HALÎL, Damad Halîl Efendi

(d. 1236/1821 - ö. 1303/1886)
âlim
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adana’nın Çeçeli Kazasına bağlı Somunlu köyünde 1236/1821 yılında doğmuştur. Babasının adı Sâlih, dedesinin ise Feyyâz'dır. İlk bilgileri köyünde tahsil etmiş, Tarsus’a giderek İstidlâliyye isimli eser müellifi olan Kabakçı Osman Efendi'nin derslerine devam ettikten sonra Bor’a gitmiş, fazıl ve büyük âlim Borlu Hacı Mahmûd Efendi'nin tedris halkasına katılmış; on yıl kadar ilim tahsilinden sonra 1849 tarihinde Kayseri'ye gelmiştir. Kayseri’de Sungurlu Hacı Abdullah Efendi'nin derslerine devam edip 1856’da icazet almıştır. Halîl Efendi’ye, Hacı Abdullah Efendi’nin ileri gelen icazetlilerinden olması, faziletli ve olgun oluşu, üstadı tarafından takdir edilmesi sebebiyle hocası, Kayseri'ye yerleşmesini tavsiye etmiş ve kızını da öğrencisiyle evlendirmiştir. Bundan sonra, Halîl Efendi, “Dâmâd Halîl Efendi” unvanıyla meşhur olmuş; otuz seneye yakın Serçeoğlu Camisi'nde imamlık yapmış, aynı zamanda çeşitli dinî ilimlerin de yayılması için gayret sarfetmiştir. 1874’te Kayseri müftüsü olmuş, 1880 senesi Mayıs ayının başına kadar bu görevde bulunmuş, hemen ardından İstanbul’a giderek kadılık görevi yapmaya başlamıştır. Bir müddet sonra Kayseri'ye dönmüş ve 1303/1886’da vefat ederek, bir zamanlar Kurşunlu Camisi çevresinde bulunan kabristana defnedilmiştir.

Büyük Hüseyin Efendi Medresesi'nin müderrislik ve Câmi-i Kebîr'in imamlık vazifesi beratla kendisine verilmiş, bu görevleri de kusursuz bir şekilde yerine getirmiş, bu arada, Sahabiye Medresesi müderrisliğine de vekalet etmiştir. Kaynakların bildirdiğine göre yüz altmış üç talebeye icazet vermiştir. Oğlu Süleyman Efendi de babasının vefatından sonra çok yaşamayıp vefat etmiştir.

Kaynaklar, akli ve nakli ilimlerde münakaşa ve münazaraya muktedir, rahat konuşabilen, tefsir usulü ve meani ilminde kudretli, eşsiz bir âlim olduğunu bildirmektedir. İstiarelere dair bazı yazıları varsa da, tertipli ve cilt hâline gelmiş telif eserlerine rastlanmamıştır.

Kaynakça

Diriöz, Meserret ve Haydar Ali Diriöz (hzl.) (1991). Ahmed Nazîf, Kayseri Meşhurları (Kayseriyye Meşâhiri). Kayseri: Kayseri Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ATABEY KILIÇ
Yayın Tarihi: 13.11.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FERRAHÎ, Mehmet Alid. 1934 - ö. 22.04.1969Doğum YeriGörüntüle
2Sabit Kemal Bayıldırand. 4 Mart 1944 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HARİKA, Harika Ufukd. 23.07.1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ELESGER ALMEMMED OĞLUd. 1821 - ö. 07.03.1926Doğum YılıGörüntüle
5NEVRES, Osmân Nevresd. 1820-1821 - ö. 1876Doğum YılıGörüntüle
6KÂZIM PAŞA, Mûsâ Kâzım, Koniçelid. 1821 - ö. 1890Doğum YılıGörüntüle
7ZİHNÎ, İsmail Zihnî Efendid. 1834 - ö. 1886-87Ölüm YılıGörüntüle
8FİKRÎ, Helvacı-zâded. 1849 - ö. 1886 dsÖlüm YılıGörüntüle
9ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâld. 1828 - ö. 1886Ölüm YılıGörüntüle
10ÜNSÎ, Abdüllatifd. ? - ö. 8 aralık 1664MeslekGörüntüle
11ÂTIF, Kuyucaklı-zâde Mehmed Âtıfd. 1851 - ö. 1898MeslekGörüntüle
12HATÎBOĞLU, Muhammedd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13ŞÂKİR, Hâfız Mehmed Şâkird. 1829 - ö. 1911Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14RÂŞİD, Şeyh Ahmed Râşid Efendi, Tırnovalıd. 1799 - ö. 1866Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ATÂ, Şânî-zâde Mehmed Atâ'ullâh Efendid. ? - ö. 1826Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DEVLETÎ, Çerkes Ahmed Çelebi, Hazîneli Devlet Ahmed Efendid. ? - ö. 1705-06Madde AdıGörüntüle
17SÂLİH EFENDİd. ? - ö. Ağustos 1761Madde AdıGörüntüle
18AHMED EFENDİ, Bosnalıd. ? - ö. 1883Madde AdıGörüntüle