FEHMÎ, Malkoç-zâde Hacı Mehmed Fehmî

(d. 1238/1823 - ö. 1291/1874)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed Fehmî’dir. 1239/1823 yılında Trabzon’da doğdu. Malkoç-zâde Hacı Mehmed Fehmî sanıyla tanındı. İbtidaî ve medrese tahsilini tamamladıktan sonra, Trabzon’da birçok âlim ve şair şahsiyet yetiştirdi. Henüz genç yaşta iken Farsça öğrenmek için Tahran’a gitti. Tahran’da iken şahın huzuruna kabul edildi. İki yıl kadar Tahran’da kaldıktan sonra Bağdat’a ve oradan da Hicaz’a giderek hac görevini yerine getirdi. İki yıl Medine’de kaldı. Burada şair mektupçu Nûrî Efendi ile görüştü. Dönüşte Mısır’a uğradı ve 1265/1849 yılında İstanbul’a gitti. Fatîn, onun Anadolu kadıları sınıfına dâhil olduğunu belirtir (1271: 335). Fehmî, Trabzon Bidâyet Mahkemesi azalığında da bulunmuştur (Kurnaz-Tatcı 2001: 797). 1291/1874 yılında Trabzon’da vefat etmiştir. Trabzon’daki Yenicuma Mezarlığı’na defnedilmiştir.

İbnü'l-Emin, Fehmî’nin biyografisine dair Trabzonlu Hamâmî-zâde İhsan Bey’den aldığı bir varakada şairin Gevher-i Hikmet isimli yazma bir risalesiyle, bir kısım şiirlerini gördüğünü ancak bunlar dışında eserlerine tesadüf etmediğini ifade etmektedir. Fehmî’nin mürettep Dîvân'ı olduğu ihtimalini dile getiren İbnü'l-Emin, şairin erkek evladı olmadığından eserlerinin basılamadığını ve kaybolduğunu da belirtmektedir. Ayrıca Fehmî’nin şiir üslubunu şûhâne olarak nitelendirmektedir (Cunbur 1999: 592).

Kaynakça

Cunbur, Müjgan (hzl.) (1999). İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. I. Ankara: AKM Yay.

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul: İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri. C. 1. Trabzon: Yunus Dergisi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HAKAN YEKBAŞ
Yayın Tarihi: 23.05.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Bulunca bâdeyi zâhid yemîn eder de içer

Degil yemîn anı hille karîn eder de içer

Kadeh du’âsını her şeb okur yatur da müdâm

O la’l-i nâba bedel câ-nişîn eder de içer

Hisâb-ı sehvi berâber şumâr edip de hezâr

Çemende bâde-i aşkı enîn eder de içer

Şarâb-ı aşkı içenlerde var mı bûy-ı humâr

Dü-la’l-i yâr ile hep anberîn eder de içer

Su’âl-i bâde-i nâb eyledikçe rind-i müdâm

Cevâb-ı sâkîye sad-âferîn eder de içer

Gelip de meclise sûfî görünce câm-ı meyi

Sivâk u sübhayı vaz'-ı zemîn eder de içer

Harâb-ı bâde-i aşka gelir mi Fehmî humâr

Binâ-yı zevki yerinde metîn eder de içer

(Cunbur, Müjgan (hzl.) (1999). İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. I. Ankara: AKM Yay. 592.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Yaşar Bedri Özdemird. 1 Ocak 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ÂGÂH, Osmân Âgâhd. 1831 - ö. 1906Doğum YeriGörüntüle
3TÂBÎ, Hacı Mehmed Tâbîd. ? - ö. 1552Doğum YeriGörüntüle
4RIZÂYÎ, Mehmedd. 1823 - ö. 1853Doğum YılıGörüntüle
5NÂ’İLÎ, Hâfız Sâlih Nâ’ilî Efendid. 1823-24 - ö. 1876-77Doğum YılıGörüntüle
6NECÎB, İbrâhim Necîb Beyd. 1823 - ö. 1902Doğum YılıGörüntüle
7ZÜHDÎ, Abdülkerîmd. ? - ö. 1874Ölüm YılıGörüntüle
8SA'ÎD, Çarşanbalı-zâde Sa'îd Mehmedd. ? - ö. 1874Ölüm YılıGörüntüle
9RE'FET, Mehmed Re'fetd. ? - ö. 1874 ds.Ölüm YılıGörüntüle
10MEYLÎ, Bayram-zâde Zekeriyya Efendid. 1514 - ö. 1592MeslekGörüntüle
11UBEYDÎ/ABDÎ, Müeyyed-zâde Abdî Çelebid. ? - ö. 1554MeslekGörüntüle
12AŞKÎ, Zağralıd. ? - ö. 1617MeslekGörüntüle
13HÜSNÎ, Mehmed Hüsnî Efendi, Konyalıd. 1851 - ö. 1888Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MÂHİR, Mehmed Mâhir Eşref Beyd. ? - ö. 1847-48Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAMDÎ, Ahmed Hamdî Efendi, Adanalıd. ? - ö. 1836Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16AYAZ/AYAZÎ, Köprülü-zâde Ayaz Beyd. ? - ö. Ağustos 1763Madde AdıGörüntüle
17MEHMED ABDURRAHMAN, İzmirlid. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
18(DELİ) MUSTAFA REMZÎd. 1849 - ö. 1919Madde AdıGörüntüle