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı muhacirlerinden babası Kasım Naci Efendi, İstanbul, Bursa ve Balıkesir’de çeşitli idari görevlerde bulunmuştur. İlköğrenimini Edremit’te tamamlayan Ruhi Naci, Karesi İdadisi'nden sonra İstanbul’da Darülfünun'un Hukuk ve İlahiyat kısımlarına kaydolmuştur. I. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine 1915'te okulunu yarıda bırakarak askere yazılmıştır. Üç yıllık askerlikten sonra Edremit’te Askerlik Şubesi’nde tanıştığı Kaymakam Köprülülü Hamdi Bey’le Edremit Körfezinin İtalyanlara bırakılacağı söylentisi üzerine bir miting düzenlemişlerdir. Aynı civardaki Yunan işgaline karşı direniş hareketini başlatanlar arasında yer almış, Kuvayı Milliye Katib-i Umumisi görevini üstlenmiştir. 1923-1924 yıllarında yazdığı anılarında, Kuvayı Milliye adının ilk Ayvalık cephesinde kullanıldığı ve ilk “Kuvayı Milliye” klişesinin burada bastırıldığı, sonra bu adın Anadolu’ya yayıldığı anlatılmaktadır (Sağdıç 2005: 81-82). Ruhi Naci, Karesi Meclis-i Umumi azalığı da yapmıştır.
Çocukluk arkadaşı İ. H. Sevük, Ruhi Naci’nin babası Naci Efendi’nin divan tarzında manzumeler yazan bir şair olduğunu, oğlunun yeni tarzda yazmakla beraber babasından aldığı feyizle divan şiiri vadisini de bırakmadığını belirtmiştir (Sevük 1951). Edremit ve Balıkesir’de bir sanat ve edebiyat ortamı oluşturan Ruhi Naci’nin Mustafa Seyit Sutüven ve Sabahattin Ali’nin yetişmelerinde de katkısı olmuştur. Balıkesir’de yayımlanan Dilek, Irmak ve çıkarıcıları arasında yer aldığı Çağlayan'da şiirler ve yazıları yayımlanmıştır, Çığır, Mihrap gibi dergilerde de yazan şair, İzmir’deki esaret günlerini Mevlevî dergâhlarında gizlenerek geçirmiş, Fanî Dede mahlâsıyla tasavvufî şiirler yazmıştır (Sağdıç 2005: 155). Aynı mahlasla İzmir’de Sadâ-yı Hak, Islahat, Ahenk ve Balıkesir’de Zafer-i Millî gazetelerinde şiirler yayımlamıştır.
Mehmet Akif, Neyzen Tevfik, Hasan Basri Çantay'ların meclislerinde bulunan Ruhi Naci, TBMM Başkanlığına Akif’le ilgili eleştirilere cevap olarak bir dilekçe göndermiş ve “Akif’in Baş Ucunda” adlı bir de şiir yazmıştır (Çantay 1966: 270). Ayrıca Sebilürreşad'la Yeni Sabah'da hatıra ve portre türünde birçok yazıları yayımlanmıştır. Yazdıkları çoğunlukla dergi ve gazete sayfalarında kalmıştır.
Kaynakça
Çantay, Hasan Basri (1966). Âkifnâme, İstanbul 1966, 259-270.
Duymaz, Ali (2007). “Sağdıç Ruhi Naci”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, Cilt: 7, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 437.
Sağdıç, Ozan (2005). Yirminci Yüzyıl Denen O Mazi / 1 Birinci Savaştan İkincisine, İstanbul: Dünya Yayıncılık.
Sevük, İsmail Habib (1951). “Yurdun Güzelliklerinden: Akçay ve Sutüven”, Cumhuriyet, 27(9578), 2 Nisan: s. 2.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1999). Karesi Meşâhiri, Haz. Mehmet Sarı-Ahmet Karaman, Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. ALİ DUYMAZYayın Tarihi: 31.12.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 31.12.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Hatıra | Vilayet Matbaası / Karesi (Balıkesir) | 1341 (1925) | Şiir |
Millî Şiir Ahengi | Ahmet Sait Matbaası / İstanbul | 1941 | İnceleme |
Kuvayı Milliyede Edremit Körfezi: Edremit-Burhaniye-Ayvalık | Dokuzeylül Gazetesi Yayınları, Çelikler Matbaası / Edremit | 1983 | Hatıra |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ÂFİTÂBÎ (ÂFTÂBÎ), Şerîfe | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Turgay Fişekçi | d. 1 Ocak 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | RIHLETÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HINDI MEMMED | d. 1895? - ö. 1968 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ahmet Hidayet Reel | d. 1895 - ö. 1971 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İBRAHİM KUŞÇULU | d. 1895 - ö. 1943 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ZÜHDÜ, Hacı Ahmet | d. 1885 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Asaf Hâlet Çelebi | d. 27 Aralık 1907 - ö. 15 Ekim 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Nezihe Muhittin | d. 1889 - ö. 10 Şubat 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Ahmet Talat Onay | d. 1885 - ö. 22 Eylül 1956 | Meslek | Görüntüle |
11 | Mücap Ofluoğlu | d. 4 Kasım 1923 - ö. 11 Aralık 2012 | Meslek | Görüntüle |
12 | Ziya Osman Saba | d. Mart 1910 - ö. 29 Ocak 1957 | Meslek | Görüntüle |
13 | Emine Semiye | d. 28 Mart 1864 - ö. 1944 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | HOVSEP VARTANYAN (VARTAN PAŞA) | d. 28 Mart 1813 - ö. 28 Mart 1879 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Faik Reşad | d. 26 Eylül 1851 - ö. 26 Haziran 1914 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | NÂCÎ, Şeyh Nâcî Ahmed Dede | d. 1632-33 - ö. 1712 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | RÛHî, Rûhuddîn Rûhî Çelebi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | RÛHÎ, Rûhî Efendi | d. ? - ö. 1754-55 | Madde Adı | Görüntüle |