HALÎL, Damad Halîl Efendi

(d. 1236/1821 - ö. 1303/1886)
âlim
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adana’nın Çeçeli Kazasına bağlı Somunlu köyünde 1236/1821 yılında doğmuştur. Babasının adı Sâlih, dedesinin ise Feyyâz'dır. İlk bilgileri köyünde tahsil etmiş, Tarsus’a giderek İstidlâliyye isimli eser müellifi olan Kabakçı Osman Efendi'nin derslerine devam ettikten sonra Bor’a gitmiş, fazıl ve büyük âlim Borlu Hacı Mahmûd Efendi'nin tedris halkasına katılmış; on yıl kadar ilim tahsilinden sonra 1849 tarihinde Kayseri'ye gelmiştir. Kayseri’de Sungurlu Hacı Abdullah Efendi'nin derslerine devam edip 1856’da icazet almıştır. Halîl Efendi’ye, Hacı Abdullah Efendi’nin ileri gelen icazetlilerinden olması, faziletli ve olgun oluşu, üstadı tarafından takdir edilmesi sebebiyle hocası, Kayseri'ye yerleşmesini tavsiye etmiş ve kızını da öğrencisiyle evlendirmiştir. Bundan sonra, Halîl Efendi, “Dâmâd Halîl Efendi” unvanıyla meşhur olmuş; otuz seneye yakın Serçeoğlu Camisi'nde imamlık yapmış, aynı zamanda çeşitli dinî ilimlerin de yayılması için gayret sarfetmiştir. 1874’te Kayseri müftüsü olmuş, 1880 senesi Mayıs ayının başına kadar bu görevde bulunmuş, hemen ardından İstanbul’a giderek kadılık görevi yapmaya başlamıştır. Bir müddet sonra Kayseri'ye dönmüş ve 1303/1886’da vefat ederek, bir zamanlar Kurşunlu Camisi çevresinde bulunan kabristana defnedilmiştir.

Büyük Hüseyin Efendi Medresesi'nin müderrislik ve Câmi-i Kebîr'in imamlık vazifesi beratla kendisine verilmiş, bu görevleri de kusursuz bir şekilde yerine getirmiş, bu arada, Sahabiye Medresesi müderrisliğine de vekalet etmiştir. Kaynakların bildirdiğine göre yüz altmış üç talebeye icazet vermiştir. Oğlu Süleyman Efendi de babasının vefatından sonra çok yaşamayıp vefat etmiştir.

Kaynaklar, akli ve nakli ilimlerde münakaşa ve münazaraya muktedir, rahat konuşabilen, tefsir usulü ve meani ilminde kudretli, eşsiz bir âlim olduğunu bildirmektedir. İstiarelere dair bazı yazıları varsa da, tertipli ve cilt hâline gelmiş telif eserlerine rastlanmamıştır.

Kaynakça

Diriöz, Meserret ve Haydar Ali Diriöz (hzl.) (1991). Ahmed Nazîf, Kayseri Meşhurları (Kayseriyye Meşâhiri). Kayseri: Kayseri Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ATABEY KILIÇ
Yayın Tarihi: 13.11.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DURDU KADIN, Durdu Kozalakd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SÖZDOĞURAN, Hacı Mustafa Çolakd. 1891 - ö. 1949Doğum YeriGörüntüle
3OSMAN TAŞTANd. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÂKİFd. 1821 - ö. 1879Doğum YılıGörüntüle
5KÂZIM PAŞA, Mûsâ Kâzım, Koniçelid. 1821 - ö. 1890Doğum YılıGörüntüle
6EMÎN EFENDİ, Divrikli Dâmâd Emîn Efendid. 1821 - ö. 1905Doğum YılıGörüntüle
7ŞEVKET, Hıyamlıoğlu Ahmed Şevket Efendid. 1814-20? - ö. 1886Ölüm YılıGörüntüle
8GULÂMÎ, Sivaslıd. 1854 - ö. 1886Ölüm YılıGörüntüle
9OSMAN SELÂHADDÎN DEDEd. 1820 - ö. 1886Ölüm YılıGörüntüle
10PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11SÜRÛRÎ, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî)d. 1491-92 - ö. 13 Ocak 1562MeslekGörüntüle
12MUHTÂRÎ, Acem-zâde Mustafa M. Efendid. ? - ö. 1679-80MeslekGörüntüle
13SIRRÎ PAŞA, Selim Sırrî Paşa, Girit-Kandiyelid. 1844 - ö. 1895Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SA’ÎD, Kîlârî Hızrağa-zâde Sa’îd Bey, Hızrağa-zâde Enderûnî/Enderûnlu Sa’îd Beyd. ? - ö. 1837Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İHSÂNd. 1822 - ö. 1840Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CEZBÎ, İbrahim Efendid. ? - ö. 1748Madde AdıGörüntüle
17SİNÂN, Hüsâmeddin Fakîhoğlu, Şeyh Sinan Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18MUSTAFA, Musâhib Damad Mustafa Paşad. ? - ö. Eylül 1685Madde AdıGörüntüle