Hakkı Tarık Us

(d. 1889 / ö. 21 Ekim 1956)
Gazeteci, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı İsmail Hakkı olup Hacı Hasan Hulusi Efendi ile Sıdıka Hanım’ın oğlu olarak Manisa Gördes’te doğdu. İlk ve orta öğrenimini burada tamamladı. 1900’de Gördes’e kaymakam olarak atanan Şair Eşref tarafından şiirleri beğenilince bunları İzmir ve İstanbul gazetelerine göndererek basın hayatına ilk adımını attı. 1906’da Gördes Belediyesi’nde sandık eminliği ve Evkaf Komisyonu kâtipliği görevine getirildi. Ağabeyi Mehmet Asım’ın isteğiyle İstanbul’a giderek Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu ve ağabeyinin yardımıyla Tanin’de çalışmaya başladı. Tercüman-ı Hakikat ve Tasvir-i Efkâr’da da çalışan Hakkı Tarık, 1911’de Hukuk Fakültesi’ni bitirince İttihat ve Terakki tarafından Hakikat gazetesini yönetmesi için Eskişehir’e gönderildi. Bir yıl kaldığı Eskişehir’den Hakikat’i Anadolu’da çıkan en etkili gazetelerden biri haline getirmiş olarak İstanbul’a döndü. Tedavi için İsviçre’ye gitmesi gereken ağabeyi Mehmet Asım’ın Dârülmuallimîn-i Âliye’deki derslerini üstlendi. Kısa süren bu görevinin ardından İstanbul Sultanisi’ne Türkçe öğretmeni olarak atandı ve burada 1923’te milletvekili seçilinceye kadar çalıştı. Bu görevinin yanında İstanbul Mercan Lisesi ve Galatasaray Lisesi’nde de öğretmenlik yaptı.

Hakkı Tarık, 1917’de Ahmet Emin Yalman ve Mehmet Asım Us’un çıkarmaya başladığı Vakit gazetesinde siyasi ve edebi konularda yazılar yazmıştır. Muallimler Cemiyeti, Matbuat Cemiyeti, Türk Basın Birliği ve Türk Dil Kurumu başkanlıklarında bulunmuştur. Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte 1923-1936 arasında dört dönem Giresun milletvekilliği yapmıştır. 1943’te yazı hayatında elli yılını dolduran yazarlar için düzenlediği jübilenin ardından 1944’te Ahmed Midhat Efendi için de bir jübile düzenlemiştir. Kitap, dergi ve gazete gibi çeşitli kaynaklardan oluşan koleksiyonu bugün Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri, O. Koloğlu (1996). Gazeteci Bir Aile Mehmet Asım, Hakkı Tarık, Hasan Rasim Us’lar. Ankara: ÇGD Yayınları.

ERSOY, Tuğba (2011). Vakit Gazetesinde Edebî Ve Kültürel Hareketlilik. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Işık, İhsan (2004). “US, Hakkı Tarık”. Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. C. 3.Ankara: Elvan Yayınları. 1836.

Us, Asım(2012). Gördüklerim Duyduklarım Duygularım. hzl. İ. Dervişoğlu . İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Uysal, Zeynep (1991). Us Kardeşler ve Vakit Gazetesi. İstanbul: İstanbul Basın Kurumu Tesisleri Yayını.

(1998) “US, Hakkı Tarık”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. VIII. İstanbul: Dergah Yay. 462 .

(2001) “US, Hakkı Tarık”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. II. İstanbul: YKY Yay. 1027.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. AYŞE AŞIR
Yayın Tarihi: 23.10.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Meclis-i Mebusan IVakıt Gazete Matbaa / İstanbul1940Derleme
50 Yıl (Son Asır Türk Muharrirlerinin Jübile Merasimi Hatırası)- / İstanbul1943Derleme
CHP Kurultay Üyelerine Bu Toplantıda Düşen Büyük Vazifeler? / ?1947Diğer
Ahmed Mithat Efendi ile Şair Fıtnat HanımVakıt Matbaası / İstanbul1948Mektup
İzmit Körfezinde Bir Gezinti? / İstanbul1952Diğer
İstanbul Fethinin 500. Yıldönümünde FatihVakıt Matbaası / İstanbul1953Diğer
Meclisi Mebusan IIVakıt Matbaası / İstanbul1954Derleme
Bir Jübilenin İntibâları: Ahmed Midhat’ı AnıyoruzVakıt Matbaası / İstanbul1955Derleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÂMÎ/NİYAZÎ, Abdurrahman Sami Efendid. 06.03.1879 - ö. 31.07.1934Doğum YeriGörüntüle
2FEHMÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MÎRÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1715-16Doğum YeriGörüntüle
4Yakup Kadri Karaosmanoğlud. 27 Mart 1889 - ö. 13 Aralık 1974Doğum YılıGörüntüle
5Nezihe Muhittind. 1889 - ö. 10 Şubat 1958Doğum YılıGörüntüle
6Faik Şemsettin Benlioğlud. 1889 - ö. 1949Doğum YılıGörüntüle
7KUDDUSÎ, Kuddusi Ozand. 1900 - ö. 01.01.1956Ölüm YılıGörüntüle
8BABA SALİM, Mehmet Salim Öğütçend. 15.03.1887 - ö. 29.12.1956Ölüm YılıGörüntüle
9Reşat Feyzi Yüzüncüd. 1912 - ö. 28 Ağustos 1956Ölüm YılıGörüntüle
10Elif Türkerd. 25 Şubat 1983 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Tecelli Sercan Sırmad. 1 Şubat 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Abdullah Aşçıd. 1921 - ö. 9 Haziran 1994MeslekGörüntüle
13Halil Nihat Bozteped. 1882 - ö. 17 Şubat 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Enis Behiç Koryürekd. 27 Mart 1893 - ö. 18 Ekim 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İzzet Melih Devrimd. 6 Haziran 1887 - ö. 15 Haziran 1966Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Tarık Torund. 29 Mart 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17İSMAİL HAKKI ŞAHİNd. 1935 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Tarık Sipahid. 25 Kasım 1946 - ö. 23 Ekim 2018Madde AdıGörüntüle