Madde Detay
DÂNİŞ, Hasan
(d. 1249/1833 - ö. 1293/1876)
divan şairi, kaymakam
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Adı Hasan’dır. 1249/1833 yılında Selânik’te doğdu. Babası Rus Harbi’nde Silistre’de şehit olan Selanikli Mûsâ Hulûsî Paşa’dır (Kurnaz-Tatcı 2000: II/174). İlk tahsilini Selânik’te yaptı. Babasının Tophâne Reisliği esnasında 1262/1846 yılında Humbarahâne Topçu Mektebi’ne kayıt oldu. Buradan yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. (Fatin 1271: 92; İnal 1999: I/396). Rahatsızlığından dolayı istifa etti. Memur yetiştirmek üzere kurulan Mahrec-i Aklâm’a devam ederek oradan mezun oldu. Çeşitli yerlerde memuriyet ve kaymakamlık yaptıktan sonra Mudanya Kaymakamlığı’na tayin olundu. 1293/1876 yılında bu görevdeyken vefat etti. Mezarı, Mudanyada’dır. Oğlu Şevket Gavsî Bey (Özdönmez), babasının vefatına şu üç mısrayla tarih düşürmüştür: Vâlidim Dâniş Beg itdi cânib-i Hakk’a sefer/Vâlidim Dâniş Beg itdi belde-i ‘adne sefer/Rûh-ı Dâniş buldı yer cennâtda (Şevket Gavsî 1314: 32).
Hasan Dâniş Bey’in bazı şiirlerinin bulunduğu Dîvânçe, Edirne Selimiye Kütüphanesi 2206 numarada kayıtlıdır. Mündericâtında 2 naat, bir Kerbelâ mersiyesi, 9 gazel, babasının vefatı üzerine söylediği tarih ve terci-i bend nazım şekliyle yazılmış bir Sâkî-nâme bulunmaktadır. Sâkî-nâmenin metni yayımlanmıştır (Gürgendereli 2002).
Hasan Dâniş Bey, Hindli ulema ve meşayıhdan Sibgatullah Nûrî Efendi’den maddi ve manevi anlamda ilim de tahsil etmiştir. Dîvân’ı basılmamıştır. Şiirlerinde tabiî bir söyleyiş hâkimdir. Tercüme-i hâli, iki kasidesiyle birlikte oğlu Şevket Gavsî Bey tarafından 1314/1896 yılında otuz iki sayfalık küçük bir kitap hâlinde basıldı. Şevket Gavsî Bey, babasının başta Muallim Nâcî olmak üzere birçok kişi tarafından irfan sahibi bir şair olarak nitelendirildiğini; edib, nazik, rint meşrep ve mütevazi bir yapıya sahip olduğunu belirtmektedir (1314: 4).
Kaynakça
Cunbur, Müjgân (hzl.) (1999). İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. 1. Ankara: AKM Yay.
Dânişzâde Şevket Gavsî (Özdenmez). (1314). Şâir Dâniş Beg. İstanbul: Yovanaki Panayotidis Matbaası.
Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul: İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı.
Gürgendereli, Müberra (2002). “Hasan Dâniş Beğ’in Sâkînâmesi”. Türk Kültürü (470): 335-340.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Mehmed Süreyyâ (1311). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul: Matba’a-i Âmire.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. HAKAN YEKBAŞYayın Tarihi: 24.03.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bülbül ağlar gül olur hande-güşâ-yı gülşen
Nice muhrik geliyor gûşa sadâ-yı gülşen
Var ol ey serv-i ser-efrâz senin sâyende
İtsün üftâdelerin zevk u safâ-yı gülşen
Yine ol gonca-i nevresteden esrâr bize
Remz ider nükte ile bâd-ı sabâ-yı gülşen
Çün bahâriyyeden ol mihr-i ruhum itdi zuhûr
Lerze-nâk oldı kıyâmet gibi cây-ı gülşen
Sana bir hâr kadar bâr degildir Dâniş
Ey nihâl-i gülüm itsin ko safâ-yı gülşen
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul: İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı. 77.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 24.03.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bülbül ağlar gül olur hande-güşâ-yı gülşen
Nice muhrik geliyor gûşa sadâ-yı gülşen
Var ol ey serv-i ser-efrâz senin sâyende
İtsün üftâdelerin zevk u safâ-yı gülşen
Yine ol gonca-i nevresteden esrâr bize
Remz ider nükte ile bâd-ı sabâ-yı gülşen
Çün bahâriyyeden ol mihr-i ruhum itdi zuhûr
Lerze-nâk oldı kıyâmet gibi cây-ı gülşen
Sana bir hâr kadar bâr degildir Dâniş
Ey nihâl-i gülüm itsin ko safâ-yı gülşen
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul: İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı. 77.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bülbül ağlar gül olur hande-güşâ-yı gülşen
Nice muhrik geliyor gûşa sadâ-yı gülşen
Var ol ey serv-i ser-efrâz senin sâyende
İtsün üftâdelerin zevk u safâ-yı gülşen
Yine ol gonca-i nevresteden esrâr bize
Remz ider nükte ile bâd-ı sabâ-yı gülşen
Çün bahâriyyeden ol mihr-i ruhum itdi zuhûr
Lerze-nâk oldı kıyâmet gibi cây-ı gülşen
Sana bir hâr kadar bâr degildir Dâniş
Ey nihâl-i gülüm itsin ko safâ-yı gülşen
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul: İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı. 77.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bülbül ağlar gül olur hande-güşâ-yı gülşen
Nice muhrik geliyor gûşa sadâ-yı gülşen
Var ol ey serv-i ser-efrâz senin sâyende
İtsün üftâdelerin zevk u safâ-yı gülşen
Yine ol gonca-i nevresteden esrâr bize
Remz ider nükte ile bâd-ı sabâ-yı gülşen
Çün bahâriyyeden ol mihr-i ruhum itdi zuhûr
Lerze-nâk oldı kıyâmet gibi cây-ı gülşen
Sana bir hâr kadar bâr degildir Dâniş
Ey nihâl-i gülüm itsin ko safâ-yı gülşen
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul: İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı. 77.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Malik Aksel | d. 1903 - ö. 15 Şubat 1987 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | TAYYİB, Selanikli | d. ? - ö. 1843 ds. | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ENÎS, Selanikli | d. ? - ö. 1873 ds. | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | DERCÎ | d. 1833 - ö. 1894 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | NEVVÂB, Mir Möhsün | d. 1833 - ö. 1919 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MİRZA MEHEMMED KATİB KARABAĞ | d. 1833 - ö. 1888 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | RİF'AT, Mehmed Rif'at Bey, Bursalı | d. 1828 - ö. 1876 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | VASFÎ, Ahmed Vasfî | d. 1832 - ö. 1876 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | EŞREF, Eşref Halîl Efendi | d. ? - ö. 1876 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Ömer Eru | d. 1952 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | VASFÎ, Mehmed Sâlih | d. 1807-08 - ö. 1862 | Meslek | Görüntüle |
12 | NECİP | d. 1881? - ö. 1940 | Meslek | Görüntüle |
13 | FATMA, Fatma Hanım, Tekirdağlı | d. 1850 - ö. 1911 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | BAHREDDÎN/BAHRÎ | d. ? - ö. 19. yy. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | VÂSIF, Mehmed Vâsıf Efendi, Bursalı | d. ? - ö. 19. yy. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | SÜLEYMAN, Şeyh Seyyid Süleyman Efendi | d. ? - ö. 15 Nisan 1654 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ABDÎ, Subhî-zâde Abdullâh | d. ? - ö. 1763/64 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | BEDRÎ, Bedrî Efendi | d. ? - ö. 1682-83 | Madde Adı | Görüntüle |