RÂGIB, Mehmed Râgıb Paşa

(d. 1166/1751 - ö. 1244/1828)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed Râgıb Paşa’dır. Şiirlerinde Râgıb mahlasını kullandı. II. Râgıb diye tanındı. 1166/1751 yılında Şam’da doğdu. Babası Şam ruznamçecisi Aydınlı Hüseyin Bey’dir. Kardeşi İsmail Hulûsî Ağa, oğlu Nureddîn Paşa’dır. Mehmed Râgıb Paşa, Şam’da bir süre öğrenim görüp İstanbul’a geldikten sonra divan-ı hümayun kalemine girdi, sadaret mektubi odasında çalıştı. Cezzar Ahmed Paşa’nın vefatı üzerine ondan kalan şeyleri almak üzere Akka’ya gitti. Baruthane Nazırı oldu, sefir olarak Fransa ve İran’a gönderildi. 1221/1807’de ikinci kez Baruthane Nazırı olarak görevlendirildi. 1222/1807’de Rikab-ı Humayun kethüdası oldu. Yine o ayda Konya valiliği görevine getirildi. 1223/1808’de boğaz muhafızı oldu. 1224/1809’da rütbesi kaldırılarak Kütahya’ya sürgün edildi. 1227/1812’de Halep valisi olup 1228/1813’te azledildi. Konya valisi iken Cemaziyülahir 1244/Aralık 1828 yılında vefat etti. Öldüğünde 78 yaşında idi. Konya Mevlevihanesi yakınına defnedildi.
Bilinen tek eseri olan Dîvânçe-i Râgıb 1276/1859 yılında İstanbul’da 60 sayfa hâlinde basıldı. Dîvânçe’de Arapça mensur bir dibace, 6 tarih, kaside başlığı taşıyan 12 manzume, 33 gazel, 2 tahmis, 1 muhammes, 11 kıt’a, 88 müfred; Arapça 23 kıt’a, 9 müfred; Farsça 8 müfred ve Türkçe mensur hatime vardır. Dîvançe’nin sonunda takrizler bulunmaktadır.
Koca Râgıb Paşa vadisinde şiir söylemeye çalıştı.

Kaynakça

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l-Eş'âr. İstanbul.

Keskin, Mustafa, Öztürk Ayhan, Tosun Ramazan (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul: Sebil Yay.

Kurnaz, Cemal, Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nailî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Râgıb (1276). Dîvânçe-i Râgıb. İstanbul.

Tatcı, Mustafa, Cemal Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). “Râgıb Mehmed Paşa”. C. 7. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MEHTAP ERDOĞAN
Yayın Tarihi: 25.11.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel
Kaçırma zevk-i saydı dipdiri bend itme fitrâke
Hemân dem kandırıp bir zâğ vir ol tîğ-i çâlâke


Hezâr sûret görünse hâtıra mir’ât-ı ümmîdden
Nazar takrîbi teşhis iledir dûr-bîn-i idrâke

Abesdir dil-fikâr-ı âşıka cümle teselliler
Nemek-rîz olma bir kat dahi dâğ-ı pür-elem-nâke

Vücûd virdiyse zâhid bûriyâ-yı hâsıl-ı ömre
İlişmez lâubâli böyle çöpçe nakş-ı hâşâke

Yüzün döndürme Râgıb gerdiş-i gerdûnda yohsa
Safâ-yı ârızîden geç keder virme dil-i pâke

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l-Eş'âr. İstanbul. 123.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Hızır Ağad. 1710? - ö. 1796?Doğum YeriGörüntüle
2AKŞEMSEDDİN, Şemseddin Mehmedd. 1390 - ö. 1459Doğum YeriGörüntüle
3KINALI-ZÂDE, Mehmed Fehmî Efendid. 1564 - ö. 1595Doğum YeriGörüntüle
4TÂHİR EFENDİ, Kadı-zâded. 1751 - ö. 1838Doğum YılıGörüntüle
5HAYÂTÎ, Hacı Ahmed Hayâtî Efendid. 1751-52 - ö. 1 Şubat 1814Doğum YılıGörüntüle
6DERVİŞ MEHMED, Derviş Muhammedd. ? - ö. 1828Ölüm YılıGörüntüle
7MANTIKÎ, Florinalıd. ? - ö. 1828Ölüm YılıGörüntüle
8VEHBÎ, Sâlih Vehbî Efendid. ? - ö. 1828Ölüm YılıGörüntüle
9Haluk Nihat Pepeyid. 1898 - ö. 27 Mayıs 1972MeslekGörüntüle
10SIDKÎ, Mustafâ Paşad. ? - ö. 1661\\\'den önceMeslekGörüntüle
11AHMED, Pırasa Ahmed Paşad. ? - ö. 1756-57MeslekGörüntüle
12SÂMÎd. ? - ö. 1876-77\'de hayattaAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13RİF'AT, Mehmed Rif'at Bey, Bursalıd. 1828 - ö. 1876Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İBRÂHÎM, İbrâhîm Câvid, Rusçuklud. 1285 - ö. 1899Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAYDAR, Haydar Tezeld. 1959 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
16ZÎVER, Kafkasyalı, Trabzonlud. 1821 - ö. 1880Madde AdıGörüntüle
17NA'ÎMÜDDÎN, Tameşvarlı Elhâc İbrâhîmd. 1695 - ö. 1768’den sonraMadde AdıGörüntüle