MURÂD, Şeyh Hacı Mehmed Murâd

(d. 1203/1788 - ö. 1264/1847)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Eski Uygur)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1203/1788 yılında İstanbul'da doğdu. Şeyh Hacı Mehmed Murâd Efendi diye tanındı. Nakşî şeyhlerinden Abdülhalîm Efendi'nin oğludur. Öğrenimini İstanbul'da tamamladı. Hafız oldu. Babasının vefatından sonra İstanbul'da Çarşamba Pazarı'nda Murâd Molla Tekkesi'nde pederinin yerine şeyhlik yaptı. Ömrünün sonuna kadar bu görevini sürdürdü. Selâtîn-i İzâm Hazerâtı camileri meşayihi zümresine dâhil oldu. Sultan Ahmed Câmii'inde müderrislik yaptı, vaazlar verdi. Farsçadaki bilgisi genişti. Önce dergâhta daha sonra tekkesinin yanında bir Dârulmesnevî yaptırarak burada Mesnevî okuttu. Devrinde etkili bir mutasavvıf idi. 1264/1847 yılında İstanbul'da vefat etti. Bu tekkenin ve Murâd Molla Kütüphanesi'nin yanındaki Dârulmesnevî'ye defnedildi.

Hepsi Dâru'l-Mesnevî Kütüphanesi'nde bulunan eserleri şunlardır:

1. Dîvân: Yazma hâlindedir. Osmanlı Müellifleri'nde (Bursalı Mehmed Tahir 1333:169) Dîvân'ı basılmış olarak gösteriliyorsa da bu Dîvân Molla Murâd'a ait olmalıdır.

2. Hulâsatu'ş-Şurûh: Altı ciltlik Mesnevî şerhidir. Yazma hâlindedir.

3. Şerh-i Tuhfe-i Şâhidî El-Müsemmâ Bi-Müzîlü'l-Hafâ: Şâhidî'nin Tuhfe adlı sözlüğünün şerhidir. Yazma hâlindedir.

4. Risâletü's-Sekaleyn: Yazma hâlindedir.

5. Mu'înü'l-Vâ'izîn: Yazma hâlindedir.

6. Mâ-Hazar: Ferîdüddîn-i Attâr'ın Pendnâme'sinin muhtasar şerhidir. Dokuz defa basılmıştır. İlk baskısı 267 sayfa hâlinde 1252 yılında İstanbul'da, son baskısı da Kitâb-ı Mâ-Hazar Şerh Alâ Pend-i Attâr adıyla 406 sayfa hâlinde 1328 yılında yine İstanbul'da basılmıştır.

7. Şevket-i Buhârî'nin Bir Kasidesinin Şerhi: Şevket-i Buhârî'nin "Ez-bes ki rîht cünûn ber-serem hevâ" mısraıyla başlayan kasidesinin şerhidir, yazma hâlindedir.

8. Şerh-i Kavâ'id-i Fârisiyye: Yazma hâlindedir.

Kaynakça

Ahmed Rif‘at (1300). Lugât‑ı Târîhiyye ve Coğrâfiyye. C. VI. İstanbul.

Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. I. İstanbul.

Cunbur, Müjgan (2006). "Murad". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: AKM Yay.

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ'ilî Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Şemseddîn Sâmî. Kâmûsü'l‑A‘lâm (1316). C. VI. İstanbul.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1986). "Murad Mehmed Efendi". C. VI. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 11.06.2014
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Senindir cümleten mülk-i hidâyet yâ Resûlallâh

Beni râh-ı savâba kıl delâlet yâ Resûlallâh

Hudâ'nın arş-ı a'lâsı turâb-ı zıll-i pâyinden

Şeb-i isrâda kesb itdi şerâfet yâ Resûlallâh

Benim cürmüm nihâyet tutmaz inkâra mecâlim yok

Senin de lutfuna yok hadd ü gâyet yâ Resûlallâh

Beni Leylî-i dünyâ aldayup Mecnûn-sıfat oldum

Cünûnumdan kerem kıl ver ifâkat yâ Resûlallâh

Murâd-ı derd-mendin cümleten ahvâli ma'lûmun

Anı takrîr ü tahrîre ne hâcet yâ Resûlallâh

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 374.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Roni Marguliesd. 1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ferhan Oğuzkand. 1921 - ö. 1999Doğum YeriGörüntüle
3Mehmet Raufd. 12 Ağustos 1875 - ö. 23 Aarılık 1931Doğum YeriGörüntüle
4TÂLİB, Seyyid Mustafa Tâlib Efendid. 1788 - ö. 1853Doğum YılıGörüntüle
5NABİ, Hacı Nabi Beyd. 1788 - ö. 1856Doğum YılıGörüntüle
6SIDKÎ, Mehmed Sâdıkd. 1788 - ö. 1860Doğum YılıGörüntüle
7MÂHİR, Mehmed Mâhir Eşref Beyd. ? - ö. 1847-48Ölüm YılıGörüntüle
8RÂ'İF, Mehmed Râ'ifd. ? - ö. 1847Ölüm YılıGörüntüle
9ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraÖlüm YılıGörüntüle
10FENÂYÎ, Cennet Mehmed Efendid. 1574 - ö. 1664MeslekGörüntüle
11SÜLEYMAN, Şeyh Seyyid Süleyman Efendid. ? - ö. 15 Nisan 1654MeslekGörüntüle
12SÂLİK, Halild. ? - ö. 1625-26 veya 1722-23MeslekGörüntüle
13ABDÎ, Abdülkerîm Abdî Efendid. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ENÎS, Selaniklid. ? - ö. 1873 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ZEYNÎd. ? - ö. 19. Yüzyıl ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HACİK KIZ, Haticed. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SERSER/SERSERÎ, Çeribaşı-zâde Ali Beyd. 1840? - ö. 1875Madde AdıGörüntüle
18MİHRÂBÎd. ? - ö. 1920Madde AdıGörüntüle