Edip Ali Bakı

Edip Ali İbnülmümtaz, Edip A. Gökpınar, E. Ali Gökpınar, Edip Ali, Edip Ali Gökpınar
(d. 1896 / ö. 1958)
Şair, Yazar, Folklor Araştırmacısı, Eğitimci
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Edip Ali, 1896’da Karaman'a bağlı Niğde sancağının Nevşehir kazasında doğdu. Nevşehir’de Abdulkadiroğulları olarak bilinen bir sülaleye mensuptur. İlk ve orta tahsilini Nevşehir’de, lise eğitimini Niğde ve İstanbul’da yaptı. Askerliğini I. Dünya Savaşı’nın son döneminde tercüman olarak Bükreş’te yaptı. Dönüşte Nevriye Hanımla evlendi. Evliliğinden bir oğlu oldu. Aynı yıl Fransızca öğretmeni olarak Niğde’ye atandı. Buradan Konya’ya tayini çıktı. Kısa bir süre Eskişehir’de çalıştı ve 1931’de Afyon Lisesi felsefe öğretmenliğine atandı. Hayatının sonuna kadar burada kaldı. 1958'de Afyon'da ölen Bakı’nın kabri Kocatepe (Asri)  Mezarlığı'ndadır.(Şengül-Sarı-Gür 2017:19-20).

Başlarda “Edip Ali İbnülmümtaz" ismini kullanan yazar, Edip Âli Bakı’nın yanında “Edip Â. Gökpınar, E. Âli Gökpınar, E. Â. Gökpınar, Edip Âli, Edip Âli Gökpınar,”ı da kullandı. Şiirlerinde daha çok “Edip”e yer verdi. Basılmış 12 eseri bulunmaktadır. Entelektüel kimliğinin oluşması İstanbul’daki öğrencilik yıllarına uzanır. Araştırıcı ve girişken yapısı bu yıllarda değişik çevrelere girmesine sebep olur. Akpınar. (Niğde), Babalık, Yeni Fikir (Konya) Taşpınar (Afyonkarahisar) gibi gazete ve dergilerde bir kısmını sonradan kitap haline getirdiği birçok yazısı yayımlanır (Şengül-Sarı-Gür 2017:27) . İlk ve tek şiir kitabı, gençlik yıllarına ait şiirlerinden oluşan Beş Kızlar'dır. Şiirleri tesir bakımından kısmen Yahya Kemal’i dil, üslûp ve konu bakımından ise Mehmet Emin, Ziya Gökalp ve Faruk Nafız’’i çağrıştırır. Bu eserini 1927’de basılan Fıkralar izler. Sanat, tarih, edebiyat, folklor üzerine araştırmalar yapan Edip Ali, bunların önemli bir kısmını bir dönem yayın sorumluluğunu üstlendiği Taşpınar'da yayımlar. Yazmalar yönünden çok zengin Gedik Ahmet Paşa Kütüphanesinde'ki araştırmalarıyla unutulmaya yüz tutmuş değerlerin ortaya çıkmasını sağlar. (Şengül-Sarı-Gür 2017:28-29) .

Kaynakça

Şengül, Abdullah- Sarı; Mehmet- Gür, Murat (2017). Bir Cumhuriyet Entelektüeli: Edip Ali Bakı Hayatı-Sanat-Eserleri. Kayseri: Kimlik Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ABDULLAH ŞENGÜL
Yayın Tarihi: 29.12.2017
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Beş Kızlar- / Niğde1924Şiir
Küçük FıkralarVilayet Matbaası / Konya1927Derleme
Afyon’da Bir Şair AilesiUzluk Basımevi / Ankara1942Araştırma
Cıloğlu Deli Bekir (Harabî)Doğan Basımevi / Ankara1945Araştırma
XVIII – XIX. Yüzyıl Afyon Şairlerinden M. FevziAfyon Halkevi Yayınları / Afyon1945Araştırma
Eski Bir Türk Halk Hekimi: Karacaahmet ve Delileri Tedavi YurduMillî Mecmua Basımevi / İstanbul1947Araştırma
Tarihin Dışında Kalan Değerlerimiz: Afyon’daki Sinan PaşaMillî Mecmua Basımevi / İstanbul1947Araştırma
XV. Yüzyıl Konya – Karaman Şairlerinden Aynî (Hayatı, Şiirleri ve Karamanoğulları Son Devrine Ait Toplu BilgilerCHP Yayınları / Ankara1949Araştırma
Namık Kemal Afyon’daC.H.P. Halkevleri Yayınları, Milli Kültür Araştırmaları XI / Ankara1949Araştırma
Göçmenlerimiz? / Ankara1951Araştırma
Afyonkarahisar’da XVII, XVIII’inci Asırlarda Meçhul Halk TarihindenYeni Matbaa, / Ankara1951Araştırma
Mısırlıoğlu Abdurrahim Karahisari (Onbeşinci Asır Ahlâk ve Tasavvuf Şairi)Yeni Matbaa / Afyon1953Araştırma

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ercan Kesald. 1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2GAHİRÎ, Bektaş Bilird. 1922 - ö. 11.05.1987Doğum YeriGörüntüle
3ALİ BAKİ, Ali Baki Güld. 1897 - ö. 24.12.1956Doğum YeriGörüntüle
4EFKÂRÎ/MUSTAFA, Mustafa Öztemizd. 1896 - ö. 16.06.1976Doğum YılıGörüntüle
5Mehmet Halit Bayrıd. 8 Şubat 1896 - ö. 27 Ekim 1958Doğum YılıGörüntüle
6Numan Sabit Osmançelebioğlud. 1896 - ö. 24 Kasım 1982Doğum YılıGörüntüle
7Hayri Aymand. 1888 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
8Nezihe Muhittind. 1889 - ö. 10 Şubat 1958Ölüm YılıGörüntüle
9AĞLAR BABA/BAKİ/BAKİ BABA/AĞLAR/AĞLAR GÜLMEZ/İRŞÂDÎ, İrşâdîd. 1879 - ö. 18.07.1958Ölüm YılıGörüntüle
10Maksut Doğand. 1932 - ö. 25 Aralık 1990MeslekGörüntüle
11Hasan Hüseyin Yıldızd. 19 Ekim 1970 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Nezihe Meriçd. 28 Şubat 1924 - ö. 18 Ağustos 2009MeslekGörüntüle
13Peyami Safad. 2 Nisan 1899 - ö. 15 Haziran 1961Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İhsan Raifd. 1877 - ö. Nisan 1926Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Orhan Seyfi Orhond. 23 Ekim 1890 - ö. 22 Ağustos 1972Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Yusuf Edipd. 1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ZEBUNÎ, Ali Fazıl Bozdağd. 1929 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ALİ, Ali İhsan Gürbüzd. 01.10.1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle