Madde Detay
SIDDÎK, Meşreb-zâde Mehmed Sıddîk Efendi
(d. 1246/1830 - ö. 1295/1878)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1246/1830 yılında İstanbul'da doğdu. Meşreb-zâde hafîdi olarak tanınan Şeyhülislam Mehmed Ârif Efendi'nin oğludur. Dedesinin adı da Şâtır-zâde Emîn Efendi'dir. Bundan dolayı Meşreb-zâde veya Şâtır-zâde sanlarıyla tanındı. Aile Hekim-zâde Ali Paşa neslinden gelmekteydi ve dedelerinden Sıdkî-zâde Ahmed Reşîd Efendi de şeyhülislamlık makamına getirilmişti. O zamanın adetine göre henüz dört yaşında iken 1250/1834 senesinde müderris zümresine ilhak olundu ki bu gelenekle müderris payesi verilenlere beşik uleması denmekteydi. Sonra Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî azasından ve devrin önemli bilginlerinden olan Şehrî Hâfız Efendi'den yüksek bilimleri tahsil etti. Yedi sekiz sene kadar devam ettiği bu derslerden sonra ilmen emr-i mezuniyete hak kazanmış ise de tahsilini yine devam ettirmiş ve babası Şeyhülislam Ârif Efendi'nin derslerine de devam ederek o devirde geçerli bilimleri öğrenmişti. Babasının şeyhülislamlığı makamında bulunduğu sırada 1270/1854 yılında Galata kadısı oldu. Aynı yılın sonlarında Mekke, 1272/1855'te İstanbul kadılığı payesi verildi. Rebiülâhir 1274/1857 yılında Anadolu kazaskerliği payesi verildi ve aynı yılın sonlarında Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye azası oldu. 1275/1858'de bu görevine son verildi. Cümâdelûlâ 1278/1861 yılında Rumeli kazaskerliği payesi tevcih olundu. 1282/1865, 1289/1872 ve 1295/1878 tarihlerinde üç defa bilfiil Rumeli Kazaskeri oldu. Son kazaskerliğinde felce ugradı ve 27 Receb 1295/27 Temmuz 1878 tarihinde miraç gecesi İstanbul'da vefat etti. Üsküdarda Miskinler Tekkesi civarındaki kabristana defnolundu.
Bilinen tek eseri Dîvân'ıdır. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi No: 2863'te bulunmaktadır.
Fatîn'e göre ilim ve kemali kendisinde toplamış mahir bir şairdir. Bir miktar şiiri vardır. Cömertliğiyle ve güzel ahlakıyla tanınmaktadır (Fatîn 1271: 239). Sicill-i Osmânî'de ise "müstakîm, ceriyyü'l-lisân, vasatu'l-ilm, hak-gû, afîf, sahî, şâ'ir idi" (Mehmed Süreyyâ 1311: 228) cümleleriyle tanıtılmaktadır. Şiirlerine örnek Fatîn Tezkiresi'nde ve Son Asır Türk Şairleri'ndedir.
Kaynakça
Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.
İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay.
Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. III. İstanbul.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLANYayın Tarihi: 28.06.2014Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Safâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Cefâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Bu rûzgârda yokdur bize enîs ü celîs
Hevâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Tanîn-i şöhretimizle pür oldı kubbe-i çarh
Verâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Fütâde oldı gönül dâm-ı zülf-i cânâna
Belâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
İlâc bulmadı aslâ tabîb derdimize
Devâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Cihânda görmedim ehl-i safâyı ey Sıddîk
Vefâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 238.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 28.06.2014Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Safâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Cefâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Bu rûzgârda yokdur bize enîs ü celîs
Hevâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Tanîn-i şöhretimizle pür oldı kubbe-i çarh
Verâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Fütâde oldı gönül dâm-ı zülf-i cânâna
Belâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
İlâc bulmadı aslâ tabîb derdimize
Devâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Cihânda görmedim ehl-i safâyı ey Sıddîk
Vefâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 238.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Safâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Cefâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Bu rûzgârda yokdur bize enîs ü celîs
Hevâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Tanîn-i şöhretimizle pür oldı kubbe-i çarh
Verâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Fütâde oldı gönül dâm-ı zülf-i cânâna
Belâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
İlâc bulmadı aslâ tabîb derdimize
Devâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Cihânda görmedim ehl-i safâyı ey Sıddîk
Vefâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 238.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Safâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Cefâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Bu rûzgârda yokdur bize enîs ü celîs
Hevâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Tanîn-i şöhretimizle pür oldı kubbe-i çarh
Verâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Fütâde oldı gönül dâm-ı zülf-i cânâna
Belâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
İlâc bulmadı aslâ tabîb derdimize
Devâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
Cihânda görmedim ehl-i safâyı ey Sıddîk
Vefâ-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 238.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Galip Naşit Arı | d. 1907 - ö. 10 Kasım 1973 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SİPÂHÎ | d. ? - ö. 1605 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HULUSî, Cerrah Kasım Paşa-zâde Zâhid Ahmed Hulûsî Bey | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | BASRÎ, Hasan Basrî Efendi | d. 1830 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | RÂŞİD, Râşid Mehmed Paşa | d. 1830 - ö. 1876 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | BAHRİ, Karslı | d. 1829/1830 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | LÜZÛMÎ, Ahmed Efendi | d. ? - ö. 1878 ds. | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | NAKŞÎ, Abdülkâdir | d. ? - ö. 1878-79 veya sonrası | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ABDULLAH RÂMİZ PAŞA, İstanbullu | d. 1818 - ö. 1878 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | SA’DÎ, Arab-zâde Sa’dullah Sa’dî Efendi | d. ? - ö. 1843 | Meslek | Görüntüle |
11 | MUSTAFÂ, Hâce-zâde/Hoca-zâde Muslihüddîn Mustafâ Efendi bin Hâce Yûsuf bin Sâlih | d. 1434 - ö. 1488 | Meslek | Görüntüle |
12 | TARZÎ, Tarzî Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1661-62 | Meslek | Görüntüle |
13 | RİF'AT, Mehmed Rif'at Bey, Bursalı | d. 1828 - ö. 1876 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | SA'DÎ, Sâlih Efendi | d. 1785-1786 - ö. 1829 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | EDHEM, İbrâhîm Edhem Efendi | d. 1815-16 - ö. 1887-88 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | TAHSİN, Tahsin Efendi | d. 1878 - ö. 1957 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | FEYZÎ ÇELEBİ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ABDÎ, Nesîmî-zâde Abdullâh Efendi | d. ? - ö. 1683 | Madde Adı | Görüntüle |